Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (Ngân hàng Trung ương Trung Quốc) ngày 7/10 tuyên bố cắt giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc với hầu hết các ngân hàng trong nước xuống còn 100 điểm cơ bản. Điều này cho phép bơm 750 tỷ nhân dân tệ (khoảng 109 tỷ USD) vào hệ thống ngân hàng Trung Quốc.

Giới chuyên gia nhìn nhận động thái này của chính quyền Trung Quốc cho thấy họ ngày càng lo ngại về cuộc chiến thương mại đang leo thang căng thẳng với Mỹ.

Cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung leo thang căng thẳng. Ảnh: AFP/Getty

Giảm áp lực cho hệ thống ngân hàng

“Trung Quốc có một chút lo ngại. Trung Quốc đang phải đương đầu với những trận gió ngược chiều và tôi cho rằng hành động đúng đắn là phải chuẩn bị cho những tình huống xấu nhất và kỳ vọng điều khả năng tốt đẹp nhất”, chuyên gia Gareth Nicholson tại Ngân hàng Singapore nhận định.

Đây là nhận định chung của nhiều chuyên gia và nhà phân tích, cho rằng nền kinh tế lớn thứ hai thế giới- Trung Quốc đang lo ngại về một cuộc chiến thương mại dài hơi với nền kinh tế số một thế giới- Mỹ.

Trong một tuyên bố đưa ra tháng trước, Trung Quốc khẳng định “sức dẻo dai” của nền kinh tế và Bắc Kinh không hề sợ cuộc chiến tranh thương mại này. Phó Chủ tịch Ủy ban điều tiết chứng khoán Trung Quốc Fang Xinghai phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới diễn ra ở Thiên Tân (Trung Quốc) trong tháng 9 đã khẳng định, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump không thể làm gì gây ảnh lớn đến nền kinh tế Trung Quốc. Ủy ban điều tiết chứng khoán Trung Quốc cũng nhận định, tác động tồi tệ nhất sẽ xảy ra khi Mỹ áp thuế suất với toàn bộ hàng hóa nhập khẩu của Trung Quốc. Song điều này cũng chỉ gây tổn thất 0,7 điểm % tăng trưởng kinh tế Trung Quốc.

Tuy vậy, hành động thực tế của chính quyền Trung Quốc khi giảm áp lực với lĩnh vực ngân hàng trong nước lại là dấu hiệu cho thấy Trung Quốc không hề lạc quan trước diễn biến căng thẳng thương mại leo thang với Mỹ hiện nay.

“Trung Quốc có thể đang ở trong giai đoạn tồi tệ nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Mọi tin tức đều đang chống lại Trung Quốc”, CNBC dẫn lời nhận xét của ông Fraser Howie, nhà nghiên cứu độc lập và là người đã viết nhiều cuốn sách về Trung Quốc cũng như hệ thống tài chính của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Dưới con mắt của giới chuyên gia, việc bơm 750 tỷ nhân dân tệ vào hệ thống ngân hàng vẫn cho thấy Ngân hàng trung ương Trung Quốc đang duy trì chính sách cẩn trọng và khôn ngoan. Chính sách này không cố gắng làm chậm lại hay gây kích động vào nền kinh tế Trung Quốc. Chính sách này được gọi là sự dàn xếp và thích nghi, đồng nghĩa với việc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc tạo điều kiện để giới doanh nghiệp và các hộ gia đình vay vốn lãi suất thấp hơn, với hy vọng thị trường trong nước sẽ gia tăng chi tiêu và thúc đẩy nền kinh tế.

Các nhà đầu tư sẽ rút tiền ồ ạt?

Các nhà phân tích lưu ý, dù Ngân hàng Trung ương Trung Quốc khẳng định vẫn chưa điều chỉnh chính sách của mình, nhưng đây là lần thứ tư trong năm nay thể chế tài chính này giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ-Trung leo thang và dự kiến còn kéo dài hơn nhiều so với dự báo.

Một cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung dài hơi, trong đó nền kinh tế Mỹ dường như vẫn mạnh mẽ, sẽ khiến ngày càng có nhiều nhà đầu tư rút tiền khỏi Trung Quốc. Bắc Kinh do đó sẽ phải có những bước phòng ngừa để tránh một làn sóng rút tiền ồ ạt của các nhà đầu tư khỏi hệ thống tài chính của mình.

Theo giới phân tích, viễn cảnh này sẽ là một đòn nữa giáng mạnh vào nền kinh tế Trung Quốc, vốn đang tăng trưởng chậm lại.

“Vào đầu năm nay, tôi cho rằng giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc liên quan nhiều hơn đến một cuộc khủng hoảng tín dụng. Nhưng hiện nay, tăng trưởng kinh tế ở Trung Quốc đang chậm lại và bạn bắt đầu thấy chính phủ Trung Quốc phải chủ động hơn trong việc kích thích thị trường”, nhà nghiên cứu Cindy Ponder-Budd tại hãng phân tích thị trường Đứng trên Đỉnh quan sát (View From the Peak) nói với CNBC.

Động thái mới nhất này được Ngân hàng Trung ương công bố sau khi kỳ nghỉ lễ kéo dài một tuần tại Trung Quốc kết thúc. Sàn chứng khoán tại Hong Kong đã chứng kiến sự lo ngại ngày càng gia tăng của các nhà đầu tư trong bốn ngày liên tiếp trước khi các thị trường Trung Quốc đóng cửa nghỉ lễ tuần trước. Đó là khi những ảnh hưởng xuất phát từ cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung bắt đầu phát tác. Giới chuyên gia dự báo, các thị trường chứng khoán tại Thượng Hải và Thâm Quyến sẽ chứng kiến làn sóng bán ra khi mở cửa trở lại ngày đầu tuần 8/10.

Thực tế, biện pháp giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc đã xoa dịu phần nào lo ngại của các thị trường. Theo đó, thị trường chứng khoán tại Thượng Hải và Thâm Quyến chỉ giảm khoảng 3% trong phiên giao dịch sáng 8/10 và tại Hong Kong là gần 1%.

Ông Gareth Nicholson tại Ngân hàng Singapore tiếp tục cảnh báo, căng thẳng thương mại tiếp tục leo thang và Trung Quốc sẽ phải viện đến một loạt biện pháp để cứu nền kinh tế khi Chủ tịch Tập Cận Bình sở hữu “nguồn vốn chính trị”.

“Ý tôi là, Chủ tịch Tập Cận Bình không hề lo ngại về cuộc bầu cử trong 6 tháng, 12 tháng hay 18 tháng tới. Ông Tập có công cụ ổn định và có thể sử dụng khi cần thiết. Ông Tập sẽ không cần phải lo ngại khi nói về sức ép tài chính là quá lớn hay quá nhiều nợ. Nhưng ông Tập có thể lo lắng khi các vấn đề nợ kéo dài 3 năm, 4 năm đến 5 năm liên tiếp”, ông Nicholson nhìn nhận./.