Facebook Zalo youtube Tiktok

Thuốc đông y: Còn lắm nổi lo!

Sức khỏe
Đông dược đa phần là từ nguồn gốc tự nhiên. Do đó, nhiều người quan niệm đông dược dễ được dung nạp, rất ít hoặc không có tác hại. Nhưng với những minh chứng hóa dược học, đông dược cũng có đầy đủ thuộc tính của thuốc điều trị, nghĩa là cũng có các loại quân, thần, tá, sứ và cũng có các tác dụng chính, phụ, độc hại, không mong muốn…. Hơn nữa, nguồn dược liệu, cách bảo quản…cũng đang có lắm vấn đề.
aa
thuoc dong y con lam noi lo

Thuốc Đông y có nguồn dược liệu tự nhiên

Trong khi đa số các loại thuốc Tây, đặc biệt kháng sinh, là những hợp chất được bào chế trong phòng thí nghiệm hãn hữu mới chiết xất từ dược liệu tự nhiên, thì Đông dược lại hoàn toàn sử dụng dẫn chất, chiết xuất từ cây, con, hóa chất tự nhiên.

Với nguồn dược liệu thiên nhiên như thế, khi dùng thuốc Đông y cần lưu ý hai vấn đề lớn là độc tính của các hóa chất có trong dược liệu và vệ sinh an toàn của nguồn dược liệu sử dụng để bào chế thuốc.

Về độc tính và liều lượng, chúng ta dễ dàng tra cứu sách vở y khoa hoặc trên internet. Nhưng về an toàn của nguồn dược liệu Đông y thì quá rộng và chưa được quản lý chặt chẽ.

Những cảnh báo khi dùng đông dược

* Dược liệu giả, thiếu phẩm chất và “bẩn”

Theo PGS.TS Phạm Vũ Khánh, Cục trưởng Cục Quản lý Y dược cổ truyền, Bộ Y tế: “Mỗi năm Việt Nam dùng khoảng 60.000 tấn dược liệu, trong đó 80% dược liệu là nhập khẩu, trong đó chỉ có 1.400 tấn dược liệu nhập khẩu là có nguồn gốc, xuất xứ”.

Tiến sĩ Nguyễn Đăng Lâm, Phó Viện trưởng Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung Ương, cho biết, trong năm 2015, Viện phối hợp với Cục Y dược cổ truyền kiểm tra các công ty xuất nhập khẩu dược liệu trên toàn quốc, qua 109 mẫu kiểm nghiệm có đến 56 mẫu không đạt chất lượng, trong đó có 24 mẫu là dược liệu giả, chiếm đến 51%.

Theo ThS. BS Hoàng Khánh Toàn, Chủ nhiệm Khoa Y học Cổ truyền, Bệnh viện Quân y 108, tình trạng dược liệu bị nhầm lẫn và làm giả, không đúng với tên của nó trong dược điển khá phổ biến: Hoài sơn là rễ cây củ mài, nhưng hiện nay làm giả bằng củ mỡ, củ cọc; cao xương các loại động vật như trâu, bò, lợn được giả là cao hổ cốt; Túi mật của các động vật như lợn, trâu, bò, dê hoặc từ bàng quang hay ruột động vật buộc thành túi, bên trong có chứa cao thực vật giả danh là mật gấu khô được làm giả bằng.

Vì có nguồn gốc tự nhiên, các dược liệu thuốc đông y sau khi thu hoạch thường phải được bảo quản tránh hư hao, mốc ẩm, sâu bọ… và đây là khâu khiến dược liệu rất dễ nhiểm bẩn, nhiễm độc nhất. Ngoài hư hao, giảm phẩm chất do bảo quản kém, bản thân việc dùng nhiều loại hóa chất có hại vô tội vạ để bảo quản như lưu huỳnh, hàn the, thuốc trừ sâu, thuốc diệt kiến mối…cũng gây ra nhiễm độc dược thảo đáng kể.

* Thuốc bắc pha trộn thuốc tây

Cũng vì đông dược thường có tác dụng chậm, nên nhiều loại thuốc Đông y bị pha trộn thêm tân dược, đặc biệt là các loại thuốc giảm đau, chống viêm và corticoid, thậm chí bọn bất lương còn trộn cả các chất liệu dược phẩm không được sử dụng cho người.

Tiến sĩ Nguyễn Đăng Lâm, Phó Viện trưởng Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung Ương, cơ quan của ông đã phát hiện nhiều thuốc đông dược có pha lẫn tân dược, gồm cả thuốc tễ, viên hoàn được chế biến sẵn, thuốc siro và cả trong từng thang thuốc. Cá biệt, xuất hiện thuốc đông dược trộn tới 3-4 loại tân dược.

“Các đông dược thường được pha trộn tân dược là thuốc giảm đau, thuốc chữa viêm thoái khớp, thuốc ho, thuốc tễ cho trẻ em…như dùng paracetamol pha trong thuốc cảm sốt; corticoid trộn trong thuốc khớp, hen, ăn uống kém; glibenclamid và metformin trộn vào thuốc đái tháo đường; sidenafil trộn vào đông dược bổ dương, tăng cường sinh lực cho nam giới”.

Việc pha trộn thuốc tây vào thuốc bắc này trước mắt sẽ dẫn đến sự tương tác thuốc rất khó xử lý vì không biết do dược chất nào và về lâu về dài sẽ gây hại khôn lường cho sức khỏe bệnh nhân.

* Thuốc bắc có độc tính, tác hại

Hiện nay, còn khá nhiều vị thuốc Đông y có những tác dụng phụ độc nhưng vẫn thỉnh thoảng được sử dụng:

+ Chu sa, khoáng sản tên là cinnabarit, có chứa sunfua thuỷ ngân thiên nhiên. Dù chu sa không được sử dụng trong Tây y, một số Đông y sĩ đôi khi vẫn dùng chu sa để chữa mất ngủ, động kinh, co giật, mê sảng, trẻ con quấy khóc đêm (khóc dạ đề)..... Vì chứa thủy ngân, chu sa có độc tính rất cao lên thần kinh và thận: rất nhiều bệnh nhân bị suy thận, rối loạn vận động vì dùng thuốc này.

+ Thuốc cam có chứa chì, Đông y ngày trước dùng để chữa bệnh cam tẩu mã (viêm loét miệng) bằng cách bôi trực tiếp lên các vết loét. Do không hiểu biết, một số người bôi thuốc cam để chữa bệnh tay - chân - miệng và gây nên nhiều vụ ngộ độc chì, có vụ đã tử vong.

+ Cây phụ tử hay cây ô đầu với chất độc aconite được sử dụng phối hợp với một số vị thuốc khác (thiên nam tinh, bán hạ, phòng phong, xuyên khung, bạch chỉ v.v) trong Đông y để chống co thắt, giảm đau, chống co giật, liệt mặt, chống sung huyết, đau nửa đầu.

+ Một dược thảo nổi tiếng vì gây ra “bệnh thận Trung Quốc” là cây thảo dược Aristolochia. Rễ nhóm cây này chứa hoạt chất là acid aristolocholic và isoaristolochic, được dùng để làm thuốc bổ, kích thích, điều kinh, gây nôn…Vào năm 1991-1992, có đến 70 phụ nữ là bệnh nhân tại một clinic Bỉ đã bị xơ thận kẽ và suy thận giai đoạn cuối do dùng thảo dược này.

+ Ngay nhiều thuốc thông thường nếu dùng sai liều lượng, liệu trình….cũng có thể gây độc cho người bệnh như các loại thuốc tây.

Đôi điều bàn luận

Đã là thuốc điều trị, tây hay đông, đều được phân thành 4 nhóm quân, thần, tá, sứ, theo chức năng, vai trò. Khi sử dụng thuốc bắt buộc tuân thủ nghiêm ngặt quy trình 5 “đúng”: căn bệnh, dạng thuốc, liều lượng, liệu trình và cách đường dùng. Ngay cả thực phẩm chức năng, trung gian giữa thuốc và thức ăn, khi ra thị trường cũng có nhẵn mác, liều lượng.

Dược chất trong thuốc là chất lạ, ngoại lai nên cũng có thể không dung nạp và dị ứng. Do đó, đừng nghĩ đông dược là “thuốc từ cây trái” nên an toàn, vô hại.

Hiện nay, dược liệu Đông y đa phần nhập từ Trung Quốc. Nguồn gốc, xuất xứ, cách bảo quản đang có nhiều gian dối, bất cập. Tình trạng thuốc giả danh, “treo đầu dê bán thịt chó” nhan nhản khắp nơi: mật gấu, cao hổ cốt, cao khỉ…đa phần là dỏm!

Cần tránh bỏ, không dùng những loại đông dược đã lỗi thời, “độc nhiều hơn lợi” như châu sa mễ, thuốc cam, mật gấu, mật cá trắm…Những “thuốc” này đã gây độc, suy thận thậm chí cả chết người.

