Sáng 5/6, chất vấn Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể, đại biểu Bùi Văn Xuyền (đoàn Thái Bình) đặt vấn đề về dự án đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông đã được Bộ là chủ đầu tư, phê duyệt từ năm 2009. Dự án vốn ban đầu là hơn 8700 tỷ đồng, đến năm 2016 điều chỉnh nâng lên 18.000 tỷ đồng. Dự kiến dự án đi vào vận hành vào năm 2013. Tuy nhiên cho đến nay, dự án vẫn chưa đưa vào vận hành thương mại.

“Bộ trưởng cho biết lý do gì mà đến nay, dù đã chạy thử và đạt 99% phần thi công, nhưng vẫn chưa đưa vào vận hành” – đại biểu nói và đặt câu hỏi về việc Bộ có xem xét trách nhiệm cá nhân liên quan đến việc đội vốn, kéo dài dự án không?

Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể trả lời chất vấn trước Quốc hội.

Nguyên nhân dự án chậm tiến độ

Trả lời chất vấn của đại biểu, Bộ trưởng Giao thông Vận tải cho biết, thực tế các dự án đường sắt trong thời gian qua hầu như không làm mới, do cán bộ ngành đường sắt trình độ thực tiễn, tư vấn hạn chế, nên khi triển khai dự án đường sắt thường thấy lúng túng, phát sinh nhiều vấn đề.

Theo Bộ trưởng, dự án đường sắt Hà Nội thực hiện theo hiệp định vay vốn giữa Việt Nam và Trung Quốc, trong đó tổng thầu do Trung Quốc chỉ định.

Quá trình triển khai dự án, tổng thầu xây dựng đường sắt tốt, nhưng vận hành đường sắt thì thiếu kinh nghiệm, vì thi công và vận hành tàu đường sắt đô thị là hai việc khác nhau.

Bộ Giao thông Vận tải đã làm việc với các đơn vị liên quan của Trung Quốc nhiều lần để cải thiện tình hình, cố gắng đưa dự án sớm đi vào vận hành.

Về nguyên nhân dự án vận hành chậm, theo Bộ trưởng, hiện dự án đã hoàn thành 99% hạng mục, còn 1% là một số hạng mục nhỏ về công tác xây lắp, đặc biệt là phải chứng minh được an toàn hệ thống.

"Bộ Giao thông Vận tải đã thuê một số tư vấn nước ngoài, trong đó tư vấn Pháp đứng đầu để đánh giá an toàn hệ thống. Nếu tổng thầu cung cấp thông tin không chuẩn thì tư vấn sẽ không thông qua phương án an toàn hệ thống"- ông Thể nói.

Hiện nay, Bộ đang cùng với tổng thầu và các cơ quan liên quan, trong đó có cơ quan thẩm định cố gắng kết thúc 1%. Sau khi 1% hạng mục xong, chứng nhận tất cả các thiết bị, đảm bảo an toàn hệ thống thì khi đó mới vận hành thương mại được.

Lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải khẳng định đang cùng tổng thầu, đơn vị liên quan, trong đó có cơ quan thẩm định cố gắng kết thúc 1% phần việc còn lại của dự án, trong đó có việc chứng nhận tất cả thiết bị, đảm bảo an toàn hệ thống thì khi đó mới có thể vận hành thương mại tuyến đường sắt này.

Đơn vị nào làm sai thì phải chịu trách nhiệm

Lý giải về nguyên nhân dự án đội vốn, người đứng đầu ngành GTVT cho biết, dự án đường sắt Cát Linh- Hà Đông tăng tổng mức đầu tư từ hơn 8.600 tỷ đồng lên hơn 18.000 tỷ đồng.

Dự án này phê duyệt từ năm 2009 và từ năm 2009-2012 là những năm trượt giá, biến động rất lớn về ổn định kinh tế vĩ mô; trong quá trình triển khai phát sinh công tác giải phóng mặt bằng, linh kiện... Sắp tới các cơ quan như thanh tra, kiểm toán, cơ quan điều tra (Bộ Công an) cũng sẽ vào cuộc để làm sáng tỏ các vấn đề đúng-sai, "những đơn vị nào làm sai, chủ quan thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật".

Bộ GTVT đang chỉ đạo ban quản lý dự án đường sắt cố gắng cùng với đơn vị liên quan sớm vận hành đường sắt Cát Linh-Hà Đông.

“Sau khi vận hành sẽ tiến hành các thủ tục liên quan đến công tác quyết toán, kiểm toán và xử lý các số liệu liên quan” – Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết./.