Bây giờ về các xã của huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị, đi trên triền đê công trình thủy nông Nam Thạch Hãn ngút tầm mắt, là những ô ruộng xanh màu lá mạ, màu xanh tươi non làm xao xuyến lòng người. Với người dân Quảng Trị, công trình Nam Thạch Hãn không chỉ đem lại bộ mặt tươi mới cho miền quê nghèo, mà còn là công trình tâm huyết của cố Tổng Bí thư Lê Duẩn, một người hết lòng vì sự phát triển của quê hương, đất nước.

Tổng Bí thư Lê Duẩn thăm công trình thủy nông Nam Thạch Hãn (Triệu Hòa, Triệu Phong, Quảng Trị) năm 1983 (Ảnh tư liệu)

Trong câu chuyện làm ăn thăng trầm trên đồng đất quê hương, nhiều người nhớ như in ngày đón dòng nước công trình thủy nông Nam Thạch Hãn về làng. Nước chảy đến đâu, bà con vẫy cờ, vẫy nón, vẫy tay chạy theo đến đó. Không ai bảo ai, họ ôm chầm lấy nhau trong niềm hạnh phúc vì đã nhìn thấy mùa no ấm đang về trên quê mình.

Thủy nông Nam Thạch Hãn là một chứng thực sinh động, nơi lòng Dân và ý Đảng quyện hòa vì công trình đã phát huy hiệu quả đặc biệt quan trọng trong sản xuất nông nghiệp, nâng cao đời sống người dân. Và ai cũng luôn ghi nhớ: công trình Nam Thạch Hãn được khởi phát từ trăn trở của Tổng Bí thư Lê Duẩn.

Ông Lê Văn Hoan, Bí thư Huyện ủy Triệu Hải giai đoạn 1977 - 1983 bồi hồi nhớ lại: Tôi rất vinh dự làm Bí thư huyện Triệu Hải trong thời kỳ khởi công làm công trình Nam Thạch Hãn. Trước đó, mấy lần đi xa nhà hay về thăm quê, bác Lê Duẩn thường nói vùng này dân rất khổ. Mùa hè giữa đồng không có cỏ, mỗi năm chỉ làm một vụ, cho nên dân thường đói rách. Vì vậy, bác nói vùng này thế nào cũng phải làm thủy lợi, không có thủy lợi thì không có cách chi mà đưa lên được.

Công trình thủy nông Nam Thạch Hãn được xây dựng vào thời kỳ đất nước khó khăn. Lao động thủ công nhưng nhờ sức mạnh của cả tỉnh Bình Trị Thiên, trên công trường thường xuyên có hai vạn người tham gia lao động với khí thế dời non lấp biển. Năm 1981, trong một lần về thăm quê, đồng chí Lê Duẩn đã lên tận công trường để thăm hỏi, động viên những người lao động.

Ông Phạm Văn Sải, nguyên sư trưởng Sư đoàn thủy lợi Bến Hải lúc đó nhớ lại: “Hình ảnh sâu sắc nhất là khi chúng tôi đi cùng đồng chí Lê Duẩn đến thăm các đơn vị, các lán trại TNXP, ông còn mở những nồi nước, nồi cơm của anh em ra thì thấy toàn khoai, sắn, nước thì uống nước lá ngấy, ông rất cảm động. Ông nói rằng các đồng chí cố gắng nhưng còn vất vả. Các đồng chí hãy cùng nhau đồng tâm hiệp lực để hoàn thành nhiệm vụ”.

Khi công trình đưa vào sử dụng, trong một lần về thăm quê, Tổng Bí thư Lê Duẩn đứng lại thật lâu trên dòng kênh ở xã Triệu Long mừng vui đến ứa nước mắt như hồi ức của ông Lê Văn Hoan sau đây: “Một năm nước chảy rồi, năm sau bác Duẩn về thăm, đi qua kênh này, bác nói, nhìn dòng nước chảy thế này bác chảy nước mắt. Bác rất cảm động và nói nước về thế này là dân sướng rồi”.

Hôm nay, đi giữa đôi bờ no ấm của dòng kênh Nam Thạch Hãn, chúng ta như vẫn còn thấy bóng bác Lê Duẩn đi vào từng lán trại và giọng nói ấm áp, chân tình hỏi han âm vang trong dòng nước mát chảy xanh đồng Triệu Hải./.