Từ Thành phố Thanh Hóa, sau gần 6 tiếng đồng hồ vượt qua hàng trăm khúc cua tay áo, vượt dốc, băng đèo với quãng đường gần 300 km, tôi mới có mặt ở Mường Lát - huyện biên giới xa nhất của tỉnh Thanh Hóa.

Từ trung tâm huyện Mường Lát, chúng tôi phải vượt qua hơn chục km đường rừng mới tới được Bệnh xá Quân y Đoàn KTQP 5 – nơi BS Thành công tác nằm trên địa phận xã Tén Tằn của huyện này.

nguoi bac si tan tuy voi nguoi dan hai ben bien gioi viet lao
Bộ Tư lệnh QK4 và lãnh đạo huyện Mường Lát kiểm tra công tác thu dung điều trị tại BXQY Đoàn KTQP5.

Nỗ lực thay đổi quan niệm "chữa bệnh bằng cúng ma rừng"

BS Phan Văn Thành (SN 1975, xã Quảng Trung, huyện Quảng Xương, tỉnh Thanh Hóa) tốt nghiệp Học viện quân y năm 1998. Sau khi ra trường, anh xung phong ra đảo Hòn Mê (Bộ CHQS Thanh Hóa).

Với 2 lần, tổng cộng 7 năm, từ vùng biển đảo, anh tiếp tục tình nguyện đến với cán bộ chiến sỹ và nhân dân vùng biên giới, trực tiếp chỉ huy, điều hành quản lý hoạt động của Bệnh xá Quân y, Đoàn KTQP5 (Quân khu 4) đóng trên địa bàn xã Tén Tằn của huyện Mường Lát.

nguoi bac si tan tuy voi nguoi dan hai ben bien gioi viet lao
Bác sỹ Thành tận tình tư vấn cho bệnh nhân.

Nơi miền sơn cước này, bao đời nay người dân trong bản có người ốm nặng hoặc bị tai nạn, bà con thường mời thầy lang về cúng “bắt bệnh”. Bởi thế, đã có không ít trường hợp bị chết oan hoặc mang thương tật suốt đời cũng chỉ vì các hủ tục này.

Thế nhưng, từ khi bác sỹ Thành về đây công tác, để giúp bà con xóa bỏ hủ tục, bác sỹ Thành đã cùng các y bác sỹ Bệnh xá Đoàn KTQP 5 đã không quản nắng mưa, trèo đèo, lội suối để vào bản. Ngoài việc khám, chữa bệnh, tư vấn và cấp phát thuốc miễn phí cho bà con, đoàn còn kết hợp làm công tác tuyên truyền, vận động làm thay đổi nhận thức và cách ứng xử của đồng bào mỗi khi có bệnh tật.

Không biết do việc tuyên truyền của bác sỹ Thành dần “mưa dầm, thấm lâu” hay do sự tận tụỵ chăm sóc người bệnh của anh khiến rất nhiều người dân hiểu ra việc đến bệnh viện, bệnh xá chữa bệnh là cần thiết. Người dân thấy đến bệnh viện không chỉ được chữa bệnh miễn phí mà nhiều hoàn cảnh còn được các bác sỹ giúp đỡ, cưu mang.

nguoi bac si tan tuy voi nguoi dan hai ben bien gioi viet lao
Ngoài việc khám chữa bệnh, bác sỹ Thành còn tuyên truyền để bà con hiểu có bệnh phải đến bệnh xá, bệnh viện chứ không thể cúng con ma rừng.

Để có thể gần gũi với bà con dân bản, nói để họ nghe, trong quá trình công tác, bác sỹ Thành đã cố gắng tìm hiểu phong tục tập quán văn hóa của người dân, nhất là học và sử dụng ngôn ngữ của đồng bào dân tộc thiểu số để dễ dàng khám và điều trị bệnh cho bà con.

Ông Sùng A Sai (56 tuổi, bản Khằm 1, xã Trung Lý) tâm sự. “Ta bị đau đầu, cúng con ma rừng mãi không được. Bác sỹ Thành khám, phát thuốc miễn phí cho uống. Uống hết thuốc là hết đau. Biết trước thế này ta đã đến gặp bác sỹ Thành sớm. Đi cúng con ma rừng tốn tiền lắm mà bệnh không khỏi đâu”.

Ngoài khám chữa bệnh cho người dân trên địa bàn huyện, bác sỹ Thành còn tiếp nhận nhiều bệnh nhân ở nước bạn Lào sang. Hầu hết các bệnh nhân này cũng đều là người dân tộc thiểu số, sống vùng biên giới và hoàn cảnh vô cùng khó khăn.

Bác sỹ Thành vẫn không quên một bệnh nhân người nước Lào tên là Bon Thau ở bản Piềng Nghê, Sốp Pâu bị khối u ở khớp chân, đi chữa trị nhiều nơi nhưng không khỏi. Đến khi bệnh nhân này sang Bệnh xá Đoàn 5 và được anh mổ và điều trị khỏi. Sau này khi bệnh nhân bị thêm ở chân khác vẫn tìm đến anh. Không những vậy, bà còn giới thiệu cho các bệnh nhân khác cũng người Lào sang tìm bác sỹ Thành để điều trị.

Góp tiền giúp dân nghèo

Người dân ở vùng cao huyện Mường Lát này vẫn đang còn gặp vô vàn khó khăn. Dù đến bệnh xá để chữa bệnh, người dân đã được bảo hiểm chi trả hoàn toàn thế nhưng rất nhiều hoàn cảnh sau khi điều trị đã không có tiền để thuê xe về nhà. Hoặc có những trường hợp khi các bác sỹ đưa về thì chứng kiến hoàn cảnh gia đình quá khó khăn, con cái nheo nhóc, không có sách vở học hành.

nguoi bac si tan tuy voi nguoi dan hai ben bien gioi viet lao
Hòm tiết kiệm đã giúp bác sỹ Thành cùng các y bác sỹ trong bệnh xá giúp đỡ nhiều hoàn cảnh khó khăn.

Trăn trở về tình trạng trên, những năm gần đây, bệnh xá Đoàn KTQP 5 đã thực hiện việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với phong trào “bắt đầu từ việc nhỏ”. Theo đó, hàng tháng, những y bác sỹ ở bệnh xá Quân y này đã góp một phần lương, phụ cấp và trích từ quỹ tăng gia sản xuất của đơn vị, gây quỹ thông qua hòm “tiền tiết kiệm”.

Từ số tiền đó, bác sỹ Thành đã cùng các y bác sỹ trong bệnh xá đến tận nhà tìm hiểu hoàn cảnh bệnh nhân để có phương án hỗ trợ, giúp đỡ. Số tiền từ hộp tiết kiệm đã giúp được rất nhiều gia đình trong việc xây nhà vệ sinh, xây bể nước sạch, mua thuốc phòng bệnh dịch cũng như giúp các cháu nhỏ mua sách vở, đồ dùng học tập…..

Trường hợp của gia đình anh Vi Văn Quàng và Lò Thị Tượng là gia đình cả vợ chồng và con cái đều bị ung thư. Thương cảm với hoàn cảnh, bác sỹ Thành nhiều lần đến tận nhà thăm khám và tư vấn cách điều trị, cấp thuốc cho cả gia đình. Ngoài ra, anh cùng đoàn KTQP5 đã giúp gia đình dựng nhà, kêu gọi các nhà hảo tâm giúp đỡ để có tiền chữa trị bệnh.

Nhận xét về Bác sỹ Văn Thành, Đại tá Lê Thế Soái, Đoàn trưởng Đoàn KTQP 5 chia sẻ: “Những năm về công tác tại Đoàn KTQP5, đồng chí Thành đã thể hiện rõ được cái tâm hết lòng vì người bệnh. Bệnh nhân là cán bộ chiến sỹ đơn vị, cũng như nhân dân vùng biên giới anh đã thực hiện đầy đủ, vẹn toàn là “thầy thuốc như mẹ hiền”.

Mặc dù công tác trong điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị còn nhiều khó khăn thiếu thốn, địa bàn đóng quân đặc biệt khó khăn, trình độ dân trí cũng như các hủ tục lạc hậu còn tồn tại, đồng chí Thành vẫn hết lòng vì bà con dân bản. Không chỉ ở Bệnh xá, đồng chí Thành còn thường xuyên bám bản và lặn lội đến vùng sâu vùng xa khám bệnh giúp dân nghèo, luôn hoàn thành nhiệm vụ được giao”.