Facebook Zalo youtube Tiktok

Lễ Xăng Khan là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia

Xã hội
Ngày 12/12/2017, Sở Văn hóa, Thể thao và du lịch tỉnh Nghệ An tổ chức cuộc họp với các địa phương: Quỳ Hợp, Quỳ Châu, Nghĩa Đàn, Quế Phong và TX Thái Hòa để triển khai tổ chức “Đêm hội sắc Xuân miền Tây Nghệ An năm 2018” và công bố Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia lễ Xăng Khan.
aa
le xang khan la di san van hoa phi vat the quoc gia

Ngày 12/12/2017, Sở Văn hóa, Thể thao và du lịch tỉnh Nghệ An tổ chức cuộc họp với các địa phương triển khai tổ chức “Đêm hội sắc Xuân miền Tây Nghệ An năm 2018” và công bố Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia lễ Xăng Khan (Ảnh: Phan Bích Hậu).

Lễ hội Xăng Khan được công nhận di sản văn hóa phi vật thể

Theo đó, sự kiện này sẽ được tổ chức vào ngày 3/2/2018 (tức ngày 19/12 Âm lịch) tại huyện biên giới Quế Phong, tỉnh Nghệ An. Chương trình với những nội dung chính: công bố lễ Xăng Khan là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, trong đó có trích đoạn lễ Xăng Khan.

Tổ chức trình diễn dân ca, dân nhạc, dân vũ, trình diễn trang phục, giao lưu trống hội cồng chiêng, khắc luống, múa sạp, tổ chức các trò chơi dân gian dân tộc thiểu số tỉnh Nghệ An mừng hội Xuân 2018.

Đây là hoạt động thường niên hàng năm luân phiên giữa 11 huyện, thành, thị miền núi của tỉnh Nghệ An nhằm bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa của cộng đồng các dân tộc miền Tây trong dịp Tết cổ truyền của dân tộc.

Đặc biệt, đêm hội sắc Xuân miền Tây năm nay gắn với công bố tôn vinh lễ Xăng Khan của đồng bào dân tộc Thái (tỉnh Nghệ An) - là 1 trong 7 di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia vừa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận vào ngày 11/9/2017 vừa qua. (tại Quyết định số 3421/QĐ-BVHTTDL).

Đồng thời, thông qua hoạt động nhằm quảng bá, giới thiệu tiềm năng du lịch của miền Tây Nghệ An, điểm đến thân thiện và hấp dẫn của du khách trong và ngoài tỉnh.

Xăng Khan - Một lễ hội mang đậm nét văn hóa ở Miền tây xứ Nghệ

Từ xa xưa tất cả các bản làng của người Thái đều tổ chức lễ hội Xăng Khan - có thể nói đây là ngày hội có nhiều ý nghĩa cộng đồng rất lớn của đồng bào Thái ở miền tây Nghệ An.

Lễ hội Xăng Khan - là ngày vui của bản Mường nói chung và họ hàng nhà các ông mo nói riêng. Lễ hội Xăng Khan là ngày lễ để người dân khắp bản làng trả ơn thầy mo đã chữa khỏi bệnh cho gia đình. Đây còn là ngày để các đôi trai gái có dịp gặp gỡ, có người đã nên duyên vợ chồng qua lễ hội này. Đây không phải là lễ hội cho riêng gia đình, làng bản, mà cho cả du khách thập phương cùng nhau về dự hội.

le xang khan la di san van hoa phi vat the quoc gia

Trước lúc khai lễ, thầy mo cúng.

le xang khan la di san van hoa phi vat the quoc gia

Sau lễ cúng, các thầy mo cùng dân bản nhảy múa xung quang cây hoa (có Boọc mạy). Hội càng về khuya càng nhộn nhịp với những trò diễn đầy thú vị của các thầy mo cũng như tất cả mọi người dự hội Xăng Khan.

Sau lễ cúng, các thầy mo cùng dân bản nhảy múa xung quang cây hoa (có Boọc mạy). Hội càng về khuya càng nhộn nhịp với những trò diễn đầy thú vị của các thầy mo cũng như tất cả mọi người dự hội Xăng Khan.

Từ xa xưa tất cả các bản làng của người Thái đều tổ chức lễ hội Xăng Khan - có thể nói đây là ngày hội có nhiều ý nghĩa cộng đồng rất lớn của đồng bào Thái ở miền tây Nghệ An. Mục đích và ý nghĩa của lễ hội Xăng Khan là tạ ơn các thầy mo đối với tổ tiên của mình và các bậc tiền nhân đã dạy cách bốc thuốc chữa bệnh cứu người.

Nghi thức chính của lễ hội Xăng Khan không cầu kỳ tốn kém. Nếu như trước đây lễ hội Xăng Khan thường diễn ra từ 2 đến 3 ngày. Nay chỉ được tổ chức gọn trong một ngày một đêm. Lễ vật trong lễ hội gồm: khoảng 7 - 10 vò rượu cần, 2 con lợn, 2 con gà cùng cá nướng, trầu cau… Và vật không thể thiếu trong lễ hội là cây Boọc mạy được dựng ngay giữa nhà là nơi để hành lễ.

le xang khan la di san van hoa phi vat the quoc gia

Lễ vật trong lễ hội gồm: khoảng 7 - 10 vò rượu cần, 2 con lợn, 2 con gà cùng cá nướng, trầu cau…

le xang khan la di san van hoa phi vat the quoc gia

Và vật không thể thiếu trong lễ hội là cây Boọc mạy được dựng ngay giữa nhà là nơi để hành lễ.

Cây Boọc mạy được làm từ cây tre hoặc cây nứa già, có chiều cao 4 mét, được khoét nhiều lỗ chia thành nhiều tầng khác nhau. Mỗi lỗ được bố trí treo những vật tượng trung như chim, cá, ve sầu, rắn… Những vật này làm từ ruột cây sắn, cây tang trong rừng, được nhuộm màu xanh, đỏ, tím, vàng… Trên đỉnh cây Boọc mạy được cắm một cây ô hình vuông được các thiếu nữ dùng khi các ông mo nhảy Xăng Khan.

Bên cây Boọc mạy là một giàn chiêng, trống, cây Bong Bu (làm từ các ống nứa, dài khoảng 50cm) gõ xuống tấm ván theo nhịp chiêng, trống nếu không có những vật dụng này thì không phải là hội Xăng Khan. Khi hành lễ ông mo dẫn đầu tiếp theo là những phụ nữ đi sau. Và mỗi ông mo có một phụ nữ cầm ô theo sau cất điệu hát và múa bên cây Boọc mạy.

Đây chính là lúc thể hiện hình thức sôi nổi, náo nhiệt nhất của hội Xăng Khan. Bằng những động tác nhảy múa rất đặc trưng, xoay lắc người theo nhịp chiêng trống nhịp nhàng. Những người trong cuộc, cũng như người xem lúc này càng hưng phấn hơn. Thời gian hành lễ được kéo dài theo thời gian nhất định, xen giữa là những lúc nghỉ ngơi mọi người ăn uống vui vẻ bên chum rượu cần.

le xang khan la di san van hoa phi vat the quoc gia

Bên cây Boọc mạy là một giàn chiêng, trống, cây Bong Bu (làm từ các ống nứa, dài khoảng 50cm) gõ xuống tấm ván theo nhịp chiêng, trống nếu không có những vật dụng này thì không phải là hội Xăng Khan.

le xang khan la di san van hoa phi vat the quoc gia

Lễ hội Xăng Khan điểm nhấn nhất là lúc ông mo với những lời cầu khấn cho bản làng yên vui, ao nhiều cá, ruộng nhiều lúa, nhà nhà giàu có, mọi người đều khỏe mạnh, con cái thành đạt, ai cũng ăn nên làm ra…

Lễ hội Xăng Khan điểm nhấn nhất là lúc ông mo với những lời cầu khấn cho bản làng yên vui, ao nhiều cá, ruộng nhiều lúa, nhà nhà giàu có, mọi người đều khỏe mạnh, con cái thành đạt, ai cũng ăn nên làm ra…

Ba năm mới tổ chức một lần, hội Xăng Khan là cho mọi người cảm thấy vui hơn, từ lễ hội này mối quan hệ xóm bản càng thêm bền chặt. Và ngày nay lễ hội Xăng Khan đã thực sự trở thành một sinh hoạt không thể thiếu trong đời sống văn hóa của đồng bào Thái ở miền tây xứ Nghệ.

Kếp boóc (hái hoa) là phần kết của lễ hội Xăng Khan. Lúc này chủ nhà là người hái hoa tặng cho tất cả mọi người có mặt trong lễ hội. Mỗi bông hoa là một phần thưởng tưởng trưng cho sự may mắn trong cuộc sống. Chỉ diễn ra trong một ngày một đêm, với những lời hát chia tay đầy thân thiết hẹn ngày hội sau gặp lại, lúc này trời đã sáng mọi người lại trở về với công việc hàng ngày.

Theo Dân trí
Ý kiến bạn đọc

* Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Tin mới hơn

Trình UNESCO hồ sơ Nghệ thuật xòe Thái và làm gốm của người Chăm

Cơ cấu tổ chức của Cục Thuế từ ngày 01/3/2025

Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban hành văn bản quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cục Thuế theo mô hình mới từ ngày 01/3/2025.
Trình UNESCO hồ sơ Nghệ thuật xòe Thái và làm gốm của người Chăm

Cơ cấu tổ chức của Kho bạc Nhà nước từ 01/03/2025

Ngày 26/02/2025, Bộ Tài chính ban hành Quyết định 385/QĐ-BTC quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Kho bạc Nhà nước, có hiệu lực từ 01/03/2025.
Trình UNESCO hồ sơ Nghệ thuật xòe Thái và làm gốm của người Chăm

Tin 24h ngày 27/2/2025

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự Lễ Kỷ niệm 70 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam
Trình UNESCO hồ sơ Nghệ thuật xòe Thái và làm gốm của người Chăm

Tin 24h ngày 26/2/2025

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký các Quyết định điều động, bổ nhiệm một số Thứ trưởng của các bộ gồm: Bộ Tài chính, Bộ Dân tộc và Tôn giáo, Bộ Nội vụ, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tư pháp, Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Trình UNESCO hồ sơ Nghệ thuật xòe Thái và làm gốm của người Chăm

Tin 24h ngày 16/2/2025

Theo Quyết định số 01/2025/QĐ-TTg, từ ngày 18-2-2025, hàng nhập khẩu giá trị dưới một triệu đồng qua chuyển phát nhanh sẽ không còn được miễn thuế nhập khẩu, giá trị gia tăng (VAT).

Tin bài khác

Tin 24h ngày 15/2/2025

Tin 24h ngày 15/2/2025

Sáng nay 15/2, tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Chính phủ đã trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Tin 24h ngày 11/2/2025

Tin 24h ngày 11/2/2025

UBND TP Hà Nội giao Công an thành phối hợp với các đơn vị liên quan khẩn trương điều tra, làm rõ và xử lý nghiêm vụ nam shipper bị tài xế xe Lexus đánh tới tấp.
Tin 24h ngày 10/2/2025

Tin 24h ngày 10/2/2025

Khẩn trương hoàn thiện, trình Chính phủ ban hành các Nghị định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ theo tổ chức bộ máy mới, hoàn thành trước ngày 15/02/2025, bảo đảm đi vào hoạt động từ ngày 01/3/2025.
Tin 24h ngày 3/2/2025

Tin 24h ngày 3/2/2025

Ngày này cách đây đúng 95 năm, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, đánh dấu một mốc son quan trọng trong lịch sử dân tộc, bắt đầu hành trình dẫn dắt cách mạng, đấu tranh giành lại độc lập, tự do cho đất nước. Sự kiện lịch sử này cũng đặt nền móng vững chắc cho công cuộc xây dựng và phát triển ngày nay.
Tin 24h ngày 29/1/2025

Tin 24h ngày 29/1/2025

Thời tiết ngày 29/1 (mùng 1 Tết): Thuận lợi để du Xuân, chúc Tết.
Xem thêm

Đọc nhiều

Cách dịch biển số xe xấu-đẹp tại Việt Nam

Cách dịch biển số xe xấu-đẹp tại Việt Nam

Có rất nhiều cách luận biển số tại Việt Nam, trong đó dựa trên phát âm và giá trị là hai cách phổ biến nhất. Quan niệm xấu, đẹp về biển số tại Việt Nam có ...
Tự soi mình theo Nghị quyết Trung ương 4 để liên hệ, kiểm điểm, khắc phục

Tự soi mình theo Nghị quyết Trung ương 4 để liên hệ, kiểm điểm, khắc phục

Vì sinh mệnh chính trị của Đảng, vì sự nghiệp đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước, vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, các cấp ủy đảng từ Trung ương ...
[Megastory] Phát hiện 11 ca nhiễm COVID-19, Thái Nguyên nâng cao các giải pháp ứng phó

[Megastory] Phát hiện 11 ca nhiễm COVID-19, Thái Nguyên nâng cao các giải pháp ứng phó

Trong 3 ngày qua, Thái Nguyên phát hiện 11 trường hợp dương tính với SARS-CoV-2, gồm 3 trường hợp tại huyện Đồng Hỷ (ngày 31/10, cách ly từ khi trở về Thái Nguyên), 8 trường ...
Khu cách ly tập trung đầu tiên trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên sẵn sàng hoạt động

Khu cách ly tập trung đầu tiên trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên sẵn sàng hoạt động

Trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch bệnh viêm đường hô hấp do chủng mới của virus Corona gây ra,cùng với cả nước, tỉnh Thái Nguyên đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ ...
Thái Nguyên: 99 ca nghi nhiễm Covid-19, ghi nhận 57 ca mắc Covid-19 (ngày 30/11)

Thái Nguyên: 99 ca nghi nhiễm Covid-19, ghi nhận 57 ca mắc Covid-19 (ngày 30/11)

Thái Nguyên công bố 99 ca nhiễm Covid-19 mới, cập nhật sáng 30/11. Tổng số ca mắc Covid-19 lũy tích từ 01/01/2021 đến nay: 410 ca
Xem trên
[Infographic] Các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, đột phá thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2025

[Infographic] Các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, đột phá thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2025

Chỉ thị số 06/CT-UBND thể hiện quyết tâm cao của UBND tỉnh Thái Nguyên trong việc đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế đột phá vào năm 2025. Chỉ thị 06 đưa ra một khung ...
[Infographics] Phát triển năng lực số tỉnh Thái Nguyên năm 2025

[Infographics] Phát triển năng lực số tỉnh Thái Nguyên năm 2025

Nhằm đưa Thái Nguyên trở thành trung tâm chuyển đổi số của khu vực Trung du và miền núi phía Bắc, thực hiện các mục tiêu tại Nghị quyết số 01-NQ/TU ngày 31/12/2020 của Ban ...
[Photo] Khai mạc Lễ hội Lồng Tồng ATK Định Hóa năm 2025

[Photo] Khai mạc Lễ hội Lồng Tồng ATK Định Hóa năm 2025

Lễ hội Lồng Tồng
[Infographics] Cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy - đưa đất nước vào kỷ nguyên mới

[Infographics] Cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy - đưa đất nước vào kỷ nguyên mới

Thực hiện Nghị quyết Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng; Kế hoạch số 07-KH/TW, ngày 27/11/2017 của Bộ Chính trị về thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần ...
[Infographics] Phương án sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tỉnh Thái Nguyên

[Infographics] Phương án sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tỉnh Thái Nguyên

Tỉnh ủy Thái Nguyên vừa ban hành Phương án sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tỉnh Thái Nguyên theo Kết luận số 09-KL/BCĐ, ngày 24/11/2024 và các văn ...
[Megastory] Thái Nguyên: Triển vọng từ mô hình chăn nuôi lợn lấy thịt từ thức ăn tự nhiên có bổ sung  nguyên liệu chè xanh

[Megastory] Thái Nguyên: Triển vọng từ mô hình chăn nuôi lợn lấy thịt từ thức ăn tự nhiên có bổ sung nguyên liệu chè xanh

Với mong muốn phát triển một sản phẩm chăn nuôi mang thương hiệu của ngành nông nghiệp địa phương, tỉnh Thái Nguyên đã triển khai Đề tài Nghiên cứu xây dựng quy trình nuôi lợn ...
[Megastory] Ký ức Lễ trình quốc thư đầu tiên

[Megastory] Ký ức Lễ trình quốc thư đầu tiên

70 năm đã trôi qua, ký ức về những ngày chuẩn bị tiếp quản thủ đô vẫn vẹn nguyên giá trị lịch sử trên ATK Đại Từ, Thái Nguyên. Một sự kiện ngoại giao quan ...