Facebook Zalo youtube Tiktok

Về Hội An vui hội Bài Chòi

Xã hội
Với những giá trị văn hóa đặc sắc, Bài Chòi vừa được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
aa

Bài Chòi là một trò chơi dân gian, mang hơi thở cuộc sống của cộng đồng dân cư các tỉnh miền Trung (từ Quảng Bình vào đến Khánh Hòa) thường được tổ chức vào dịp Tết Nguyên đán hay lễ hội.

Bài Chòi lưu giữ bản sắc của cư dân bản địa với những giá trị văn độc đáo và sức sống mạnh mẽ được cộng đồng cư dân miền Trung gìn giữ từ bao đời. Với những giá trị văn hóa đó, Bài Chòi vừa được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Ngày 5/5, tại thành phố Quy Nhơn, UBND tỉnh Bình Định phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Lễ đón Bằng UNESCO công nhận Nghệ thuật Bài Chòi Trung bộ Việt Nam là Di sản phi vật thể đại diện của nhân loại.

ve hoi an vui hoi bai choi
Bài Chòi vừa được UNESSCO công nhận Di sản phi vật thể của nhân loại.

“Gió xuân phảng phất nhành tre

Mời bà con, cô bác lắng nghe Bài Chòi…”

Tiếng trống hội rộn rã, những lời hô xướng, mời gọi mở hàng của anh Hiệu, chị Hiệu là người hô Bài Chòi, thu hút sự chú ý mọi người tập trung về khu vực vườn tượng An Hội, bờ Tây sông Hoài, đô thị cổ Hội An, tỉnh Quảng Nam.

Sau lời hát mở màn, anh Hiệu và chị Hiệu hô hát giới thiệu các quân bài. Bộ Bài Chòi gồm có 30 lá chia thành 10 loại thẻ gỗ. Người chơi được vào ngồi trong những chòi nhỏ. Khi trống thúc liên hồi báo hiệu hội Bài Chòi bắt đầu thì mỗi người chơi Bài Chòi tay cầm 3 con bài do họ tự chọn.

Anh Hiệu, chị Hiệu bước ra lấy ống thẻ xóc đi, xóc lại rồi chậm rãi rút từng con bài. Mỗi lần như vậy, hai anh chị Hiệu hô câu hát mang tên con bài. Chòi nào giữ quân bài vừa được hô tên thì người chơi cầm cái mõ gõ lên ba tiếng hoặc hô vang “có đây” và được trao một cây cờ đuôi nheo nhỏ. Đến lúc chòi nào ăn đủ 3 con (tức là được 3 cờ) thì hô to "tới" và gõ một hồi mõ kéo dài. Ngay lúc này trống tum, trống cán ở chòi cái vang lên liên hồi, báo hiệu có người thắng cuộc.

Một người thắng cuộc được tặng thưởng chiếc đèn lồng Hội An chia sẻ niềm vui: "Tôi rất vui khi là người thắng trò chơi này. Tôi rất thích Bài Chòi, một di sản văn hóa phi vật thể vừa được UNESCO vinh danh. Tôi thấy Bài Chòi là một loại hình nghệ thuật đặc sắc và thú vị. Thông qua Bài Chòi tôi thấy dường như mình gần gũi và hiểu người Quảng Nam hơn".

Bài Chòi hiểu nôm na là chơi bài trên chòi. Khi chơi Bài Chòi người ta dựng 10 chiếc chòi con và 1 chòi chính giữa còn gọi là chòi cái. Người chơi ngồi trên các chòi con, còn anh Hiệu, chị Hiệu đứng ở chòi trung tâm. Thế nhưng ở Trung Bộ, từng thời điểm, có nơi không dựng chòi, chỉ trải chiếu, bày ghế rồi dựng cây nêu, treo ống bài nọc… để chơi Bài Chòi.

