Facebook Zalo youtube Tiktok

Doanh nghiệp Nhà nước: Chuyển đổi sở hữu để khắc phục yếu kém

Kinh tế
Nên giao cho một cơ quan thực hiện chức năng chuyển đổi sở hữu các DNNN, thay vì từng ngành và từng doanh nghiệp thực hiện.
aa

Nhằm thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước, chuyên gia kinh tế, TS. Phan Thanh Hà cho rằng, không thể khắc phục được những yếu kém của DNNN nếu không thúc đẩy chuyển đổi sở hữu.

Những yếu kém chậm chuyển biến

Tại Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đặt câu hỏi: Vì sao những yếu kém của doanh nghiệp nhà nước (DNNN) đã được chỉ ra từ lâu nhưng tình hình chậm chuyển biến? Căn bệnh của DNNN có nguyên nhân sâu xa nằm ở chế độ sở hữu, do chế độ phân phối chưa phù hợp với chế độ công hữu tư liệu sản xuất. Vì vậy, không thể khắc phục được những yếu kém của DNNN nếu không chuyển đổi sở hữu.

doanh nghiep nha nuoc chuyen doi so huu de khac phuc yeu kem

Với mức lương và mức thuế tương đương như doanh nghiệp tư nhân, DNNN không có động lực phải làm ra lợi nhuận, thậm chí có khả năng phân phối lạm vào vốn của Nhà nước. (Ảnh minh họa: KT)

Ở doanh nghiệp tư nhân, lợi nhuận do nhiều người cùng tham gia sản xuất tạo ra, gồm cả nhà đầu tư và công nhân, được phân phối theo định lượng rõ ràng, dựa trên tỷ lệ đóng góp của họ vào quá trình sản xuất kinh doanh, theo tỷ lệ góp vốn và sức lao động, bao gồm cả lao động của công nhân và lao động trí tuệ của nhà đầu tư.

Ở DNNN lợi nhuận (nếu có) được phân phối thiếu định lượng rõ ràng hơn. Kết quả làm ra được phân phối trước hết cho những người làm việc tại DNNN dưới hình thức tiền lương. Chủ sở hữu - người đầu tư vốn là Nhà nước – nhận được khấu hao tư liệu sản xuất.

Ngoài phần thu thuế với tư cách người quản lý xã hội mà DNNN có nghĩa vụ nộp như doanh nghiệp tư nhân, Nhà nước không được hưởng lợi tức đầy đủ của chủ sở hữu. Với mức lương và mức thuế tương đương như doanh nghiệp tư nhân nên DNNN không có động lực phải làm ra lợi nhuận, thậm chí có khả năng phân phối lạm vào vốn của Nhà nước. Mặc dù thua lỗ, DNNN vẫn tồn tại do được Nhà nước bù lỗ và tiếp tục đầu tư. DNNN hiếm khi phá sản, dừng hoạt động do phải xác định trách nhiệm làm doanh nghiệp thua lỗ.

Các yếu điểm của DNNN khó khắc phục bằng khuôn khổ luật pháp. Bản thân người được giao nhiệm vụ quản lý (tại doanh nghiệp và bộ ngành) không muốn đề ra những quy định chặt chẽ để có thể chiếm hữu cho riêng mình và tập thể của mình.

Nhưng nếu duy trì khu vực kinh tế nhà nước với nhiều DNNN thua lỗ thì kinh tế sẽ suy sụp; Vấn đề chỉ là thời gian nhanh hay chậm vì cạn kiệt ngân sách nhà nước, hay do phát hành tiền không giới hạn. Đó chính là lý do phải đẩy mạnh chuyển đổi sở hữu các DNNN.

Hiện nay, DNNN được giao nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh đồng thời với nhiệm vụ chính trị - xã hội như định hướng, điều tiết thị trường: Để hỗ trợ nông dân, khi giá phân bón, vật tư, thuốc trừ sâu lên cao thì DNNN bán ra để kéo giá xuống; Còn khi giá mua giảm xuống thì DNNN thu mua để đẩy giá lên. Đi ngược lại quy luật thị trường như vậy, DNNN không thể có lãi.

Trên thực tế, giá cả thị trường được điều tiết theo quy luật cung cầu, không cần DNNN hay Nhà nước can thiệp. Việc định hướng, dẫn dắt thị trường là chức năng của cơ quan nhà nước với các cơ chế chính sách, quy định pháp luật. Nhà nước điều tiết nền kinh tế bằng chính sách kinh tế, ổn định vĩ mô bằng chính sách tài chính tiền tệ. Để đạt tiến bộ, công bằng xã hội, Nhà nước thực hiện các chính sách xã hội. Trên thực tế DNNN khó có thể hoàn thành cả hai nhiệm vụ nói trên.

Cạnh tranh bình đẳng với tư nhân

Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII đã khẳng định: “Tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới, nâng cao hiệu quả quản lý doanh nghiệp nhà nước”. Chủ yếu đó là hai nhiệm vụ.

Một là, thúc đẩy chuyển đổi sở hữu (“Đẩy mạnh chuyển đổi hầu hết các doanh nghiệp nhà nước thành doanh nghiệp có cơ cấu sở hữu hỗn hợp, chủ yếu là doanh nghiệp cổ phần”). Trong kinh tế thị trường, DNNN chỉ cần thiết ở những lĩnh vực then chốt, cung cấp sản phẩm, dịch vụ công ích thiết yếu cho xã hội là các lĩnh vựcđộc quyền tự nhiên (kết cấu hạ tầng) và an ninh, quốc phòng. Các doanh nghiệp sở hữu hỗn hợp chỉ nên được hình thành bằng cách tư nhân đầu tư vào DNNN; cần hạn chế đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp tư nhân.

Hai là, Đặt DNNN trong môi trường cạnh tranh bình đẳng với tư nhân (xóa bỏ chế độ chủ quản), cụ thể là thành lập một cơ quan chuyên trách làm đại diện chủ sở hữu tại doanh nghiệp đối với doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp cổ phần có vốn góp của Nhà nước.

Chuyển đổi sở hữu triển khai đã gần 30 năm nhưng khung pháp luật vẫn chưa đầy đủ, chưa có luật chuyển đổi sở hữu với nội dung tối thiểu là xác định danh mục các lĩnh vực, các DNNN phải chuyển đổi sở hữu và hình thức chuyển đổi (bán, cho thuê, cổ phần hóa) và không được chuyển đổi sở hữu, thẩm quyền quyết định, trình tự, thủ tục, việc sử dụng nguồn thu từ chuyển đổi sở hữu nhà nước.

Để đẩy nhanh tiến độ, nên giao cho một cơ quan thực hiện chức năng chuyển đổi sở hữu các DNNN, thay vì từng ngành và từng doanh nghiệp thực hiện như hiện nay (SCIC chỉ tiếp nhận DNNN sau khi cổ phần hóa).

Nên chia DNNN phải chuyển đổi sở hữu thành hai loại: Nhà nước nhất thiết phải nắm quyền kiểm soát (giữ cổ phần từ 50% trở lên); Nhà nước không cần nắm quyền kiểm soát, nhưng cần thoái vốn có lợi nhất về tài chính cho Nhà nước.

Lộ trình sẽ thoái vốn nhà nước khỏi các doanh nghiệp này cần được xác định ngay trong phương án cổ phần hoá. Nếu Nhà nước muốn nắm giữ quyền kiểm soát thì cần giữ mức vốn cho phép kiểm soát theo quy định pháp luật, không nên phân loại cổ phiếu dành cho nhà đầu tư chiến lược, người lao động và Nhà nước (Luật doanh nghiệp không quy định như vậy).

Việc thoái vốn nhà nước nên thực hiện từng bước: Bán khoảng 5-10% cổ phần cho các nhà đầu tư chiến lược và 5-10% cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ; Nhà nước vẫn nắm giữ từ 80-90% cổ phần. Mục đích chính là chuyển các DNNN này thành các doanh nghiệp cổ phần. Với tỷ lệ cổ phần bán ra không nhiều trong lần đầu, giá trị của doanh nghiệp có thể chưa chính xác. Sau khi niêm yết, giá trị của doanh nghiệp sẽ do thị trường quyết định.

Việc mua bán thỏa thuận cho một hay một vài nhà đầu tư khó tránh khỏi việc trục lợi về giá, Chính phủ và bộ ngành không trực tiếp điều hành doanh nghiệp có vốn nhà nước,mà giao cho hội đồng quản trị quyết định thông qua người đại diện được bổ nhiệm.

Đất đai là một yếu tố ảnh hưởng lớn tới giá trị doanh nghiệp, dù là đất thuê của Nhà nước nhưng không nên cấm doanh nghiệp chuyển đổi mục đích sử dụng đất vì mục đích của tái cơ cấu là để sử dụng tài nguyên, nguồn vốn hiệu quả hơn. Khi doanh nghiệp muốn chuyển đổi mục đích sử dụng đất thìphải xem xét phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của địa phương.

