Cảnh báo vỡ mộng mùa chia cổ tức

Trong nửa đầu tháng 3 này, có tới 27 DN sẽ tiến hành chốt quyền nhận cổ tức tiền mặt với tỷ lệ chi trả chênh lệch nhau khá lớn từ mức nhỏ nhất 2% cho tới 50%. Đây là cơ hội kiếm thêm lợi nhuận cho các nhà đầu tư (NĐT) nhưng thực tế đâu phải cuộc chơi nào cũng dễ dàng.

Nhiều nhà đầu tư chưa hiểu rõ được bản chất tài chính thật sự của việc chia cổ tức

Đa dạng mức chi trả cổ tức

Với kết quả kinh doanh ấn tượng trong năm 2016 khi lãi trước thuế lên tới gần 43 tỉ đồng, CTCP Sản xuất và Kinh doanh Kim khí (HNX: KKC) đã lật ngược thế cờ của mức lỗ trong năm 2015 và tăng gấp 8,5 lần kế hoạch, tương ứng EPS 8.165 đồng/CP. Công ty này đã mạnh tay chi cổ tức tiền mặt cao nhất từ trước đến nay với mức 50%. Nhận toàn tin tốt, giá cổ phiếu KKC đang leo thang từng ngày từ đầu năm 2017 đến nay để lên mức gần 25.000 đồng/CP.

Tương tự, Công ty Xây lắp Thành An 96 (HNX: TA9) hiện hồ hởi với kết quả kinh doanh cao nhất từ trước đến nay với lãi ròng gần 42 tỉ đồng, vượt 16% kế hoạch. Theo đó, với chỉ tiêu đưa ra ban đầu cổ tức năm 2016 tối thiểu 20%, TA9 quyết định đưa ra con số chia cổ tức 25% bằng tiền mặt và sẽ thanh toán vào ngày 21.03 tới.

Ngược lại, dù bị thua lỗ trong quý 4.2016 khiến kết quả cả năm đạt mức thấp nhất từ trước đến nay với chỉ gần 8 tỉ đồng lãi ròng, nhưng CTCP SPM (HOSE: SPM) lại quyết định đây là thời điểm để xử lý cổ tức tồn đọng từ các năm 2010, 2011, 2012 và tạm ứng cổ tức năm 2016 với tỷ lệ 20% bằng tiền mặt.

Còn riêng đối với Khách sạn Sài Gòn (HNX: SGH), mức cổ tức chi trả bằng tiền mặt năm 2015 đạt tỷ lệ 5% và theo kế hoạch năm 2016 cũng ở con số đó dù kết quả kinh doanh đạt gần gấp đôi (7 tỉ đồng). Trước mắt, công ty tạm ứng 2% vào ngày 10.04 tới.

Đâu phải cuộc chơi nào cũng dễ dàng

Ngày càng nhiều doanh nghiệp niêm yết thực hiện chia cổ tức bằng cổ phiếu (CP) và chia tách cổ phiếu theo các tỷ lệ. Nhưng phần lớn nhà đầu tư cá nhân hiện nay chưa hiểu rõ được bản chất tài chính thật sự của các nghiệp vụ trên, thậm chí còn có những ngộ nhận nguy hiểm.

Chị Phạm Hương, một nhân viên văn phòng ở quận Hoàng Mai cho biết, từ đầu năm tới giờ gia đình chị cũng tiết kiệm được 1 khoản tiền. Chị lại được một đồng nghiệp mách nước mua CP của một Cty sắp chia cổ tức trong tháng 3 này. Giá CP 22.000 đồng/CP, tỉ lệ chia cổ tức của công ty 25%/cổ phần, tức là mỗi cổ phần được nhận 25% x 22.000 = 5.500 đồng. Nếu chị sở hữu 5.000 CP (100 triệu đồng) nằm trong danh sách trả cổ tức, chị được nhận 5.000 x 5.500 = 27.500.000 đồng tiền cổ tức. Sau khi nhận được số cổ tức trên chị Hương sẽ lập tức giao bán hết 5000 CP và số tiền cuối cùng thu về sẽ là 127.500.000 đồng. So với việc gửi ngân hàng 100 triệu đồng mà lãi suất bình quân 6,5%/năm như hiện nay thì việc đầu tư theo hình thức nay sẽ mang lại món hời rất tốt. Tuy nhiên, điều mà chị Hương băn khoăn liệu sau khi nhận cổ tức xong xuôi thì 5.000 CP kia có thể giao bán hết được không? Giá của nó liệu có bị giảm so mới mức 22.000 đồng/CP như ban đầu hay không? Đó là điều mà không chỉ chị Hương mà các nhà đầu tư theo hình thức giống chị cũng cảm thấy lo lắng.

Mặt khác, nhà đầu tư (NĐT) cần biết ngoài việc chi trả cổ tức theo tỉ lệ thì việc trả cổ tức bằng cổ phiếu đôi khi trở thành đòn “tung hỏa mù” của nhiều doanh nghiệp. Lợi dụng sự thiếu hiểu biết của một số cổ đông, ban lãnh đạo nhiều DN đã che giấu tình trạng thiếu hụt dòng tiền chia cổ tức (hoặc cố ý để lại quỹ tiền mặt lớn nhằm mục đích cá nhân) bằng việc “thưởng” cổ phiếu thêm. Bằng cách như thế, cổ đông ngộ nhận rằng mình đã được tăng thêm giá trị nhưng thực sự giá trị họ nhận được chẳng là gì hơn ngoài số lượng “giấy” tăng lên.

Trong thị trường giá lên (bull market), chính sách chia cổ tức bằng CP thường được nhiều DN và kể cả cổ đông ưa chuộng. Khi giá CP đang tăng mạnh, việc pha loãng CP giúp mặt bằng giá giảm xuống, tạo tâm lý tích cực trong ngắn hạn cho những NĐT có nhu cầu giải ngân. Bên cạnh đó, nhà đầu tư cũng kỳ vọng sự tăng trưởng về giá CP sau đó sẽ mang lại một khoản lợi nhuận lớn hơn tiền mặt. Ngược lại, trong thị trường giá xuống (bear market), đặc biệt tại giai đoạn thị trường ảm đạm, việc chia cổ tức bằng CP sẽ gây tâm lý tiêu cực cho NĐT vì pha loãng cổ phiếu khiến cảm giác giảm giá CP trở nên trầm trọng hơn, NĐT cũng cảm thấy chán ngán hơn khi nắm giữ tiền mặt./.