Lời hô hát Bài Chòi được truyền khẩu trong dân gian từ đời này qua đời khác, phản ánh tư duy, thẩm mỹ bình dân của cư dân nông nghiệp Trung bộ. Sau này cũng chính từ dân gian đúc kết lại để ra đời các làn điệu dân ca Nam Trung bộ như: xuân nữ, xàng xê, cổ bản, hò Quảng... cộng với ảnh hưởng của lối hát, lối nói tuồng mà hình thành một bộ môn nghệ thuật sân khấu mới gọi là kịch hát Bài Chòi.

ve hoi an vui hoi bai choi
Bài Chòi thường được chơi vào dịp Tết, hội hè. Ảnh: Khanh Đặng

Mỗi dịp Tết hay hội hè, người chơi Bài Chòi không chỉ để giải trí mà thích nghe lối hô hát Bài Chòi, đậm chất dân gian của các anh Hiệu, chị Hiệu. Có người tìm đến trò chơi Bài Chòi chỉ vì mê giọng hát, tài ứng biến dí dỏm của anh Hiệu. Đến Đô thị cổ Hội An chơi Bài Chòi, người dân và du khách gần xa khá quen thuộc với anh Hiệu - Nguyễn Đán, một người từng gắn bó với hô hát Bài Chòi từ những năm 1980. Với lối hô hát, diễn xuất duyên dáng, ứng biến linh hoạt, hài hước, ông Nguyễn Đán được ví là một trong những người “giữ hồn” của Bài Chòi phố cổ.

Ông Nguyễn Đán chia sẻ: "Trong nghề này, khó nhất của người diễn viên là làm thế nào để quyến rũ khách đến. Cũng như một người diễn hài trên sân khấu, khi nói ra một câu tấu hài mà không có người cười thì mình cảm thấy hụt hẫng. Trong nghề này cũng vậy, khi hát thì đầu óc phải tập trung. Đây là một kinh nghiệm mà thế hệ trẻ sau này cần phải chú ý. Khi rút một quân bài ra thì phải biết quân bài đó tên gì, sẽ hát gì, tập trung vào nội dung và ý tưởng để hát".

Chị Nguyễn Thị Lệ Nga, một người con của Đô thị cổ Hội An đam mê hát Bài Chòi từ thuở nhỏ. Theo chị Nga, làm anh Hiệu hô hát Bài Chòi đã khó, làm chị Hiệu càng khó hơn nhiều. Cả hai phải có sự ăn ý, kẻ tung, người hứng, linh hoạt ứng khẩu, hô xướng, vừa tạo không khí vui tươi, dí dỏm nhưng lúc nào cũng giữ được cái hồn của hô hát Bài Chòi. Gần 20 năm gắn bó với nghề, nhiều lần ra nước ngoài biểu diễn, chị Lệ Nga bộc bạch, để người nước ngoài hiểu được nét văn hóa độc đáo của Bài Chòi thì người diễn phải có lối diễn xuất gần gũi với mọi người.

Từ năm 1998, Trung tâm Văn hóa – Thể thao thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam đã mở nhiều lớp đào tạo nhạc công, diễn viên hô hát dân ca, Bài Chòi. Năm 2004, thành phố Hội An bắt đầu đưa dân ca, Bài Chòi vào trường học. Và từ năm 2011 đến nay, địa phương này tiếp tục mở nhiều lớp dạy hát dân ca, Bài Chòi miễn phí cho trẻ em.

Theo ông Võ Phùng, Giám đốc Trung tâm Văn hóa – Thể thao thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam, việc đưa Bài Chòi vào chương trình "Đêm Phố cổ" hay tổ chức gian trò chơi Bài Chòi hàng đêm tại công viên vườn tượng An Hội, bên bờ sông Hoài, thành phố Hội An đã mang lại hiệu quả thiết thực.

Ông Võ Phùng cho biết: "Trò chơi Bài Chòi có nhiều câu hát nhân ngãi rất hay. Nó vừa có tính chất giáo dục, tôn trọng đạo lý làm người từ những câu ca dao, tục ngữ. Thậm chí có những câu nói nghe thì tục mà rất là thanh, làm cho hội chơi thêm vui thú. Cách làm này của Hội An vừa mang hơi thở của truyền thống, mang tính giáo dục cao, vừa mang tính đương đại. Chúng tôi dùng nghệ thuật Bài Chòi, trò chơi Bài Chòi, sân chơi Bài Chòi để tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đến với công chúng, làm cho xã hội tốt đẹp hơn"./.

Theo Vinh Thông/VOV-Miền Trung

Tin mới hơn

Ngày Xuân về Hội An vui hội Bài Chòi

Chuyển đổi số - động lực quan trọng để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới

Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số đã đề ra các chỉ tiêu cụ thể ưu tiên để thực hiện chủ đề chuyển đổi số năm 2024 “Phát triển kinh tế số với 4 trụ cột công nghiệp công nghệ thông tin, số hóa các ngành kinh tế, quản trị số, dữ liệu số - Động lực quan trọng cho phát triển kinh tế-xã hội nhanh và bền vững”.
Ngày Xuân về Hội An vui hội Bài Chòi

Hôm nay, Hà Nội ô nhiễm không khí nghiêm trọng, xếp thứ hai toàn cầu

Theo ghi nhận của nhiều hệ thống quan trắc, sáng nay, Hà Nội ô nhiễm không khí nghiêm trọng với nhiều điểm đo ghi nhận ngưỡng đỏ (có hại cho sức khỏe mọi người).
Ngày Xuân về Hội An vui hội Bài Chòi

Hơn 8.000 người diễn thực cảnh Ngày Giải phóng Thủ đô bên hồ Gươm

Lễ khai mạc “Ngày hội Văn hóa vì Hòa bình” kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô và 25 năm Hà Nội được vinh danh Thành phố vì hòa bình diễn ra tại Công viên Lý Thái Tổ, sáng 6/10.
Ngày Xuân về Hội An vui hội Bài Chòi

Thủ tướng: Xóa hết nhà tạm, nhà dột nát để không ai bị bỏ lại phía sau trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Tối 5/10, tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Chương trình phát động hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước với chủ đề "Mái ấm cho đồng bào tôi".
Ngày Xuân về Hội An vui hội Bài Chòi

Tìm thấy thi thể nạn nhân mất tích trong vụ sạt lở tại Hà Giang

Trưa 30/9, lực lượng Công an tỉnh Hà Giang đã tìm thấy thi thể anh Tô Đình Điệp, 1 trong 4 nạn nhân mất tích trong vụ sạt lở đất thuộc địa phận thôn Nậm Buông, (xã Việt Vinh, huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang).

Tin bài khác

Kỷ niệm 80 năm thành lập Quân đội Nhân dân: Không tổ chức diễu binh, diễu hành

Kỷ niệm 80 năm thành lập Quân đội Nhân dân: Không tổ chức diễu binh, diễu hành

Bộ Quốc phòng quyết định không tổ chức diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam và 35 năm Ngày hội Quốc phòng Toàn dân.
Tán thành phương án nghỉ 9 ngày dịp Tết Âm lịch 2025

Tán thành phương án nghỉ 9 ngày dịp Tết Âm lịch 2025

Bộ Nội vụ thống nhất với phương án công chức, viên chức, người lao động nghỉ Tết Nguyên đán Ất Tỵ kéo dài 9 ngày theo đề xuất của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH).
Hạ thủy nhịp cầu phao đầu tiên và trục vớt nhịp cầu Phong Châu bị sập

Hạ thủy nhịp cầu phao đầu tiên và trục vớt nhịp cầu Phong Châu bị sập

Lữ đoàn Công binh 249, Binh chủng Công binh vừa hạ thủy nhịp cầu phao đầu tiên xuống sông Hồng và đang tiếp tục hoàn tất những công việc cuối cùng trước khi chính thức lắp đặt cầu phao phục vụ đi lại của người dân sau sự cố sập cầu Phong Châu qua sông Hồng, xảy ra sáng 9/9 tại huyện Tam Nông (Phú Thọ).
Tin 24h ngày 18/9/2024

Tin 24h ngày 18/9/2024

Sáng 18/9/2024, Hội nghị lần thứ 10 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XIII khai mạc tại Hà Nội. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm phát biểu khai mạc hội nghị.
Thần tốc mở đường vào Làng Nủ, chuyện bây giờ mới kể

Thần tốc mở đường vào Làng Nủ, chuyện bây giờ mới kể

Ngay khi nghe tin lũ quét, sạt lở đất vùi lấp hàng chục hộ dân ở Làng Nủ (xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, Lào Cai), hàng chục công nhân ngành giao thông đã lập tức có mặt, không ngại nguy hiểm, mở đường để lực lượng cứu nạn sớm tiếp cận hiện trường.
Xem thêm

Đọc nhiều

Cách dịch biển số xe xấu-đẹp tại Việt Nam

Cách dịch biển số xe xấu-đẹp tại Việt Nam

Có rất nhiều cách luận biển số tại Việt Nam, trong đó dựa trên phát âm và giá trị là hai cách phổ biến nhất. Quan niệm xấu, đẹp về biển số tại Việt Nam có ...
Tự soi mình theo Nghị quyết Trung ương 4 để liên hệ, kiểm điểm, khắc phục

