Tiêm vắc-xin sởi: Không bao giờ là quá muộn

Nếu bạn chưa bao giờ tiêm vắc-xin sởi - và thậm chí với cả một số người đã tiêm – dưới đây là những điều cần biết về việc tiêm vắc-xin MMR khi trưởng thành.

Đại đa số mọi người đều đã được tiêm vắc-xin sởi. Song gần đây truyền thông đã nhắc nhiều đến những người chưa được tiêm chủng khi còn nhỏ, do cha mẹ họ lo ngại sai lầm về sự an toàn hoặc hiệu quả của vắc-xin. Những người này giờ đây đã trưởng thành - có cơ hội tự quyết định về việc có nên tiêm vắc-xin hay không.

Ở Mỹ, tiêm vắc xin nói chung là một yêu cầu đối với các sinh viên dự định theo học các trường đại học, trừ khi có lý do hợp pháp về mặt y tế để không tiêm chủng (chẳng hạn như mắc bệnh hệ miễn dịch nghiêm trọng). Đây là một phần của “hợp đồng xã hội”: bạn cần bảo vệ không chỉ bản thân mà cả những người khác không thể tiêm vắc-xin. Tùy theo từng bang, một số trường hợp vị thành niên có thể chủng ngừa mà không cần sự đồng ý của cha mẹ trước 18 tuổi: còn ở tất cả bang, ai cũng có thể được chủng ngừa ở tuổi 18. Có thể tiêm chủng ở bác sĩ riêng, nhiều nhà thuốc địa phương, và phòng y tế của địa phương và của bang.

Nhưng nếu đã tiêm thì bạn có hoàn toàn ổn không?

Có lẽ. Hai nhóm người nên kiểm tra mức độ bảo vệ là:

1. Những người có nguy cơ tiếp xúc với bệnh sởi. Nhóm này có gồm nhân viên y tế hoặc những người làm công tác chăm sóc trẻ em. Các nhóm này nên xem xét việc xét nghiệm miễn dịch – một xét nghiệm máu đơn giản. Nhân viên y tế thường được kiểm tra khi được nhận vào làm việc để đảm bảo máu của họ có chứa các kháng thể bảo vệ. Thiếu kháng thể có thể do vắc-xin được bảo quản kém, hoặc người đó nằm trong một số ít những người không có đáp ứng. Nếu không có kháng thể trong máu, nhân viên đó sẽ được yêu cầu tiêm hai liều vắc-xin trước khi bắt đầu làm việc.

2. Những người dự định đi du lịch nước ngoài đến nơi mà dịch sởi đang bùng phát. Những người không có kháng thể bảo vệ sẽ cần tiêm hai liều trước khi đi, cách nhau ít nhất 28 ngày, vì vậy điều này đòi hỏi phải có kế hoạch trước.

3. Những người có ngày sinh trong khoảng thời gian từ năm 1963 đến 1967. Nhiều người sinh ra trong khoảng thời gian này đã được tiêm phòng sởi bằng vắc-xin chết và họ có nguy cơ mắc một hội chứng gọi là sởi không điển hình. Sổ tiêm chủng sẽ cho biết bạn đã nhận được vắc-xin chết hay vắc-xin sống (các chủng Schwarz, Edmonston B và Moraten đều là các chủng sống). Nếu sổ tiêm chủng không nói rõ, hoặc bạn không có sổ tiêm chủng, hoặc bạn đã được tiêm vắc-xin chết, thì bạn có nguy cơ mắc bệnh, và nếu bạn đang ở trong vùng có dịch hoặc dự định đi du lịch nước ngoài đến nới có dịch, thì hãy hỏi bác sĩ về việc tiêm chủng lại 2 liều vắc-xin MMR hiện nay.

Vắc-xin sởi nói chung là an toàn và hiệu quả, nhưng trong y học không có cách điều trị nào là hoàn hảo. Các tác dụng phụ thường gặp sau khi tiêm vắc-xin bao gồm đau khớp, sốt và phát ban trong thời gian ngắn. Hai liều vắc-xin cung cấp sự bảo vệ cho hơn 99% dân số, và sự bảo vệ này là suốt đời.

Bảo vệ chống lại bệnh sởi là rất quan trọng, vì bệnh sởi là một bệnh nghiêm trọng. Nhiều người lầm tưởng bệnh sởi không phải là vấn đề lớn, nhưng không phải lúc nào đây cũng là một căn bệnh vô hại. Những người trên 20 tuổi dễ bị biến chứng. Trường hợp tốt nhất là bạn phải nghỉ làm hai tuần. Những trường hợp xấu nhất có thể đi từ tổn thương tai (có thể là mất thính lực vĩnh viễn) đến viêm phổi hoặc viêm não (có thể gây tổn thương não vĩnh viễn), cả hai đều có thể gây tử vong. 1/1.000 người mắc bệnh sởi sẽ chết; 5/100 sẽ phải điều trị ở khoa hồi sức tích cực. 1/2.000 sau đó sẽ bị biến chứng viêm não toàn thể xơ cứng bán cấp, gần như chắc chắn sẽ tử vong.

Và ngay cả những người có diễn biến bệnh đơn giản, bệnh sởi vẫn để lại một "lỗ hổng" trong hệ miễn dịch khiến người bệnh dễ bị nhiễm các loại bệnh khác trong nhiều năm. Hiện chưa có cách điều trị hiệu quả đối với bệnh sởi (mặc dù vitamin A được dùng cho những người bị thiếu vitamin A), vì vậy việc phòng ngừa là rất quan trọng.