IAEA: Iran vi phạm thỏa thuận hạt nhân khi tăng dự trữ nước nặng

Theo báo cáo của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) công bố ngày 18/11, dự trữ nước nặng phục vụ các lò phản ứng của Iran đã vượt quá giới hạn đặt ra trong thỏa thuận hạt nhân mà nước này ký với Nhóm P5+1 (gồm 5 thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và Đức) hồi năm 2015, còn có tên gọi là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA).

Trong tuyên bố cùng ngày, IAEA khẳng định nhà máy sản xuất nước nặng của Iran đang hoạt động và kho dự trữ nhiên liệu này hiện là 131,5 tấn, vượt mức cho phép là 130 tấn.

Phát biểu tại trụ sở của IAEA ở Vienna (Áo), người phát ngôn của tổ chức này khẳng định: "Ngày 17/11, IAEA đã kiểm chứng thấy Nhà máy sản xuất nước nặng (HWPP) đang vận hành và dự trữ nước nặng lên tới 131,5 tấn khối."

Nước nặng không tự phóng xạ, nhưng nó được dùng trong các lò phản ứng hạt nhân để hút các neutron từ sự phân hạt nhân.

Các lò phản ứng nước nặng có thể được dùng để chế tạo plutoni phục vụ sản xuất vũ khí hạt nhân, như một giải pháp thay thế để làm giàu urani.

Đây là lần đầu tiên IAEA thống kê khối lượng nước nặng của Iran lớn hơn mức cho phép theo thỏa thuận JCPOA.

Trước đó một ngày, IAEA đã xác nhận việc Iran bắt đầu làm giàu urani tại cơ sở ngầm Fordow, coi đây là vi phạm mới nhất đối với thỏa thuận JCPOA, đồng thời cho biết kho dự trữ urani đã được làm giàu của Iran đang tiếp tục tăng thêm.

Iran đang từng bước phá vỡ mức hạn chế trong thỏa thuận về các hoạt động hạt nhân nhằm đáp trả việc Mỹ rút khỏi thỏa thuận này từ năm 2018 và tái áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Tehran.

Iran khẳng định có thể nhanh chóng đảo ngược các vi phạm này nếu Mỹ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt./.