Facebook Zalo youtube Tiktok

Trục lợi qua “vỏ bọc” cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước

Kinh tế
Cổ phần hóa DNNN là một chủ trương tốt để phát triển kinh tế. Tuy nhiên, quá trình này vẫn còn nhiều kẽ hở dễ bị trục lợi, gây thất thoát vốn nhà nước.
aa

Theo kế hoạch đã được Chính phủ phê duyệt, giai đoạn 2017-2020, cả nước phải hoàn thành cổ phần hóa (CPH) 127 doanh nghiệp nhà nước (DNNN). Trong đó, năm 2017 là 44 doanh nghiệp (DN), năm 2018: 64 DN, năm 2019: 18 DN và năm 2020 là 1 DN.

Tính đến tháng 10/2017, đã cổ phần hóa 20 DNNN, công bố giá trị doanh nghiệp của 8 DNNN; xác định giá trị doanh nghiệp của 10 DNNN. Tổng số thu về từ CPH là 683,823 tỷ đồng. Đồng thời, thoái vốn thu về 12.099 tỷ đồng (đạt 20,1% kế hoạch).

truc loi qua vo boc co phan hoa doanh nghiep nha nuoc
Giai đoạn 2017-2020, cả nước phải hoàn thành CPH 127 DNNN (Ảnh minh họa: KT)

Năm 2018, theo kế hoạch có 64 DN sẽ phải thực hiện CPH, cho thấy không chỉ lớn về số lượng mà còn lớn cả về giá trị, khi danh sách CPH có những tổng công ty (TCT) có giá trị vốn rất lớn như: TCT Viễn thông MobiFone; TCT Phát điện 1, 2; TCT Đầu tư phát triển hạ tầng đô thị; TCT Đầu tư phát triển Nhà Hà Nội... Đây là những “ông lớn” được kỳ vọng sẽ mang lại những khoản thu hồi vốn khổng lồ cho Nhà nước.

Chỉ riêng 2 tháng đầu năm, hàng loạt các DN lớn đã tạo làn sóng thu hút đầu tư khá ấn tượng, đặc biệt là với các nhà đầu tư (NĐT) nước ngoài như: TCT Điện lực Dầu khí Việt Nam (PV Power) mới chỉ bán 20% cổ phần đã mang về cho nhà nước gần 7.000 tỷ đồng…

Không thể phủ nhận CPH đã có tác động tích cực, góp phần nâng cao hoạt động sản xuất - kinh doanh ở đa số DNNN. Nhưng bên cạnh đó, vẫn còn những "phiên bản lỗi", không chỉ gây thất thoát tài sản nhà nước mà còn dẫn đến sự lụn bại của nhiều thương hiệu và đẩy hàng vạn lao động vào khó khăn.

Lợi dụng “lỗ hổng” trong định giá DNNN để trục lợi

Theo nhiều chuyên gia, trong quá trình CPH, việc xác định giá trị DN trước khi cổ phần là giai đoạn then chốt, làm tiền đề cho việc phê duyệt phương án CPH về sau. Nhưng thời gian qua, việc xác định giá trị DN cho thấy còn có nhiều bất cập, dẫn tới nguồn lực Nhà nước tại các DN này có thể sẽ bị giảm bớt.

GS Đặng Đình Đào, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Phát triển cho rằng, thời gian qua, đã có nhiều trường hợp TCT nhà nước bị thiệt hại khi mua cổ phần. Trong đó, vụ việc Mobifone mua 95% cổ phần của AVG là trường hợp điển hình ở quy mô cực lớn của việc đẩy giá mua - bán DN nhà nước.

Hay như chuyện lùm xùm khi CPH, thương hiệu Hãng Phim truyện Việt Nam được định giá 0 đồng. Khi bán cổ phần lần đầu ra công chúng, giá trị DN của Hãng Phim truyện Việt Nam được xác định ở mức 50 tỷ đồng. TCT Vận tải thủy (Vivaso) chỉ phải trả hơn 33 tỷ đồng để sở hữu 65% cổ phần và nắm giữ hàng nghìn mét vuông đất vàng tại những vị trí đắc địa ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh mà hãng phim đang thuê lại của Nhà nước. Đặc điểm chung của các doanh nghiệp này là giá trị khi cổ phần hóa được định giá rất thấp, khiến Nhà nước chỉ thu về số tiền thấp so với giá trị thực tế.