Tự soi mình theo Nghị quyết Trung ương 4 để liên hệ, kiểm điểm, khắc phục

Vì sinh mệnh chính trị của Đảng, vì sự nghiệp đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước, vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, các cấp ủy đảng từ Trung ương ...
[Megastory] Phát hiện 11 ca nhiễm COVID-19, Thái Nguyên nâng cao các giải pháp ứng phó

[Megastory] Phát hiện 11 ca nhiễm COVID-19, Thái Nguyên nâng cao các giải pháp ứng phó

Trong 3 ngày qua, Thái Nguyên phát hiện 11 trường hợp dương tính với SARS-CoV-2, gồm 3 trường hợp tại huyện Đồng Hỷ (ngày 31/10, cách ly từ khi trở về Thái Nguyên), 8 trường ...
Khu cách ly tập trung đầu tiên trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên sẵn sàng hoạt động

Khu cách ly tập trung đầu tiên trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên sẵn sàng hoạt động

Trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch bệnh viêm đường hô hấp do chủng mới của virus Corona gây ra,cùng với cả nước, tỉnh Thái Nguyên đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ ...
Thái Nguyên: 99 ca nghi nhiễm Covid-19, ghi nhận 57 ca mắc Covid-19 (ngày 30/11)

Thái Nguyên: 99 ca nghi nhiễm Covid-19, ghi nhận 57 ca mắc Covid-19 (ngày 30/11)

Thái Nguyên công bố 99 ca nhiễm Covid-19 mới, cập nhật sáng 30/11. Tổng số ca mắc Covid-19 lũy tích từ 01/01/2021 đến nay: 410 ca
Xem trên
[Megastory] Thái Nguyên: Triển vọng từ mô hình chăn nuôi lợn lấy thịt từ thức ăn tự nhiên có bổ sung  nguyên liệu chè xanh

[Megastory] Thái Nguyên: Triển vọng từ mô hình chăn nuôi lợn lấy thịt từ thức ăn tự nhiên có bổ sung nguyên liệu chè xanh

Với mong muốn phát triển một sản phẩm chăn nuôi mang thương hiệu của ngành nông nghiệp địa phương, tỉnh Thái Nguyên đã triển khai Đề tài Nghiên cứu xây dựng quy trình nuôi lợn ...
[Megastory] Ký ức Lễ trình quốc thư đầu tiên

[Megastory] Ký ức Lễ trình quốc thư đầu tiên

70 năm đã trôi qua, ký ức về những ngày chuẩn bị tiếp quản thủ đô vẫn vẹn nguyên giá trị lịch sử trên ATK Đại Từ, Thái Nguyên. Một sự kiện ngoại giao quan ...
[Infographic] Nhìn lại công tác ứng phó, khắc phục thiệt hại do bão số 3 và mưa lũ sau bão gây ra trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên

[Infographic] Nhìn lại công tác ứng phó, khắc phục thiệt hại do bão số 3 và mưa lũ sau bão gây ra trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên

Cơn bão số 3 (bão Yagi) đã đi qua để lại hậu quả thiệt hại nặng nề, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống nhân dân các tỉnh miền Bắc nói chung và tỉnh Thái ...
[Infographic] Kết quả phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Thái Nguyên 9 tháng năm 2024

[Infographic] Kết quả phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Thái Nguyên 9 tháng năm 2024

Tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh Thái Nguyên trong 9 tháng năm 2024 diễn ra trong bối cảnh tình hình quốc tế và trong nước có nhiều khó khăn, thách thức, tiếp ...
[Photo] Mùa lúa ở Bản Tèn

[Photo] Mùa lúa ở Bản Tèn

Cảnh sắc Bản Tèn vào mùa lúa chín luôn là điều gì đó khiến nhiều người nhất định phải chinh phục trong hành trình du lịch vùng cao. Vẻ đẹp thơ mộng, bình yên của ...
Tự hào cờ đỏ sao vàng

Tự hào cờ đỏ sao vàng

Lá cờ nền đỏ với ngôi sao vàng 5 cánh luôn gắn liền với những sự kiện lịch sử hào hùng, là động lực để cán bộ, đảng viên và nhân dân ta phấn đấu, ...
[Infographic] Thái Nguyên: Khung kế hoạch thời gian năm học 2024-2025 đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên

[Infographic] Thái Nguyên: Khung kế hoạch thời gian năm học 2024-2025 đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên

UBND tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Quyết định số 1908/QĐ-UBND về việc ban hành Khung kế hoạch thời gian năm học 2024 - 2025 đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông ...