>>Toàn văn Bài phát biểu của đồng chí Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam tại Chương trình dâng hương tưởng niệm 60 liệt sĩ TNXP Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái và công bố đưa vào sử dụng công trình tu bổ, tôn tạo Nhà tưởng niệm các TNXP Đại đội 915

Toàn cảnh buổi lễ

Dự lễ dâng hương có các đồng chí: Nguyễn Thị Kim Ngân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Nông Đức Mạnh, nguyên Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam; Nguyễn Văn Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương; Phạm Thế Duyệt, nguyên Ủy viên Thường vụ Thường trực Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng và Nhà nước; các Ban, Bộ, ngành Trung ương; các tỉnh, thành phố bạn; lãnh đạo, nguyên lãnh đạo tỉnh Bắc Thái - Thái Nguyên qua các thời kỳ; các bậc Lão thành cách mạng; các Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; các Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng; các thương, bệnh binh, cựu chiến binh, cựu TNXP;đại diện gia đình 60 liệt sỹ TNXP Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái.

Đồng chí Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư Ban Chấp hành (BCH) Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam; Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam và nhiều đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã gửi hoa dâng viếng.

Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước tham dự chương trình

Đại biểu lãnh đạo tỉnh Thái Nguyên có các đồng chí: Trần Quốc Tỏ, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh; Bùi Xuân Hòa, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh; Vũ Hồng Bắc, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; lãnh đạo Quân khu 1; lãnh đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; các đồng chí lãnh đạo tỉnh, nguyên lãnh đạo tỉnh Bắc Thái, Thái Nguyên; đại diện các sở, ban, ngành, đoàn thể của hai tỉnh Thái Nguyên, Bắc Kạn; các huyện, thành phố, thị xã; các tổ chức tôn giáo; các doanh nghiệp; các trường đại học, cao đẳng; Lão thành cách mạng, Mẹ Việt Nam Anh hùng, Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân, Anh hùng Lao động. Đặc biệt, Chương trình có sự tham dự đầy đủ của 7 cựu TNXP Đại đội 915 sống sót sau trận ném bom của đế quốc Mỹ đêm 24/12/1972 và thân nhân 60 liệt sĩ TNXP Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái; lực lượng cán bộ chiến sĩ Quân đội Nhân dân, Công an Nhân dân; học sinh, sinh viên ưu tú; hội viên, đoàn viên tiêu biểu và đông đảo quần chúng nhân dân.

Chương trình được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1 - Đài Truyền hình Việt Nam; phát thanh trực tiếp trên kênh thời sự VOV1 - Đài Tiếng nói Việt Nam; nhiều Đài Phát thanh và Truyền hình trong cả nước nối sóng Chương trình. Đài PT - TH Thái Nguyên nối sóng toàn bộ chương trình; Phát thanh trực tiếp và online trực tuyến, tường thuật trực tiếp tại địa chỉ Thainguyentv.vn và Trang TTĐT Daidoi915.vn.

Đồng chí Nguyễn Thị Kim Ngân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và đồng chí Trần Quốc Tỏ, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên thỉnh chuông trước khi thực hiện nghi lễ dâng hương

Trước khi diễn ra chương trình, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo tỉnh Thái Nguyên và các tổ chức đoàn thể đã long trọng thực hiện nghi lễ dâng hương tưởng niệm 60 liệt sỹ Thanh niên xung phong Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái hy sinh đêm 24/12/1972 tại khu vực Gia Sàng; thăm quan Không gian trưng bày tài liệu, hiện vật TNXP Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái.

Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo tỉnh Thái Nguyên và các tổ chức đoàn thể thực hiện nghi lễ dâng hương tưởng niệm 60 liệt sỹ Thanh niên xung phong Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái hy sinh đêm 24/12/1972 tại khu vực Gia Sàng

Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo tỉnh Thái Nguyên và các tổ chức đoàn thể thăm quan Không gian trưng bày tài liệu, hiện vật TNXP Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái

Noel, 24 tháng 12 năm 1972, máy bay Mỹ ào ạt đánh phá Thái Nguyên. Hơn 700 trái bom ném xuống, ga Lưu Xá và TP Thái Nguyên chìm trong lửa khói, 60 cán bộ, đội viên của Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái đã anh dũng hy sinh khi đang làm nhiệm vụ...

So với các trọng điểm đánh phá khác: Ngày 14-7-1968, tại Ngã Ba Đồng Lộc (Hà Tĩnh) 10 nữ TNXP hy sinh; ngày 31 tháng 10 năm 1968, tại Truông Bồn (Nghệ An), 13 TNXP hy sinh; Ngày 14/11/1972 tại Hang Tám Cô (Quảng Bình) ghi danh 8 liệt sĩ TNXP... Thì tại đây, 60 TNXP hy sinh trong một trận đánh phá là một tổn thất vô cùng to lớn.

Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo tỉnh Thái Nguyên

Các lực lượng vũ trang, cựu TNXP

và nhân dân tham dự buổi lễ

Văn tế các Liệt sĩ TNXP Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái hy sinh đêm Noel 24/12/1972 tại buổi lễ

Năm 1972, chiến tranh phá hoại lần thứ hai của đế quốc Mỹ đối với miền Bắc trở nên vô cùng khốc liệt. Ném bom, thả thủy lôi phong tỏa cảng Hải Phòng, khiến Bắc Thái trở thành "cảng cạn" trên tuyến vận tải huyết mạch tiếp viện hàng hóa từ các nước XHCN cho chiến trường miền Nam. Tháng 6/1972, Đại đội 915 thuộc Đội TNXP 91 Bắc Thái được thành lập với 102 cán bộ, đội viên, chủ yếu là người Tày, người Nùng, người Dao; có nhiệm vụ duy trì hoạt động các tuyến giao thông trên địa bàn tỉnh thường xuyên bị máy bay Mỹ ném bom ác liệt nhất. Cán bộ, đội viên Đại đội ngày đêm sửa chữa, duy tu và nâng cấp đoạn Quốc lộ 1B từ cầu Gia Bẩy lên Đình Cả - Võ Nhai; đường 16A đi Hà Bắc đoạn từ Chùa Hang đến Trại Cau. Đây đều là huyết mạch giao thông chiến lược tới cảng cạn, với lưu lượng xe vận tải mỗi ngày đêm lên tới vài trăm lượt. Trong chiến sự ác liệt, các cô gái, chàng trai 915 tuổi 18, đôi mươi, không kể ngày hay đêm, dù no hay đói, vẫn miệt mài san lấp hố bom, thông đường, hướng dẫn xe vượt trọng điểm. Các chị, các anh làm việc với tinh thần: “Sống bám cầu đường, chết kiên cường bất khuất”!

Tiếp nhận hàng viện trợ của các nước XHCN, đến giữa tháng 12/1972, tại ga Lưu Xá còn tồn lượng hàng quân sự lên tới hàng vạn tấn, cần được vận chuyển gấp ra chiến trường. Lưu Xá, một ga trung chuyển quan trọng của cảng cạn Bắc Thái cùng Khu Gang thép Thái Nguyên nằm trong kế hoạch ném bom chiến lược của đế quốc Mỹ.

Đồng chí Trịnh Việt Hùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Tổ chức buổi lễ điều hành chương trình

Ngày 24/12/1972, ngày Thiên chúa giáng sinh. Nhưng ở Việt Nam, bom Mỹ gieo tội ác. Trong chiến dịch Điện Biên Phủ trên không, biết rõ nhiệm vụ bốc dỡ, vận chuyển hàng quân sự cho tiền tuyến ngày 24/12 là rất nguy hiểm, nhưng cán bộ, đội viên TNXP 915 vẫn hăng hái xung phong tham gia vượt chỉ tiêu quân số trên giao. 66 cán bộ, đội viên Đại đội cùng với Đội phó Đội TNXP 91đã lên đường nhận nhiệm vụ với tâm thế của những người lính ra trận.

Suốt một ngày bốc vác, vận chuyển hàng hóa, quân trang, quân dụng hăng say vất vả, chưa kịp ăn bữa cơm chiều thì lũ pháo đài bay B52 cùng với thần sấm, con ma đã ào tới. Trận ném bom tàn khốc vùi nát thành phố Thái Nguyên, cướp đi hơn 200 sinh mạng.

Trong căn hầm trú ẩn ở Gia Sàng, 60 TNXP Đại đội 915, đội 91 Bắc Thái và 2 thủ kho lương thực, trong số đó, có cả những người con của Chúa, đã ra đi trong sự tiếc thương của gia đình, đồng đội, của quê hương...

Đồng chí Vũ Hồng Bắc, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh đọc diễn văn

Diễn văn do đồng chí Vũ Hồng Bắc, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh đọc tại buổi lễ đã khẳng định: Để xứng với tầm vóc của di tích lịch sử Quốc gia, với đạo lý uống nước, nhớ nguồn, tỉnh Thái Nguyên đã chủ trì, phối hợp với tỉnh Bắc Kạn và sự đồng thuận của các bộ, ngành Trung ương có liên quan, thống nhất chủ trương mở rộng khu di tích, gồm các hạng mục: Tu bổ, tôn tạo Nhà tưởng niệm, nâng cấp các công trình phụ trợ, cải tạo, nâng cấp đường vào khu di tích… bằng nguồn kinh phí xã hội hóa, nhằm tạo điểm nhấn trong hành trình về nguồn của du khách, bạn bè trong nước và quốc tế đến với Thái Nguyên cùng với Tuyên Quang, Bắc Kạn hình thành tour du lịch, lịch sử tâm linh, gợi nhớ lại ký ức một thời hào hùng trong lịch sử, nơi lắng đọng những niềm tiếc thương và sự khâm phục tinh thần cống hiến, hy sinh anh dũng của các liệt sỹ tuổi tám, đôi mươi. Gần nửa thế kỷ đã trôi qua, địa danh Lưu Xá và sự hy sinh anh dũng của 60 TNXP Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái vẫn mãi là một khúc tráng ca bất tử giữa lòng thành phố thép – thành phố Thái Nguyên. Anh linh của các chị các anh đã hòa vào hồn thiêng sông núi, những người con ưu tú đã anh dũng hy sinh để đất nước thêm nở hoa kết trái, nhân dân được thái bình, ấm no hạnh phúc.

60 cuộc đời thanh xuân, 60 câu chuyện 915 đã hóa thân vào đất Mẹ, có những người không có một tấm di ảnh để lại. Bao năm qua, những người mẹ vẫn lặng lẽ chờ đợi con về; những người thân vẫn chưa một ngày nguôi rưng rưng thương nhớ. Lòng vẫn mong các chị, các anh được nằm lại bên nhau, giữa vòng tay đồng đội và tình cảm biết ơn của nhân dân Thái Nguyên. Linh hồn của các chị, các anh đã hòa vào đất trời Thái Nguyên. Tất cả đã hiến dâng tuổi trẻ, tình yêu và ước vọng tương lai của mình để làm nên một Đại đội 915 bất tử. Xin thắp nén nhang thơm, thắp lên ngọn nến tri ân những người anh hùng mãi mãi thanh xuân cùng đất nước.

Nơi căn hầm đau thương năm xưa ở Gia Sàng, nay trở thành Khu di tích lịch sử quốc gia với công trình nổi bật - trái tim của di tích là Nhà tưởng niệm TNXP 915. Đây là không gian tôn vinh - tưởng niệm, khắc ghi về sự hy sinh quả cảm của 60 thanh niên xung phong mãi mãi thanh xuân.

Với tấm lòng tri ân sâu sắc Đảng nhà nước đã tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang cho đại đội TNXP 915, Khu di tích TNXP 915 đã được công nhân khu di tích lịch sử cấp quốc gia, Đảng bộ và nhân dân tỉnh Thái Nguyên đã góp công góp của đầu tư hàng chục tỷ đồng tu sửa nâng cấp khu di tích lịch sử với quy mô hoành tráng, uy nghiêm, xứng đáng với tâm vóc góp phần quan trọng trong giáo dục lịch sử cho thế hệ mai sau.Công trình mang trọn tình cảm tri ân của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Thái Nguyên và Bắc Kạn.

Đồng chí Nguyễn Thị Kim Ngân, Ủy viên Bộ chính trị, Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam phát biểu tại buổi lễ

Phát biểu tại buổi lễ, đồng chí Nguyễn Thị Kim Ngân, Ủy viên Bộ chính trị, Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam biểu dương, đánh giá cao những thành tựu toàn diện của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Thái Nguyên đã đạt được trong những năm qua. Đồng thời khẳng định: Chương trình Dâng hương tưởng niệm 60 liệt sỹ TNXP và công bố đưa vào sử dụng công trình tu bổ, tôn tạo Khu Di tích Quốc gia Đại đội TNXP 915 là hoạt động hết sức ý nghĩa để tri ân đối với những cống hiến to lớn của các Anh hùng liệt sĩ, thương binh, bệnh binh, cựu chiến binh, cựu TNXP, những người đã không sợ hiểm nguy, không tiếc tuổi xuân, sẵn sàng nhận mọi nhiệm vụ, với tinh thần "Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh". Đồng chí đánh giá cao và ghi nhận cấp ủy, chính quyền và nhân dân tỉnh Thái Nguyên, cùng sự chung tay, góp sức của cộng đồng doanh nghiệp, nhà hảo tâm đã đầu tư tu bổ, tôn tạo mở rộng công trình khang trang, sạch đẹp, xứng tầm để tri ân các anh hùng liệt sỹ TNXP và trao tặng 70 sổ tiết kiệm, trị giá 700 triệu đồng cho những gia đình liệt sỹ và các thương bệnh binh TNXP Đại đội 915 còn sống sau trận bom đêm 24/12/1972 tại khu vực ga Lưu Xá. Điều này đã góp phần bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử văn hóa của di tích quốc gia cho các thế hệ hôm nay và mai sau. Đồng chí nhấn mạnh: Việc tri ân các thế hệ cha anh đã hy sinh xương máu cho độc lập, tự do của Tổ quốc không chỉ dừng lại ở những khẩu hiệu, mà phải bằng những việc làm cụ thể, thiết thực, chăm lo tốt hơn đến đời sống vật chất, tinh thần cho các gia đình thương binh, liệt sĩ, bệnh binh, cựu chiến binh, cựu TNXP và người có công với cách mạng.

Đồng chí Trần Quốc Tỏ, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên phát biểu đáp từ tại buổi lễ

Phát biểu đáp từ, đồng chí Trần Quốc Tỏ, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên khẳng định: TNXP Việt Nam đã nguyện quyết tâm với phương châm “Không có việc gì khó. Chỉ sợ lòng không bền. Đào núi và lấp biển. Quyết chí ắt làm nên; đâu cần, thanh niên có, đâu khó có thanh niên; sống bám cầu đường, chết kiên cường bất khuất”. 60 liệt sĩ TNXP hy sinh khi đang làm nhiệm vụ, đêm Noel năm ấy, phần đông là chưa có gia đình, cơ bản là người dân tộc thiểu số, vốn quen với công việc ruộng đồng, phát rẫy, làm nương, trong đó có cả những người theo đạo thiên chúa; nghe theo tiếng gọi của Đảng, đã tình nguyện lên đường đi làm nhiệm vụ, không quản hiểm nguy, không tiếc máu xương, và đã anh dũng hy sinh khi tuổi đời còn tươi trẻ với bao ước mơ hoài bão. Sự hy sinh đó là rất đỗi tự hào, là sự tổn thất lớn nhất chưa từng có trong lịch sử của lực lượng TNXP Việt Nam; Tổ quốc đã ghi công các chị, các anh; Đảng, Nhà nước đã phong tặng đơn vị 915 Anh hùng; nhân dân địa phương đã tạo lập nên điểm tích để phụng thờ; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công nhận là di tích lịch sử Quốc gia; tỉnh Thái Nguyên đã có chủ trương tiếp tục tu bổ, tôn tạo điểm di tích đó bằng nguồn kinh phí tự nguyện do nhân dân đóng góp, đến nay các hạng mục công trình đã hoàn thành đưa vào sử dụng, đây thực sự là công trình tâm nguyện của nhân dân.

Đồng chí bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, các Ban, Bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo các tỉnh, thành phố đối với tỉnh Thái Nguyên trong thời gian qua; đồng thời nghiêm túc tiếp thu những ý kiến chỉ đạo của đồng chí Nguyễn Thị Kim Ngân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Thái Nguyên nguyện đoàn kết, nỗ lực phấn đấu tiếp tục đưa tỉnh Thái Nguyên phát triển nhanh và bền vững, xứng đáng với truyền thống quê hương cách mạng, Thủ đô kháng chiến, Thủ đô gió ngàn, Trung tâm vùng Đông bắc trong thời kỳ đổi mới và hội nhập.

Sau nghi lễ dâng hương, tưởng niệm là Chương trình nghệ thuật “Đại đội TNXP 915 – Khúc tráng ca bất tử” với kết cấu 2 Chương. Chương 1 “Những năm tháng không quên” có 3 trường đoạn: Thời đại lớn cho ta đôi cánh; Khúc tráng ca bất tử; Mẹ gọi các con về. Chương 2 với tên gọi “Cơ hội mới, vận hội mới”. Chương trình nghệ thuật có sự tham gia của 150 diễn viên múa chuyên nghiệp; 30 diễn viên sân khấu kịch; 20 tốp ca, dàn hợp xướng cùng hàng trăm đoàn viên thanh niên địa phương.

Chương trình nghệ thuật “Đại đội TNXP 915, khúc tráng ca bất tử” kết cấu đan xen nhiều hoạt cảnh có lời đối thoại để tạo điểm nhấn, để xâu chuỗi các sự kiện của quá khứ và hiện tại, tạo xúc cảm cho người xem... Lời bình được thể hiện bằng văn vần, trích đoạn thơ và văn xuôi để bình luận và xâu chuỗi các sự kiện trong chương trình… Thủ pháp nghệ thuật sử dụng tương tác hình ảnh video clip và diễn xuất của các nghệ sĩ. Các trường đoạn diễn xuất được thể hiện liên tục bằng sự biến hóa của các hoạt cảnh, âm nhạc, ca khúc và lời dẫn truyện…

Trường đoạn 1 - Thời đại lớn cho ta đôi cánh

Hoạt cảnh tái hiện một buổi tối sinh hoạt của Đại đội TNXP 915

Trường đoạn 2 - Khúc tráng ca bất tử

Hoạt cảnh tái hiện sự hy sinh anh dũng của 60 TNXP Đại đội 915, Đội 91 Bắc Thái đêm Noel 24/12/1972

Bài hát Vinh quang đại đội 915

Trường đoạn 3 - Mẹ gọi các con về

Bài hát Một rừng cây, một đời người

Chương 2 - Cơ hội mới, vận hội mới

Sự hy sinh của những đội viên TNXP Đại đội 915 là tấm gương sáng ngời về chủ nghĩa anh hùng cách mạng, là bản anh hùng ca bất khuất của dân tộc Việt Nam, đi vào lịch sử như một kỳ tích trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Họ đã viết nên huyền thoại về một Đại đội Anh hùng. Như những dòng thơ đầy xúc động mà Giáo sư Vũ Khiêu đã viết:

“…Ngày 24 ngàn thu nhớ mãi

Gia Sàng nhộn nhịp, kẻ vác người khiêng

Lưu Xá tơi bời, bom rơi đạn nổ

Cả một đoàn cùng nguyện hy sinh

Sáu chục bạn hiên ngang thọ tử

Máu trung liệt phơi đầy đất đỏ

Khí anh hùng cao vút mây xanh.”

Vĩnh biệt các chàng trai, cô gái TNXP Đại đội 915, Đội TNXP 91 Bắc Thái, những anh hùng đã ngã xuống vì nền độc lập của dân tộc! Sự hy sinh đó đã trở thành khúc tráng ca bất tử, chói ngời cho các thế hệ trẻ Việt Nam đời đời nhớ ghi./.