Điểm sự kiện từ ngày 10/3 đến ngày 16/3/2025

* Thế giới tuần qua: Tuần qua, thế giới chứng kiến nhiều diễn biến nóng: tiến triển trong đàm phán ngừng bắn Nga - Ukraine; căng thẳng thương mại leo thang; khủng bố tàu hỏa ở Pakistan và giá vàng chạm kỷ lục mới.

- Điểm sáng mới trong đàm phán ngừng bắn Nga - Ukraine

Quang cảnh cuộc đàm phán giữa phái đoàn Mỹ do Ngoại trưởng Marco Rubio (thứ 2, trái) dẫn đầu và phái đoàn Ukraine do ông Andriy Yermak (thứ 2, phải), Trợ lý cấp cao của Tổng thống Volodymyr Zelensky dẫn đầu, tại Jeddah ngày 11/3/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Sau hơn 3 năm xung đột căng thẳng kéo dài, những nỗ lực ngoại giao nhằm chấm dứt cuộc chiến tại Ukraine đang cho thấy những dấu hiệu khả quan. Các cuộc đàm phán tại Saudi Arabia giữa phái đoàn Mỹ và Ukraine, cùng với các cuộc tiếp xúc gần đây giữa Mỹ và Nga, đã mở ra triển vọng hòa bình mới.

Ngày 11/3 tại thành phố Jeddah, phái đoàn Mỹ dẫn đầu bởi Ngoại trưởng Marco Rubio, Cố vấn An ninh Quốc gia Michael Waltz và Đặc phái viên Trung Đông Steve Witkoff đã có hơn 8 giờ hội đàm với đại diện của Ukraine. Kết quả, Kiev đã đồng ý với đề xuất ngừng bắn tạm thời trong 30 ngày, có thể gia hạn theo thỏa thuận chung của các bên.

"Chúng tôi đang nói về một lệnh ngừng bắn hoàn toàn. Ukraine đã đồng ý, và tôi hy vọng Nga cũng sẽ đồng ý", Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu với báo giới ngày 14/3, đồng thời bày tỏ sự hài lòng trước sự thay đổi lập trường của Kiev.

Theo Chánh văn phòng tổng thống Ukraine Andriy Yermak, Mỹ sẽ ngay lập tức dỡ bỏ lệnh tạm dừng chia sẻ thông tin tình báo và khôi phục hỗ trợ an ninh, đồng nghĩa với việc Washington nối lại cung cấp vũ khí cho Ukraine - điều này đã được Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Mike Waltz xác nhận.

Điểm đột phá quan trọng cũng đến vào ngày 14/3, khi người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov xác nhận Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gửi thông điệp tới Tổng thống Trump thông qua Đặc phái viên Steve Witkoff. Moskva "nhìn chung đồng thuận" với Washington về vấn đề Ukraine, dù "vẫn còn nhiều việc phải làm".

Ngay sau đó, ông Trump bày tỏ lạc quan khi tuyên bố trên mạng xã hội Truth Social: "Chúng tôi đã có các cuộc thảo luận rất hiệu quả với phía Nga, và có khả năng rất cao là cuộc xung đột tại Ukraine cuối cùng cũng có thể kết thúc". Tuy nhiên, người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt làm rõ rằng Tổng thống Trump không trực tiếp trao đổi với nhà lãnh đạo Nga, mà thông qua ông Witkoff, người đã có cuộc gặp kéo dài với ông Putin tại Moskva vào tối 13/3.

Về phía châu Âu, Đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại của EU Kaja Kallas thông báo chính quyền ở Kiev đã thông báo về các cuộc đàm phán với Mỹ theo hướng tích cực. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cũng tuyên bố ủng hộ đề xuất ngừng bắn.

Với đề xuất hiện tại về lệnh ngừng bắn 30 ngày có thể dẫn đến "hòa bình lâu dài" và "được gia hạn theo thỏa thuận chung của các bên". Tuy nhiên, cần nhiều thời gian hơn để đạt được giải pháp toàn diện cho cuộc xung đột đã kéo dài hơn 3 năm này.

Theo thông báo của Điện Kremlin, Nga và Mỹ sẽ sắp xếp cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo sau khi ông Witkoff báo cáo tình hình cho Tổng thống Trump, mở ra cơ hội đối thoại cấp cao tiếp theo trong tiến trình hòa bình ở Ukraine.