Ngoài yêu cầu về tư cách pháp nhân, có ngành nghề kinh doanh phù hợp với chiến lược phát triển doanh nghiệp khi phê duyệt kế hoạch chuyển đổi sở hữu và lượng vốn đủ lớn thì nhà đầu tư chiến lược không được là đối thủ cạnh tranh của doanh nghiệp chuyển đổi./.

Theo VOV.VN

Tin mới hơn

Trục lợi qua “vỏ bọc” cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước

Tin tức 24h ngày 21/7/2024

Ngày 21.7, ông Nguyễn Bá Cẩn - quyền Giám đốc Sở Y tế tỉnh Thanh Hóa cho biết, liên quan đến vụ việc bệnh nhân bị tử vong tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa, Sở đã yêu cầu bệnh viện này báo cáo vụ việc. “Hiện bệnh viện đã có báo cáo, tuy nhiên, Sở vẫn đang yêu cầu Giám đốc bệnh viện vào cuộc để làm rõ sự việc này hơn” - ông Cẩn cho hay.
Trục lợi qua “vỏ bọc” cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước

Tin 24h ngày 20/7/2024

Theo thông cáo đăng tải trên nhật báo Granma, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Cuba, Cuba sẽ để tang chính thức tưởng niệm Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ 6 giờ ngày 20/7 (giờ địa phương) tới 24 giờ ngày 21/7, trong khi nghi thức quốc tang sẽ diễn ra trong cả ngày 22/7.
Trục lợi qua “vỏ bọc” cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước

Sẽ có 4 ngân hàng được mua vàng theo mức giá do NHNN xác định

Ngân hàng Nhà nước vừa quyết định dừng đấu thầu vàng; đồng thời sắp triển khai phương án bình ổn thay thế. Ngày 29/5, ông Phạm Quang Dũng - Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã có cuộc trao đổi với báo giới xung quan vấn đề này.
Trục lợi qua “vỏ bọc” cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước

Thực hiện ngay việc thanh, kiểm tra chuyên ngành đối với thị trường vàng

Văn phòng Chính phủ vừa ban hành văn bản số 213/TB-VPCP thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái tại cuộc họp về các giải pháp quản lý thị trường vàng trong thời gian tới.
Trục lợi qua “vỏ bọc” cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước

Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 5/2024

Giá điện sẽ được điều chỉnh 3 tháng/lần; Hoàn thành nghị định mới về cải cách tiền lương... sẽ là những chính sách có hiệu lực nổi bật trong tháng 5/2024.

Tin bài khác

Tin 24h ngày 27/4/2024

Tin 24h ngày 27/4/2024

Sở Giao thông Vận tải Hà Nội vừa ban hành thông báo hướng dẫn phân luồng tổ chức giao thông phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân trong dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5.
"Không được ép buộc mua bảo hiểm kèm sản phẩm của ngân hàng"

"Không được ép buộc mua bảo hiểm kèm sản phẩm của ngân hàng"

(Dân trí) - Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu tăng cường thanh tra, giám sát hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm và xử lý nghiêm vi phạm; không được ép buộc
Giá vàng SJC đổ xô mọi kỷ lục, áp sát 82 triệu đồng mỗi lượng

Giá vàng SJC đổ xô mọi kỷ lục, áp sát 82 triệu đồng mỗi lượng

Diễn biến bùng nổ của giá vàng thế giới tiếp tục ảnh hưởng tích cực tới thị trường trong nước. Hiện giá vàng SJC đã lên mức 81,8 triệu đồng mỗi lượng, cao nhất từ trước đến nay.
Giá vàng sáng 26/2 tăng 300.000 đồng/lượng

Giá vàng sáng 26/2 tăng 300.000 đồng/lượng

Giá vàng trong nước sáng 26/2 tăng 300.000 đồng/lượng so với chốt phiên cuối tuần qua.
Phát triển ngành Xây dựng theo hướng hiện đại

Phát triển ngành Xây dựng theo hướng hiện đại

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa ký Quyết định số 179/QĐ-TTg ngày 16/2/2024 phê duyệt Chiến lược phát triển ngành Xây dựng đến năm 2030, định hướng đến năm 2045.
Xem thêm

Đọc nhiều

Cách dịch biển số xe xấu-đẹp tại Việt Nam

Cách dịch biển số xe xấu-đẹp tại Việt Nam

Có rất nhiều cách luận biển số tại Việt Nam, trong đó dựa trên phát âm và giá trị là hai cách phổ biến nhất. Quan niệm xấu, đẹp về biển số tại Việt Nam có ...
Tự soi mình theo Nghị quyết Trung ương 4 để liên hệ, kiểm điểm, khắc phục