GS Đặng Đình Đào nhận định, những cách trục lợi phổ biến nhất là lợi dụng lỗ hổng của các quy định về quản lý, sử dụng đất và tiêu chí chọn nhà đầu tư chiến lược không rõ ràng, đấu giá không minh bạch. Hơn 20 năm thực hiện CPH DNNN, khúc mắc lớn nhất luôn là xác định giá trị đất đai. Đây là một trong những kẽ hở khiến tài sản của nhà nước dễ bị thất thoát khi đất đai bị chuyển đổi mục đích sử dụng…

“Định giá của nhà nước để bán thì rất thấp, nhưng ngược lại, khi nhà nước đi mua lại định giá rất cao để lấy tiền ngân sách. Câu chuyện đó đã diễn ra ở nhiều nơi, trên nhiều lĩnh vực. Đây là hành vi coi thường luật pháp hoặc lợi dụng kẽ hở luật pháp để trục lợi”, GS Đặng Đình Đào khẳng định.

Đồng tình với quan điểm này, ông Phạm Đức Trung, Trưởng ban Cải cách và phát triển doanh nghiệp, Viện Nghiên cứu và quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) cũng đánh giá, thực tế qua nhiều vụ việc cổ phần hoá trong thời gian qua, đã có một số trường hợp, một số doanh nghiệp đã cố tình định giá thấp để trục lợi từ cổ phần hoá.

Việc không tính đúng, tính đủ giá trị vốn nhà nước tại doanh nghiệp, đặc biệt là giá trị quyền sử dụng tài sản sở hữu toàn dân giao doanh nghiệp quản lý, sử dụng (trước hết là đất đai...) đã làm giảm giá trị thực tế của vốn nhà nước, giảm nguồn thu ngân sách nhà nước từ cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước, tạo cơ hội trục lợi cho một số đối tượng có liên quan.

“Quy định pháp luật về việc tính giá trị quyền sử dụng đất vào giá trị doanh nghiệp còn có nhiều bất cập. Theo đó, đất thuê trả tiền hằng năm không được đưa vào giá trị cổ phần hoá. Vì vậy, doanh nghiệp đã lách bằng cách lựa chọn hình thức thuê đất để được định giá đất bằng 0, làm giảm giá trị doanh nghiệp. Trường hợp doanh nghiệp được giao đất thì tài sản đất đai cũng chỉ được định giá đất tính theo khung giá do UBND cấp tỉnh quy định, không sát giá thị trường... Nhiều nơi thấp hơn đến 4-5 lần so với giá thị trường”, ông Phạm Đức Trung chỉ rõ.

Còn theo TS Lưu Bích Hồ, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, việc định giá hiện vẫn theo cơ chế nhà nước định giá chứ chưa hoàn toàn theo giá thị trường. Đây là 1 nguyên nhân cơ bản của tình trạng bán thấp – mua cao, thậm chí có lúc mua cao – bán thấp.

“Trục lợi qua “vỏ bọc” cổ phần hóa DNNN một phần là do cơ chế định giá nhưng trong việc này chủ yếu là có lợi ích nhóm, có những mối quan hệ không rành mạch, minh bạch, nên lợi dụng để trục lợi”, TS Lưu Bích Hồ nhấn mạnh./.

Cùng loạt bài:

Bài 1: Trục lợi qua “vỏ bọc” cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước

Bài 2: Cổ phần hóa DNNN phải minh bạch và tôn trọng nguyên tắc thị trường

Theo Cẩm Tú/VOV.VN

Tin mới hơn

Đẩy mạnh cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước giai đoạn 2016-2020

Tin tức 24h ngày 21/7/2024

Ngày 21.7, ông Nguyễn Bá Cẩn - quyền Giám đốc Sở Y tế tỉnh Thanh Hóa cho biết, liên quan đến vụ việc bệnh nhân bị tử vong tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa, Sở đã yêu cầu bệnh viện này báo cáo vụ việc. “Hiện bệnh viện đã có báo cáo, tuy nhiên, Sở vẫn đang yêu cầu Giám đốc bệnh viện vào cuộc để làm rõ sự việc này hơn” - ông Cẩn cho hay.
Đẩy mạnh cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước giai đoạn 2016-2020