- Leo thang cuộc chiến thuế quan trên toàn cầu

Công nhân làm việc tại nhà máy sản xuất thép ở tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Ảnh: THX/TTXVN

Cuộc chiến thuế quan toàn cầu đã bùng phát mạnh mẽ khi Tổng thống Donald Trump chính thức áp thuế 25% đối với tất cả các mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ từ ngày 12/3. Không dừng lại ở thép và nhôm thô, lần này Washington còn mở rộng danh mục hàng hóa bị áp thuế đến hàng trăm sản phẩm hạ nguồn, từ đinh vít, bu lông đến lưỡi máy xúc và lon nước ngọt.

Chỉ vài giờ sau khi mức thuế này có hiệu lực, EU và Canada đã công bố các biện pháp trả đũa mạnh mẽ, đánh dấu sự leo thang trong cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và các đối tác truyền thống.

Canada - nhà cung cấp thép và nhôm nước ngoài lớn nhất cho Mỹ - đã công bố mức thuế trả đũa 25% đối với 20,6 tỷ USD hàng hóa Mỹ, bao gồm thép, nhôm, máy tính và thiết bị thể thao. Bộ trưởng Tài chính Canada Dominic LeBlanc khẳng định: "Chúng tôi sẽ không để yên khi ngành công nghiệp thép và nhôm biểu tượng của chúng tôi bị nhắm mục tiêu một cách không công bằng".

Trong khi đó, Liên minh châu Âu (EU) tuyên bố sẽ áp thuế 50% đối với rượu whisky Mỹ, xe máy và xuồng máy từ ngày1/4 tới, nhắm vào các thương hiệu biểu tượng như rượu bourbon Kentucky và xe máy Harley-Davidson. Danh sách các mặt hàng bị áp thuế cũng bao gồm một số thực phẩm và vật dụng khác. Tổng thiệt hại có thể lên đến 28 tỷ USD (26 tỷ euro), chiếm khoảng 5% tổng giá trị xuất khẩu hàng hóa của EU.

Về phần mình, Trung Quốc cũng đã công bố áp thuế 15% đối với thịt gà, ngô và lúa mạch, đồng thời áp thuế 10% đối với đậu nành, thịt lợn, thịt bò và các sản phẩm nông nghiệp khác nhập khẩu từ Mỹ. Phó Giáo sư Phó Phương Kiếm thuộc Đại học Quản lý Singapore nhận định, Trung Quốc đã lựa chọn biện pháp trả đũa một cách có tính toán, tập trung vào hàng nông sản từ các bang ủng hộ đảng Cộng hòa Mỹ.

Đáp lại các biện pháp trả đũa này, Tổng thống Trump tuyên bố: "Họ đánh thuế chúng ta bao nhiêu, chúng ta sẽ đánh thuế lên họ bấy nhiêu". Ông còn đe dọa sẽ áp thuế 200% đối với đồ uống có cồn nhập khẩu từ EU nếu khối này tiếp tục kế hoạch áp thuế 50% lên rượu mạnh của Mỹ.

Giáo sư Clément Fontan từ UCLouvain giải thích động cơ của Tổng thống Trump: "Đây là một trong những chiến lược mạnh mẽ của ông Trump nhằm tiếp cận cử tri ở Rust Belt với chủ đề tái lập nguồn gốc công nghiệp cho Mỹ". Trong khi đó, Giáo sư André Sapir tại Đại học ULB của Bỉ cho rằng ông Trump có thể sử dụng thuế quan như một công cụ đàm phán để đạt được nhượng bộ trong các lĩnh vực khác.

Về tác động kinh tế, các chuyên gia dự báo, mức thuế quan mới từ Washington sẽ gây thiệt hại đáng kể cho các đối tác thương mại. EU có thể mất hơn 3,5 triệu tấn thép xuất khẩu sang Mỹ, trong khi ngành công nghiệp rượu Mỹ cảnh báo các biện pháp của EU sẽ "tàn phá" ngành của họ.

Viện trưởng Viện nghiên cứu các vấn đề quốc tế thuộc Đại học Phúc Đán, ông Ngô Tâm Bác, nhận định rằng việc ông Trump sử dụng thuế quan chỉ là biện pháp tạm thời để giải quyết khó khăn trước mắt do nền kinh tế Mỹ có dấu hiệu suy giảm, chứ không phải mục tiêu lâu dài.

Mặc dù căng thẳng leo thang, EU cho biết khối này vẫn sẵn sàng đối thoại với Mỹ để tìm giải pháp và có thể đảo ngược các biện pháp trả đũa nếu hai bên đạt được thỏa thuận. Tuy nhiên, Ủy viên Thương mại EU Maroš Šefčovič thừa nhận Mỹ "dường như không có thiện chí để đạt được một thỏa thuận" sau chuyến thăm Washington vào tháng 2/2025. Trong bối cảnh này, Phòng Thương mại Mỹ tại EU cảnh báo rằng căng thẳng thương mại kéo dài sẽ gây tổn hại đến việc làm và nền kinh tế ở hai bờ Đại Tây Dương, đồng thời kêu gọi hai bên giảm leo thang và tìm kiếm giải pháp đàm phán.