Tin mới hơn

Gia tăng người bị dị ứng thuốc Đông y, điều trị phức tạp và tốn kém

Bộ Y tế chỉ đạo khẩn sau ca mắc cúm gia cầm A(H9) trên người đầu tiên

​Ngày 6/4, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) có công văn khẩn gửi Sở Y tế tỉnh Tiền Giang, Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh đề nghị các đơn vị tăng cường công tác phòng, chống cúm gia cầm lây sang người sau khi ghi nhận ca mắc cúm A(H9) đầu tiên tại Việt Nam.
Gia tăng người bị dị ứng thuốc Đông y, điều trị phức tạp và tốn kém

Bộ Y tế yêu cầu tăng cường kiểm tra, giám sát kê đơn thuốc

Bộ Y tế vừa có văn bản về việc tăng cường kiểm tra, giám sát kê đơn, chỉ định trong khám bệnh, điều trị cho người bệnh gửi các bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế và thuộc trường Đại học; Sở Y tế các tỉnh, thành phố; Y tế các bộ, ngành.
Gia tăng người bị dị ứng thuốc Đông y, điều trị phức tạp và tốn kém

Ngày Thầy thuốc Việt Nam 27/2: Ra mắt cuốn sách "Bản lĩnh blouse trắng"

Ngày 26/2, Hội Thầy thuốc trẻ Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức lễ kỷ niệm 69 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/2/1955 - 27/2/2024) và ra mắt cuốn sách “Bản lĩnh blouse trắng”.
Gia tăng người bị dị ứng thuốc Đông y, điều trị phức tạp và tốn kém

Sau Tết, tiếp tục giám sát chặt các dịch bệnh

Trong kỳ nghỉ Tết, cả nước ghi nhận 357 trường hợp mắc bệnh sốt xuất huyết, 225 trường hợp mắc tay chân miệng.
Gia tăng người bị dị ứng thuốc Đông y, điều trị phức tạp và tốn kém

Bé gái 5 tuổi bị mất một bàn tay vì hàng xóm đốt pháo

Khi đang chơi trước nhà, thấy nhà hàng xóm đốt pháo hoa bé gái nhặt một viên pháo rơi trên sân, sau đó pháo phát nổ khiến tay trái của bé bị dập nát và đùi phải bị cháy đen.

Tin bài khác

Phẫu thuật loại bỏ khối u "khổng lồ" cho cụ bà gần 90 tuổi

Phẫu thuật loại bỏ khối u "khổng lồ" cho cụ bà gần 90 tuổi

Bệnh viện Đà Nẵng thông tin, các bác sĩ Khoa Ngoại lồng ngực của bệnh viện vừa phẫu thuật thành công khối u khổng lồ vùng góc hàm cho cụ bà có tiền sử 3 lần tai biến.
Phối hợp nhiều chuyên khoa cứu sống một phụ nữ bị đâm 17 vết dao

Phối hợp nhiều chuyên khoa cứu sống một phụ nữ bị đâm 17 vết dao

Ngày 31/1, Bệnh viện Chợ Rẫy (TP Hồ Chí Minh) cho biết, bệnh viện vừa thực hiện báo động đỏ liên viện, mổ khẩn cứu sống một phụ nữ bị đâm 17 vết trên cơ thể trong tình trạng tính mạng bị đe doạ.
TP Hồ Chí Minh: Em bé đầu tiên được thông tim trong bào thai chào đời khỏe mạnh

TP Hồ Chí Minh: Em bé đầu tiên được thông tim trong bào thai chào đời khỏe mạnh

Bé trai đầu tiên được thông tim từ trong bào thai đã chào đời lúc 9h17 sáng 30/1, tại Bệnh viện Từ Dũ, nặng 2,9kg, da dẻ hồng hào, khóc rất to khi chào đời.
Cô gái hôn mê sau phẫu thuật thẩm mỹ đặt túi ngực, hạ gò má

Cô gái hôn mê sau phẫu thuật thẩm mỹ đặt túi ngực, hạ gò má

Nữ bệnh nhân 26 tuổi bị tai biến xuất huyết não sau phẫu thuật thẩm mỹ đặt túi ngực, gọt góc hàm, hạ gò má, nhổ răng khôn.
Dập nát bàn tay do nổ pháo tự chế

Dập nát bàn tay do nổ pháo tự chế

Khoa Chấn thương Chi trên và vi phẫu thuật, Viện Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 vừa tiếp nhận nhiều ca bệnh bị tai nạn nghiêm trọng do sử dụng pháo nổ tự chế hoặc tự chế pháo nổ học theo hướng dẫn trên mạng để chơi.
Xem thêm

Đọc nhiều

Cách dịch biển số xe xấu-đẹp tại Việt Nam

Cách dịch biển số xe xấu-đẹp tại Việt Nam

Có rất nhiều cách luận biển số tại Việt Nam, trong đó dựa trên phát âm và giá trị là hai cách phổ biến nhất. Quan niệm xấu, đẹp về biển số tại Việt Nam có ...
Tự soi mình theo Nghị quyết Trung ương 4 để liên hệ, kiểm điểm, khắc phục

Tự soi mình theo Nghị quyết Trung ương 4 để liên hệ, kiểm điểm, khắc phục

Vì sinh mệnh chính trị của Đảng, vì sự nghiệp đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước, vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, các cấp ủy đảng từ Trung ương ...
[Megastory] Phát hiện 11 ca nhiễm COVID-19, Thái Nguyên nâng cao các giải pháp ứng phó

[Megastory] Phát hiện 11 ca nhiễm COVID-19, Thái Nguyên nâng cao các giải pháp ứng phó

Trong 3 ngày qua, Thái Nguyên phát hiện 11 trường hợp dương tính với SARS-CoV-2, gồm 3 trường hợp tại huyện Đồng Hỷ (ngày 31/10, cách ly từ khi trở về Thái Nguyên), 8 trường ...
Khu cách ly tập trung đầu tiên trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên sẵn sàng hoạt động

Khu cách ly tập trung đầu tiên trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên sẵn sàng hoạt động

Trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch bệnh viêm đường hô hấp do chủng mới của virus Corona gây ra,cùng với cả nước, tỉnh Thái Nguyên đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ ...
Thái Nguyên: 99 ca nghi nhiễm Covid-19, ghi nhận 57 ca mắc Covid-19 (ngày 30/11)

Thái Nguyên: 99 ca nghi nhiễm Covid-19, ghi nhận 57 ca mắc Covid-19 (ngày 30/11)

Thái Nguyên công bố 99 ca nhiễm Covid-19 mới, cập nhật sáng 30/11. Tổng số ca mắc Covid-19 lũy tích từ 01/01/2021 đến nay: 410 ca

Clip ngắn

Xem trên
[Megastory] Ký ức Lễ trình quốc thư đầu tiên

[Megastory] Ký ức Lễ trình quốc thư đầu tiên

70 năm đã trôi qua, ký ức về những ngày chuẩn bị tiếp quản thủ đô vẫn vẹn nguyên giá trị lịch sử trên ATK Đại Từ, Thái Nguyên. Một sự kiện ngoại giao quan ...
[Infographic] Nhìn lại công tác ứng phó, khắc phục thiệt hại do bão số 3 và mưa lũ sau bão gây ra trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên

[Infographic] Nhìn lại công tác ứng phó, khắc phục thiệt hại do bão số 3 và mưa lũ sau bão gây ra trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên

Cơn bão số 3 (bão Yagi) đã đi qua để lại hậu quả thiệt hại nặng nề, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống nhân dân các tỉnh miền Bắc nói chung và tỉnh Thái ...
[Infographic] Kết quả phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Thái Nguyên 9 tháng năm 2024

[Infographic] Kết quả phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Thái Nguyên 9 tháng năm 2024

Tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh Thái Nguyên trong 9 tháng năm 2024 diễn ra trong bối cảnh tình hình quốc tế và trong nước có nhiều khó khăn, thách thức, tiếp ...
[Photo] Mùa lúa ở Bản Tèn

[Photo] Mùa lúa ở Bản Tèn

Cảnh sắc Bản Tèn vào mùa lúa chín luôn là điều gì đó khiến nhiều người nhất định phải chinh phục trong hành trình du lịch vùng cao. Vẻ đẹp thơ mộng, bình yên của ...
Tự hào cờ đỏ sao vàng

Tự hào cờ đỏ sao vàng

Lá cờ nền đỏ với ngôi sao vàng 5 cánh luôn gắn liền với những sự kiện lịch sử hào hùng, là động lực để cán bộ, đảng viên và nhân dân ta phấn đấu, ...
[Infographic] Thái Nguyên: Khung kế hoạch thời gian năm học 2024-2025 đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên

[Infographic] Thái Nguyên: Khung kế hoạch thời gian năm học 2024-2025 đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên

UBND tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Quyết định số 1908/QĐ-UBND về việc ban hành Khung kế hoạch thời gian năm học 2024 - 2025 đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông ...
[Photo] Trào lưu “mỗi mái nhà là một lá cờ Tổ quốc”: Lan tỏa tình yêu nước

[Photo] Trào lưu “mỗi mái nhà là một lá cờ Tổ quốc”: Lan tỏa tình yêu nước

Những ngày gần đây, trào lưu "mỗi mái nhà là một lá cờ Tổ quốc" đang gây “sốt” trên mạng xã hội. Những hình ảnh, clip về mái nhà rực rỡ với cờ đỏ sao ...

Chương trình phát thanh

Thời sự Chuyên mục Phát thanh giao thông Tiếng dân tộc