Lời giải cho bài toán khó có tên: Nợ đọng trong nông thôn mới

Tuy nhiên, ở những xã mà chúng tôi ghi nhận dưới đây đã có nhiều cách làm hay và hiệu quả để hạn chế tối đa nợ đọng trong xây dựng NTM.

Cách làm từ cơ sở

Năm 2017, sau nhiều nỗ lực, cố gắng, xã Diễn Xuân (Diễn Châu) đã trở thành xã đạt chuẩn nông thôn mới. Niềm vui ấy được nhân đôi khi xã Diễn Xuân không bị nợ đọng trong quá trình huy động xây dựng cơ sở hạ tầng, hoàn thành các tiêu chí NTM.

Chợ Đại Xuân xã Diễn Xuân (Diễn Châu) được xây dựng bằng nguồn vốn 100% của doanh nghiệp. Ảnh: Xuân Hoàng

Ông Đặng Xuân Mẫn - Bí thư Đảng ủy, Trưởng ban chỉ đạo Chương trình MTQG xây dựng NTM xã Diễn Xuân cho biết: Ðể có được kết quả ấy trong bối cảnh nguồn lực tài chính còn hạn hẹp, địa phương đã có cách làm riêng, sáng tạo, phù hợp với đặc thù của xã. Đó là không chạy theo thành tích, chạy theo sự hoành tráng của các công trình mà có đến đâu làm chắc đến đó, triệt để tiết kiệm.

"Phương châm của Đảng bộ, chính quyền xã khi bắt tay vào xây dựng NTM là không đầu tư dàn trải, luôn ưu tiên cho những công trình thiết thực với đời sống nhân dân, huy động đa dạng các nguồn lực để xây dựng cơ sở hạ tầng, nắm chắc nguồn vốn mới đầu tư.

Những năm gần đây, địa phương đầu tư hàng chục tỷ đồng để đầu tư xây dựng một số công trình trọng điểm: Trụ sở Đảng ủy, UBND xã, trường học, trạm y tế, đường giao thông, sân vận động… trong đó một phần vốn do Nhà nước hỗ trợ, phần lớn là huy động vốn của người dân và xã hội hóa. Để người dân đồng tình ủng hộ đóng góp vốn, trước khi đầu tư xây dựng công trình gì thì Đảng ủy, chính quyền, các tổ chức chính trị làm tốt công tác tuyên truyền. Khi được đa số người dân đồng tình mới triển khai và bàn bạc phương án đóng góp kinh phí.

Nhờ sự đồng thuận của nhân dân, sự vào cuộc tích cực của chính quyền địa phương, từ năm 2011 đến nay, xã Diễn Xuân đã huy động được hơn 321 tỷ đồng để đầu tư xây dựng và hoàn thiện các tiêu chí NTM.

Xã Mỹ Thành, huyện Yên Thành cũng được Văn phòng điều phối Chương trình MTQG xây dựng NTM tỉnh đánh giá có cách làm hay trong giải quyết nợ đọng trong quá trình xây dựng NTM.

Ông Nguyễn Văn Thạch - Chủ tịch UBND xã cho rằng: Đến thời điểm này, địa phương đã hoàn thành 19/19 tiêu chí xây dựng NTM. Hiện nay, địa phương còn triển khai xây dựng một số công trình dở dang như sân vận động, trường học mầm non xã… Qua kiểm tra, Mỹ Thành còn nợ gần 2 tỷ đồng xây dựng cơ bản, tuy nhiên địa phương đã có kế hoạch trả nợ.

Đến cuối năm 2017, xã sẽ tiến hành đấu giá một số lô đất ở để lấy vốn trả nợ. Sau 6 năm xây dựng NTM, Mỹ Thành đã huy động được hơn 236 tỷ đồng, trong đó: ngân sách tỉnh chiếm 18;29%, ngân sách huyện chiếm 4,04%, ngân sách xã chiếm 11,3%, vốn lồng ghép chiếm 9,39%, nhân dân đóng góp chiếm tới 56,9%.

Đến nay bộ mặt nông thôn có nhiều khởi sắc, kết cấu hạ tầng kinh tế được đầu tư đồng bộ, hệ thống giao thông nông thôn từng bước được hoàn thiện, thủy lợi nội đồng được đầu tư xây dựng cơ bản đáp ứng nhu cầu sản xuất; hệ thống trường học, trạm y tế được đầu tư xây dựng kiên cố, khang trang đáp ứng nhu cầu dạy và học, khám và điều trị bệnh ban đầu cho nhân dân.

Không nặng về đích

Theo báo cáo của Văn phòng điều phối Chương trình MTQG xây dựng NTM tỉnh, năm 2017, toàn tỉnh có 20 xã ký cam kết với UBND tỉnh về đích NTM.

Công trình sân vận động xã Mỹ Thành (Yên Thành) đang xây dựng dở dang. Ảnh: Xuân Hoàng

Đến cuối tháng 11, Hội đồng thẩm định xét, bỏ phiếu công nhận đạt chuẩn NTM cho 12 xã của 4 huyện: Minh Thành, Mỹ Thành, Trung Thành (huyện Yên Thành); Nam Tân, Nam Phúc, Khánh Sơn, Nam Lĩnh, Xuân Lâm (huyện Nam Đàn); Diễn Phúc, Diễn Xuân (huyện Diễn Châu), Nghĩa Liên, Nghĩa Tân (huyện Nghĩa Đàn). Nhìn chung các địa phương này đã có nhiều cách làm hay, sáng tạo, bứt phá mạnh mẽ, huy động các nguồn lực để hoàn thành 19/19 tiêu chí. Điều đáng mừng là cả 12 xã này không có tình trạng nợ đọng vốn trong xây dựng NTM.

Thực tế cho thấy, trong quá trình triển khai chủ trương xây dựng NTM, mỗi nơi có một cách làm khác nhau. Có nơi huy động sức dân bằng cách vận động doanh nghiệp làm trước để làm đường giao thông, các công trình hạ tầng... sau đó bàn bạc dân chủ, xin ý kiến người dân, thống nhất khoản đóng góp để trả nợ.

Trong khi đó, có những xã mặc dù bắt tay xây dựng NTM khi các tiêu chí ban đầu đạt thấp, khó huy động các nguồn lực nhưng với quyết tâm cao của hệ thống chính trị và nhân dân nên đã hoàn thành các tiêu chí mà không phải vay mượn hay nợ đọng.

Theo đại diện lãnh đạo Văn phòng điều phối Chương trình MTQG xây dựng NTM tỉnh, để hạn chế nợ đọng trong xây dựng NTM, mỗi địa phương không nặng về đích NTM bằng mọi hình thức.