Nghi lễ cấp sắc - Nét văn hóa của người Dao ở Định Hóa
Lễ cấp sắc là nghi lễ quan trọng, công nhận sự trưởng thành đối với người đàn ông ở tất cả các ngành Dao. Sau khi trải qua nghi lễ này, người đàn ông Dao được công nhận là con cháu Bàn Vương, được trao quyền làm thầy, được cấp âm binh và được thờ cúng tổ tiên.
[Photo] Nghi lễ cấp sắc - Nét văn hóa của người Dao ở Định Hóa
Ông Bàn Văn Xuân, xóm Hoa Muồng, xã Bảo Linh, là một trong số người con trong dòng họ Bàn ở địa phương. Đây là dòng họ lớn của người Dao. Phải tuân theo thứ bậc trong dòng họ khi tổ chức lễ cấp sắc, nên năm nay đã nhiều tuổi, nhưng ông Xuân mới làm lễ cấp sắc. Trong lần tổ chức này, ông Xuân vừa được cấp sắc bậc 3 đèn và 7 đèn cùng lúc. Nghĩa là ông vừa có tên âm trong gia phả dòng họ, vừa có thể tham gia vào các công việc tín ngưỡng của người Dao ở địa phương. Việc tổ chức lễ cấp sắc với ông Xuân còn là dịp để giáo dục truyền thống dân tộc đối với con cháu trong gia đình.
[Photo] Nghi lễ cấp sắc - Nét văn hóa của người Dao ở Định Hóa
Lễ cấp sắc của các ngành Dao thực hiện một số nghi lễ, như: lễ nhận thầy; lập ban thờ mới; mời thần linh nhà thầy cúng đi làm lễ; mời thần linh, tổ tiên nhà người được cấp sắc về làm lễ; lễ cấp đèn; lễ đặt tên; lễ dạy làm thầy/truyền phép… Tuy nhiên, mỗi ngành lại có những khác biệt riêng. Đối với đồng bào Dao ở Định Hóa đã có những nét mới phù hợp với nếp sống mới, cũng như đời sống xây dựng nông thôn mới ở địa phương.
[Photo] Nghi lễ cấp sắc - Nét văn hóa của người Dao ở Định Hóa
Trước đây, thời gian làm lễ cấp sắc thường kéo dài khoảng 3 ngày 3 đêm. Còn lễ cấp sắc ở các gia đình người Dao ở Định Hóa giờ chỉ diễn ra trong 1 ngày 1 đêm. Bởi nay, các bước thủ tục của nghi lễ đã rút gọn hơn để phù hợp với đời sống mới. Việc tổ chức ăn uống linh đình, mời nhiều khách hoặc các thủ tục không cần thiết cũng được loại bỏ để bớt tốn kém, giúp cho lễ cấp sắc vẫn giữ được bản sắc văn hóa, nhưng không trở thành gánh nặng cho người tổ chức. Duy trì lễ cấp sắc còn cho thấy sự trân trọng và giáo dục cho các thế hệ con cháu về truyền thống của các gia đình dòng họ người Dao ở Định Hóa. Điều này cũng phù hợp với định hướng bảo tồn văn hóa của chính quyền các địa phương.
[Photo] Nghi lễ cấp sắc - Nét văn hóa của người Dao ở Định Hóa
[Photo] Nghi lễ cấp sắc - Nét văn hóa của người Dao ở Định Hóa
[Photo] Nghi lễ cấp sắc - Nét văn hóa của người Dao ở Định Hóa
Người Dao ở sinh sống tập trung chủ yếu ở một số xã phía Tây và phía Bắc của huyện Định Hóa. Bà con chiếm số ít dân số địa phương và sinh sống chủ yếu nhờ vào nông nghiệp và làm rừng. ĐViệc cố gắng lưu giữ, lưu truyền bản sắc gốc, song cách làm được thực hiện phù hợp hơn với tâm lý, tình cảm của mọi người trong cộng đồng người Dao ở Định Hóa là điều đáng trân trọng trong thời đại đổi mới như hiện nay.