Trao đổi với chị Ngô Thị Loan, ở xóm Cây Xanh, xã Đắc Sơn, thị xã Phổ Yên được biết: “Hiện tượng này có từ nhiều năm nay, từ khi xuất hiện nạn khai thác cát, sỏi tại dòng sông Công thì cứ đến 4 tháng mùa khô từ tháng 11 đến tháng 2 hầu hết các giếng đào của các hộ dân nằm dọc bên sông đều rơi vào tình trạng cạn nước. Nhiều hộ dân phải bỏ tiền đầu tư khoan giếng. Tuy nhiên, nước giếng khoan cũng cạn. Nhà tôi năm ngoái vừa khoan sâu thêm 20 mét nữa mà chỉ bơm được 5 phút lại phải nghỉ chờ. Nếu cố hút chỉ được nước bùn lẫn cát. Những tháng này, bà con toàn phải đi gánh nước về sinh hoạt, rất vất vả.”

Cùng đi với ông Ngô Đình Thịnh, Trưởng xóm Thống Hạ đến gia đình ông Tạ Khắc Bộ - một trong những hộ dân đã phản ánh về tình trạng thiếu nước. Chúng tôi nhân thấy nước bơm của giếng khoan chảy chậm, lượng nước bơm lên khá hạn chế. Ông Bộ cho biết: “Tôi thường xuyên phải đi gánh nước về sinh hoạt, lượng nước bơm từ giếng khoan của gia đình không đủ không hiểu vì lí do gì”. Do bức xúc trước việc thiếu nước sinh hoạt, ông Bộ đã kiến nghị đến các cơ quan báo chí là do việc khai thác cát sỏi của Công ty Cổ phần Đầu tư khai thác khoáng sản An Phú làm mất nguồn nước sinh hoạt của gia đình.

Giếng khoan của gia đình ông Tạ Khắc Bộ mùa này nước bơm lên rất hạn chế

Theo ông Ngô Đình Thịnh, Trưởng xóm Thống Hạ thì nhiều năm nay, cứ vào mùa khô, khi sông Công cạn nước thì các hộ dân sinh sống ven sông của xóm Thống Hạ đều rơi vào tình trạng thiếu nước. Nhưng những năm gần đây tình trạng này có vẻ nặng nề hơn. Theo ông Thịnh: “Nguyên nhân là do tình trạng khai thác cát trái phép dưới lòng sông những năm trước đây khiến lòng sông bị hạ thấp xuống, đáy sông chỉ còn ghềnh đá và địa chất cát – tơ làm nước sông bị rút cạn khiến xảy ra tình trạng thiếu nước ở các giếng của các hộ dân dọc bờ sông. Về việc ông Nguyễn Khắc Bộ kiến nghị do Công ty Đầu tư khai thác khoáng sản An Phú khai thác cát làm cạn nước là chưa có cơ sở vì Công ty này mới được cấp phép khai thác cát và mới chỉ khai thác phần nổi 2 bên bờ, chưa khai thác tại lòng sông Công”.

Lòng sông Công bị nạn cát tặc khai thác ngổn ngang những năm trước đây, đến nay chưa khắc phục được

Theo ông Nguyễn Văn Quyền, Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư khai thác khoáng sản An Phú cho biết: “Công ty Cổ phần Đầu tư khai thác khoáng sản An Phú được UBND tỉnh Thái Nguyên cấp phép khai thác cát, sỏi làm vật liệu thông thường bằng phương pháp lộ thiên tại khu vực xóm Đẫm, xã Đắc Sơn, thị xã Phổ Yên. Diện tích khu vực khai thác là 34,4ha. Công ty bắt đầu khai thác từ tháng 5 năm 2018. Từ khi hoạt động đến nay, Công ty khai thác chủ yếu hai bên bờ sông Công, việc tác động làm hạ thấp lòng sông là không có vì Công ty chưa khai thác đến.”

Hoạt động sàng tuyển cát sỏi của Công ty Cổ phân Đầu tư khai thác khoáng sản An Phú tãi xã Đắc Sơn, thị xã Phổ Yên

Những ý kiến của người dân ở các xóm như: Cây Xanh, Tân Tập, Thống Hạ của xã Đắc Sơn cũng phản ánh về việc khai thác cát sỏi trên địa bàn ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của nhân dân. Vấn đề này chính quyền xã Đắc Sơn đã nắm bắt được và đã có sự kiểm tra, giám sát. Ông Lê Văn Bẩy, Chủ tịch UBND xã Đắc Sơn, thị xã Phổ Yên cho biết: “Xã Đắc Sơn đã kịp thời nắm bắt tình hình, báo cáo với lãnh đạo và các ngành liên quan của thị xã Phổ Yên và thị xã đã báo cáo các ban, ngành của tỉnh thành lập đoàn kiểm tra đánh giá mức độ và những ảnh hưởng cụ thể, có kết luận rõ ràng, xác định nguyên nhân để người dân và doanh nghiệp yên tâm. Đồng thời, đoàn kiểm tra cũng đề nghị đơn vị khai thác cần thực hiện nghiêm các thủ tục pháp lí liên quan đến hoạt động khai thác, thực hiện đầy đủ các cam kết bảo vệ môi trường trong khai thác”.

Như vậy, có thể khẳng định rằng, đến thời điểm này việc khai thác cát, sỏi của Công ty Cổ phần Đầu tư khai thác khoáng sản An Phú tại xã Đắc Sơn chưa thực sự ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt của nhân dân. Còn những phát sinh trong quá trình khai thác xảy ra, Công ty và chính quyền địa phương sẽ và cần có sự phối hợp để giải quyết kịp thời để đảm bảo cuộc sống ổn định của người dân và hoạt động lành mạnh của Công ty./.