Tự soi mình theo Nghị quyết Trung ương 4 để liên hệ, kiểm điểm, khắc phục

Vì sinh mệnh chính trị của Đảng, vì sự nghiệp đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước, vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, các cấp ủy đảng từ Trung ương ...
[Megastory] Phát hiện 11 ca nhiễm COVID-19, Thái Nguyên nâng cao các giải pháp ứng phó

[Megastory] Phát hiện 11 ca nhiễm COVID-19, Thái Nguyên nâng cao các giải pháp ứng phó

Trong 3 ngày qua, Thái Nguyên phát hiện 11 trường hợp dương tính với SARS-CoV-2, gồm 3 trường hợp tại huyện Đồng Hỷ (ngày 31/10, cách ly từ khi trở về Thái Nguyên), 8 trường ...
Khu cách ly tập trung đầu tiên trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên sẵn sàng hoạt động

Khu cách ly tập trung đầu tiên trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên sẵn sàng hoạt động

Trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch bệnh viêm đường hô hấp do chủng mới của virus Corona gây ra,cùng với cả nước, tỉnh Thái Nguyên đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ ...
Thái Nguyên: 99 ca nghi nhiễm Covid-19, ghi nhận 57 ca mắc Covid-19 (ngày 30/11)

Thái Nguyên: 99 ca nghi nhiễm Covid-19, ghi nhận 57 ca mắc Covid-19 (ngày 30/11)

Thái Nguyên công bố 99 ca nhiễm Covid-19 mới, cập nhật sáng 30/11. Tổng số ca mắc Covid-19 lũy tích từ 01/01/2021 đến nay: 410 ca
Xem trên
[Megastory] Thái Nguyên: Triển vọng từ mô hình chăn nuôi lợn lấy thịt từ thức ăn tự nhiên có bổ sung  nguyên liệu chè xanh

[Megastory] Thái Nguyên: Triển vọng từ mô hình chăn nuôi lợn lấy thịt từ thức ăn tự nhiên có bổ sung nguyên liệu chè xanh

Với mong muốn phát triển một sản phẩm chăn nuôi mang thương hiệu của ngành nông nghiệp địa phương, tỉnh Thái Nguyên đã triển khai Đề tài Nghiên cứu xây dựng quy trình nuôi lợn ...
[Megastory] Ký ức Lễ trình quốc thư đầu tiên

[Megastory] Ký ức Lễ trình quốc thư đầu tiên

70 năm đã trôi qua, ký ức về những ngày chuẩn bị tiếp quản thủ đô vẫn vẹn nguyên giá trị lịch sử trên ATK Đại Từ, Thái Nguyên. Một sự kiện ngoại giao quan ...
[Infographic] Nhìn lại công tác ứng phó, khắc phục thiệt hại do bão số 3 và mưa lũ sau bão gây ra trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên

[Infographic] Nhìn lại công tác ứng phó, khắc phục thiệt hại do bão số 3 và mưa lũ sau bão gây ra trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên

Cơn bão số 3 (bão Yagi) đã đi qua để lại hậu quả thiệt hại nặng nề, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống nhân dân các tỉnh miền Bắc nói chung và tỉnh Thái ...
[Infographic] Kết quả phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Thái Nguyên 9 tháng năm 2024

[Infographic] Kết quả phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Thái Nguyên 9 tháng năm 2024

Tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh Thái Nguyên trong 9 tháng năm 2024 diễn ra trong bối cảnh tình hình quốc tế và trong nước có nhiều khó khăn, thách thức, tiếp ...
[Photo] Mùa lúa ở Bản Tèn

[Photo] Mùa lúa ở Bản Tèn

Cảnh sắc Bản Tèn vào mùa lúa chín luôn là điều gì đó khiến nhiều người nhất định phải chinh phục trong hành trình du lịch vùng cao. Vẻ đẹp thơ mộng, bình yên của ...
Tự hào cờ đỏ sao vàng

Tự hào cờ đỏ sao vàng

Lá cờ nền đỏ với ngôi sao vàng 5 cánh luôn gắn liền với những sự kiện lịch sử hào hùng, là động lực để cán bộ, đảng viên và nhân dân ta phấn đấu, ...
[Infographic] Thái Nguyên: Khung kế hoạch thời gian năm học 2024-2025 đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên

[Infographic] Thái Nguyên: Khung kế hoạch thời gian năm học 2024-2025 đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên

UBND tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Quyết định số 1908/QĐ-UBND về việc ban hành Khung kế hoạch thời gian năm học 2024 - 2025 đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông ...