"Dính lạnh" vì chủ quan, gia tăng người đột quỵ nhập viện

Tai biến vì đi vệ sinh sáng sớm

PGS.TS Mai Duy Tôn, Trưởng Phòng cấp cứu 1, Khoa Cấp cứu (BV Bạch Mai) cho biết, riêng tại Phòng cấp cứu 1, số lượng bệnh nhân đột quỵ tăng 10 – 15% so với ngày thường.

Theo PGS Tôn, qua khai thác người nhà các bệnh nhân, nhiều trường hợp đột quỵ, nhồi máu não liên quan đến sự thay đổi nhiệt độ đột ngột. Người bệnh đang trong chăn ấm, trong nhà ấm đi ra bên ngoài, chủ quan không khoác áo ấm, gặp rét đột ngột khiến cơ thể phản xạ, các mạch máu co lại là nguyên nhân gây tăng huyết áp đột ngột, tai biến có thể xảy ra. Thực tế, không ít người bị đột quỵ lúc sáng sớm 4- 5h sáng vì dậy đi vệ sinh, gặp gió lạnh dẫn đến tai biến.

Bên cạnh đó, một số bệnh nhân là người trẻ do bị tai biến, có thể họ mắc bệnh lý dị dạng mạch máu, khi gặp yếu tố thời tiết tác động gây hiện tượng co mạch làm tai biến.

Tình trạng đột quỵ ở người trẻ cũng liên quan nhiều đến yếu tố tăng huyết áp. Theo điều tra của Hội Tim mạch học Việt Nam thì cứ 4 người trên 25 tuổi, dưới 49 tuổi thì có một người bị tăng huyết áp.

Đáng nói, nhiều người chủ quan vì các dấu hiệu đột quỵ, chỉ nghĩ đơn giản trúng gió, nghỉ ngơi, hoặc cạo gió là khỏi. Trong khi đó, PGS. Tôn cho biết, khi bị đột quỵ, người bệnh sẽ xuất hiện một trong các dấu hiệu như: Đột ngột yếu, liệt, tê bì tay, chân hoặc đột ngột khó nói, bất thường về giọng nói, hoặc không nói được. Cũng có những bệnh nhân bỗng nhiên mất thị lực, hoặc nhìn mờ có thể một hoặc hai mắt. Ngoài ra, bệnh nhân có thể chóng mặt, thường kèm theo mất thăng bằng, mất phối hợp động tác…

Vì thế, khi thấy người nhà có dấu hiệu bất thường, hãy kiểm tra bằng cách để họ thực hiện 4 kỹ năng hàng ngày, là:Cười – nói – chào.

Tránh lạnh đột ngột

Thời tiết lạnh là yếu tố nguy cơ cực cao với các bệnh nhân đã có tiền sử bệnh cao huyết áp, tiền sử tai biến mạch máu não.

“Sự thay đổi nhiệt độ trong tích tắc khi mở cửa, gió lùa vào ngay lập tức có thể khiến cơ thể phản xạ, gây co mạch, huyết áp lên cao ngay lập tức khiến người bệnh lên cơn đột quỵ. Khi ngủ dậy cần ra khỏi giường một cách từ từ, ra khỏi chăn là phải khoác thêm áo ấm để sẵn trong giường; đi ra ngoài mở hé cửa để cơ thể tiếp xúc từ từ với cái lạnh; không nên dậy vào lúc 4-5 giờ sáng vì lúc đó huyết áp hay tăng; không đi tiểu ngoài trời giá rét, người già có thể tiểu bô trong nhà để phòng nguy cơ tai biến.

Ở người trẻ tuổi nếu chưa có bệnh lý gì cũng cần khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, béo phì…

Làm gì trong lúc đợi xe cấp cứu?

PGS Tôn cho biết, thời gian vàng để điều trị đột quỵ là trong vòng ít nhất 4 - 5 giờ đầu. Vì thế không được trì hoãn gọi xe cấp cứu, nghe ngóng xem tiến triển có tốt lên hay không.

Nhưng cũng không nên vội vã sử dụng xe máy để chở người bệnh vì gió lạnh có thể khiến tình trạng đột quỵ càng trở nên nặng nề.

Tốt nhất trong thời gian chờ đợi xe cấp cứu, hãy đặt bệnh nhân ở tư thế nằm trong phòng ấm, kín gió, gối đầu hơi cao. Tiếp đến cần nới rộng quần áo người bệnh và quan sát nhịp thở của bệnh nhân. Nếu thấy bệnh nhân ngừng tim thì phải cấp cứu ngừng tuần hoàn, kêu gọi sự hỗ trợ của người xung quanh.

Trong trường hợp người bệnh kèm theo nôn, thì cần ngiêng người bệnh sang một bên, tránh nguy cơ sặc chất nôn khi nằm ngửa.

Còn nếu bệnh nhân lên cơn co giật, để tránh người bệnh cắn vào lưỡi, hãy dùng các dụng cụ tại nhà như đũa, thìa quấn vải đặt ngang miệng bệnh nhân.

Trong lúc cấp cứu, tuyệt đối không cho bệnh nhân ăn, uống dễ gây sặc.