Tin 24h ngày 20/7/2024

Theo thông cáo đăng tải trên nhật báo Granma, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Cuba, Cuba sẽ để tang chính thức tưởng niệm Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ 6 giờ ngày 20/7 (giờ địa phương) tới 24 giờ ngày 21/7, trong khi nghi thức quốc tang sẽ diễn ra trong cả ngày 22/7.
Đẩy mạnh cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước giai đoạn 2016-2020

Sẽ có 4 ngân hàng được mua vàng theo mức giá do NHNN xác định

Ngân hàng Nhà nước vừa quyết định dừng đấu thầu vàng; đồng thời sắp triển khai phương án bình ổn thay thế. Ngày 29/5, ông Phạm Quang Dũng - Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã có cuộc trao đổi với báo giới xung quan vấn đề này.
Đẩy mạnh cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước giai đoạn 2016-2020

Thực hiện ngay việc thanh, kiểm tra chuyên ngành đối với thị trường vàng

Văn phòng Chính phủ vừa ban hành văn bản số 213/TB-VPCP thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái tại cuộc họp về các giải pháp quản lý thị trường vàng trong thời gian tới.
Đẩy mạnh cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước giai đoạn 2016-2020

Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 5/2024

Giá điện sẽ được điều chỉnh 3 tháng/lần; Hoàn thành nghị định mới về cải cách tiền lương... sẽ là những chính sách có hiệu lực nổi bật trong tháng 5/2024.

Tin bài khác

Tin 24h ngày 27/4/2024

Tin 24h ngày 27/4/2024

Sở Giao thông Vận tải Hà Nội vừa ban hành thông báo hướng dẫn phân luồng tổ chức giao thông phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân trong dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5.
"Không được ép buộc mua bảo hiểm kèm sản phẩm của ngân hàng"

"Không được ép buộc mua bảo hiểm kèm sản phẩm của ngân hàng"

(Dân trí) - Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu tăng cường thanh tra, giám sát hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm và xử lý nghiêm vi phạm; không được ép buộc
Giá vàng SJC đổ xô mọi kỷ lục, áp sát 82 triệu đồng mỗi lượng

Giá vàng SJC đổ xô mọi kỷ lục, áp sát 82 triệu đồng mỗi lượng

Diễn biến bùng nổ của giá vàng thế giới tiếp tục ảnh hưởng tích cực tới thị trường trong nước. Hiện giá vàng SJC đã lên mức 81,8 triệu đồng mỗi lượng, cao nhất từ trước đến nay.
Giá vàng sáng 26/2 tăng 300.000 đồng/lượng

Giá vàng sáng 26/2 tăng 300.000 đồng/lượng

Giá vàng trong nước sáng 26/2 tăng 300.000 đồng/lượng so với chốt phiên cuối tuần qua.
Phát triển ngành Xây dựng theo hướng hiện đại

Phát triển ngành Xây dựng theo hướng hiện đại

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa ký Quyết định số 179/QĐ-TTg ngày 16/2/2024 phê duyệt Chiến lược phát triển ngành Xây dựng đến năm 2030, định hướng đến năm 2045.
Xem thêm

Đọc nhiều

Cách dịch biển số xe xấu-đẹp tại Việt Nam

Cách dịch biển số xe xấu-đẹp tại Việt Nam

Có rất nhiều cách luận biển số tại Việt Nam, trong đó dựa trên phát âm và giá trị là hai cách phổ biến nhất. Quan niệm xấu, đẹp về biển số tại Việt Nam có ...
Tự soi mình theo Nghị quyết Trung ương 4 để liên hệ, kiểm điểm, khắc phục

Tự soi mình theo Nghị quyết Trung ương 4 để liên hệ, kiểm điểm, khắc phục

Vì sinh mệnh chính trị của Đảng, vì sự nghiệp đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước, vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, các cấp ủy đảng từ Trung ương ...
[Megastory] Phát hiện 11 ca nhiễm COVID-19, Thái Nguyên nâng cao các giải pháp ứng phó