Có nguồn tin cho biết Tổng thống Trump có thể sẽ thăm Trung Quốc vào tháng 4/2025 để hội đàm với Chủ tịch Tập Cận Bình. Liệu cuộc gặp này có mở ra cơ hội hạ nhiệt cuộc chiến thương mại toàn cầu hay không vẫn còn là một câu hỏi lớn.

* Sự kiện trong nước tuần qua, từ ngày 10-16/3/2025, trong nước diễn ra một số sự kiện nổi bật: Chuyến thăm cấp Nhà nước Indonesia, Ban Thư ký ASEAN và Singapore của Tổng Bí thư Tô Lâm; Hội nghị thúc đẩy hợp tác quốc tế phát triển AI và bán dẫn; Quốc hội chuẩn bị cho Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV; Giá vàng tăng cao chưa từng có; Dịch sởi vẫn có xu hướng tăng tại các tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa.

- Việt Nam nâng cấp quan hệ với Indonesia, Singapore lên đối tác chiến lược toàn diện

Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto phát biểu trước báo chí, tuyên bố nâng cấp quan hệ Việt Nam - Indonesia lên Đối tác Chiến lược Toàn diện. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN

Trong tuần, Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã thăm cấp Nhà nước Indonesia, thăm Ban Thư ký ASEAN và thăm Singapore từ ngày 9 - 13/3/2025. Chuyến thăm đã thành công tốt đẹp, đạt được tất cả các mục tiêu đề ra ở mức độ cao.

Hai nước Indonesia, Singapore và Ban Thư ký ASEAN đều coi trọng chuyến thăm, dành cho Tổng Bí thư Tô Lâm, Phu nhân và Đoàn sự đón tiếp trọng thị theo nghi thức cao nhất với chương trình làm việc phong phú, thiết thực. Bên cạnh đó, các thành viên trong đoàn cũng đã có các cuộc gặp và làm việc hết sức hiệu quả với các đối tác tại cả hai nước. Đây là chuyến thăm đầu tiên của Tổng Bí thư tới Indonesia sau gần 8 năm (kể từ tháng 8/2017), tới Singapore sau gần 13 năm (kể từ tháng 9/2012) và lần đầu tiên thăm Ban Thư ký ASEAN.

Chuyến thăm mang ý nghĩa lịch sử khi Việt Nam đã cùng lúc nâng cấp quan hệ với hai nước trong ASEAN, từ đó làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác của Việt Nam với hai nước, đóng góp hiệu quả hơn nữa cho ngôi nhà chung ASEAN. Đến nay, Việt Nam là nước duy nhất trong ASEAN, Indonesia và Singapore thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện.

Trong 5 ngày chuyến thăm, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có hơn 40 hoạt động với các cuộc hội kiến, hội đàm, gặp gỡ, trao đổi với các giới, phát biểu chính sách, gặp gỡ cộng đồng người Việt Nam ở hai nước và thăm các cơ sở kinh tế, văn hóa. Nhân dịp này, các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp Việt Nam và hai nước đã ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác trên nhiều lĩnh vực như giáo dục đào tạo, phòng chống tội phạm xuyên quốc gia, thủy sản, kinh tế số, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, tài chính…

- Trong tuần qua, Chương trình Hội nghị quốc tế về trí tuệ nhân tạo và bán dẫn 2025 do Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) phối hợp với Tổ chức Aitomatic (Hoa Kỳ) tổ chức từ ngày 12 - 16/3 tại Hà Nội và Đà Nẵng, với chủ đề “Kiến tạo tương lai: Kết nối AI và công nghệ bán dẫn toàn cầu”, thu hút hơn 1.000 lãnh đạo, chuyên gia trong nước và lãnh đạo các quỹ đầu tư, ngân hàng, tổ chức quốc tế tham dự, trong đó có đại diện lãnh đạo của nhiều tập đoàn công nghệ lớn thế giới trong lĩnh vực AI và bán dẫn như: Google, Nvidia, AMD, Intel, Meta, IBM, TSMC, Qualcom…

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Diễn đàn. Ảnh: Khánh Hòa/TTXVN

Phát biểu chỉ đạo tại sự kiện, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu rõ, Việt Nam xác định phát triển dựa trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế sáng tạo, phát triển mạnh mẽ các ngành mới nổi như trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán đám mây, internet vạn vật, sản xuất chip bán dẫn.