[Megastory] Phát hiện 11 ca nhiễm COVID-19, Thái Nguyên nâng cao các giải pháp ứng phó

Trong 3 ngày qua, Thái Nguyên phát hiện 11 trường hợp dương tính với SARS-CoV-2, gồm 3 trường hợp tại huyện Đồng Hỷ (ngày 31/10, cách ly từ khi trở về Thái Nguyên), 8 trường ...
Khu cách ly tập trung đầu tiên trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên sẵn sàng hoạt động

Khu cách ly tập trung đầu tiên trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên sẵn sàng hoạt động

Trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch bệnh viêm đường hô hấp do chủng mới của virus Corona gây ra,cùng với cả nước, tỉnh Thái Nguyên đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ ...
Thái Nguyên: 99 ca nghi nhiễm Covid-19, ghi nhận 57 ca mắc Covid-19 (ngày 30/11)

Thái Nguyên: 99 ca nghi nhiễm Covid-19, ghi nhận 57 ca mắc Covid-19 (ngày 30/11)

Thái Nguyên công bố 99 ca nhiễm Covid-19 mới, cập nhật sáng 30/11. Tổng số ca mắc Covid-19 lũy tích từ 01/01/2021 đến nay: 410 ca

Clip ngắn

Xem trên
[Megastory] Ký ức Lễ trình quốc thư đầu tiên

[Megastory] Ký ức Lễ trình quốc thư đầu tiên

70 năm đã trôi qua, ký ức về những ngày chuẩn bị tiếp quản thủ đô vẫn vẹn nguyên giá trị lịch sử trên ATK Đại Từ, Thái Nguyên. Một sự kiện ngoại giao quan ...
[Infographic] Nhìn lại công tác ứng phó, khắc phục thiệt hại do bão số 3 và mưa lũ sau bão gây ra trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên

[Infographic] Nhìn lại công tác ứng phó, khắc phục thiệt hại do bão số 3 và mưa lũ sau bão gây ra trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên

Cơn bão số 3 (bão Yagi) đã đi qua để lại hậu quả thiệt hại nặng nề, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống nhân dân các tỉnh miền Bắc nói chung và tỉnh Thái ...
[Infographic] Kết quả phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Thái Nguyên 9 tháng năm 2024

[Infographic] Kết quả phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Thái Nguyên 9 tháng năm 2024

Tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh Thái Nguyên trong 9 tháng năm 2024 diễn ra trong bối cảnh tình hình quốc tế và trong nước có nhiều khó khăn, thách thức, tiếp ...
[Photo] Mùa lúa ở Bản Tèn

[Photo] Mùa lúa ở Bản Tèn

Cảnh sắc Bản Tèn vào mùa lúa chín luôn là điều gì đó khiến nhiều người nhất định phải chinh phục trong hành trình du lịch vùng cao. Vẻ đẹp thơ mộng, bình yên của ...
Tự hào cờ đỏ sao vàng

Tự hào cờ đỏ sao vàng

Lá cờ nền đỏ với ngôi sao vàng 5 cánh luôn gắn liền với những sự kiện lịch sử hào hùng, là động lực để cán bộ, đảng viên và nhân dân ta phấn đấu, ...
[Infographic] Thái Nguyên: Khung kế hoạch thời gian năm học 2024-2025 đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên

[Infographic] Thái Nguyên: Khung kế hoạch thời gian năm học 2024-2025 đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên

UBND tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Quyết định số 1908/QĐ-UBND về việc ban hành Khung kế hoạch thời gian năm học 2024 - 2025 đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông ...
[Photo] Trào lưu “mỗi mái nhà là một lá cờ Tổ quốc”: Lan tỏa tình yêu nước

[Photo] Trào lưu “mỗi mái nhà là một lá cờ Tổ quốc”: Lan tỏa tình yêu nước

Những ngày gần đây, trào lưu "mỗi mái nhà là một lá cờ Tổ quốc" đang gây “sốt” trên mạng xã hội. Những hình ảnh, clip về mái nhà rực rỡ với cờ đỏ sao ...

Chương trình phát thanh

Thời sự Chuyên mục Phát thanh giao thông Tiếng dân tộc