Bên cạnh đó, Việt Nam xác định thể chế là "điểm nghẽn của điểm nghẽn", nhưng cũng là "đột phá của đột phá", trong đó tháo gỡ thể chế để phát triển bán dẫn, AI, giảm chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp; đồng thời, tăng cường phân cấp, phân quyền, phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường kiểm tra, giám sát; phát triển hạ tầng chiến lược phục vụ phát triển AI, nghiên cứu và sản xuất bán dẫn, bảo đảm hạ tầng sóng và điện ở vùng sâu, vùng xa; bảo đảm phát triển nguồn nhân lực cho ngành Chíp bán dẫn, AI, với mục tiêu đào tạo 100.000 kỹ sư bán dẫn và AI những năm tới.

- Giá vàng tăng cao chưa từng có

Trong tuần qua, giá vàng nhẫn trong nước giao dịch ở mức gần 97 triệu đồng/lượng bán ra, cao nhất từ trước đến nay. Giá vàng nhẫn giao dịch tại Bảo Tín Minh Châu ở mức 95 - 96,6 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra), đây là mức giao dịch vàng nhẫn kỷ lục, cao nhất từ trước đến nay.

Giá vàng trong nước tăng theo đà tăng của giá vàng thế giới. Quy đổi theo tỷ giá Vietcombank, 1 lượng vàng thế giới có giá khoảng 92,6 triệu đồng. Giá vàng nhẫn trong nước cao hơn giá vàng thế giới khoảng 4 triệu đồng/lượng.

Theo các chuyên gia, có nhiều nguyên nhân khiến giá vàng thế giới tăng mạnh trong thời gian gần đây. Trong đó, USD-Index là chỉ số đo sức mạnh đồng bạc xanh với rổ tiền tệ lớn, đã giảm mạnh xuống 103 điểm và đang có xu hướng giảm nữa. Việc đồng USD mất giá đã thúc đẩy đà tăng của giá vàng. Bên cạnh đó, lo ngại về các cuộc xung đột địa chính trị chưa thể kết thúc và cuộc chiến thương mại giữa các quốc gia, đặc biệt là Mỹ và Trung Quốc có thể xảy ra, đã thúc đẩy các nhà đầu tư tìm đến vàng như kênh trú ẩn của dòng tiền. Đồng thời, xu hướng mua vào vàng của Ngân hàng Trung ương các nước kéo dài từ cuối năm ngoái đến nay, vẫn chưa có xu hướng hạ nhiệt…

* Trong tuần Thainguyentv.vn cập nhật các hoạt động, sự kiện nổi bật trong tỉnh trong chương trình Thời sự, các bản tin, chuyên mục, chuyên đề... với nhiều tin đáng chú ý: Khởi công Dự án Đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng KCN Sông Công II - Giai đoạn 2; Tập đoàn Flamingo khởi công khu nghỉ dưỡng 6 sao đầu tiên tại miền Bắc; Góp phần khẳng định những đóng góp to lớn của tỉnh Thái Nguyên trong suốt chiều dài lịch sử; Khẩn trương phát triển vùng chè đặc sản tập trung tại xã Tân Cương, thành phố Thái Nguyên; Từng bước hiện thực hóa mục tiêu của Nghị quyết 57;…

- Ngày 13/3, tại Thái Nguyên, Tỉnh ủy Thái Nguyên phối hợp với Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo khoa học “Góp ý nội dung bản thảo Lịch sử tỉnh Thái Nguyên Tập 2 (1945 - 2025)”.

Hội thảo khoa học “Góp ý nội dung bản thảo Lịch sử tỉnh Thái Nguyên Tập 2 (1945 - 2025)”.

Tại hội thảo, đã có nhiều ý kiến đóng góp khách quan, khoa học, xây dựng, từ các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo tỉnh, các nhà khoa học đến từ các cơ quan, đơn vị nghiên cứu - đào tạo của trung ương và tỉnh Thái Nguyên. Trong đó, phân tích, đề nghị bổ sung những điểm nhấn quan trọng góp phần tạo tiền đề cho Thái Nguyên xây dựng và phát triển như ngày hôm nay. Trước đó, ngày 28/11/2023, UBND tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Quyết định về việc phê duyệt đề tài khoa học và công nghệ cấp tỉnh: “Nghiên cứu, biên soạn lịch sử tỉnh Thái Nguyên; Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh là đơn vị chủ trì thực hiện nhiệm vụ. Với tinh thần làm việc hết sức khẩn trương và nghiêm túc, trải qua 1 năm triển khai thực hiện nhiệm vụ, bản thảo “Lịch sử tỉnh Thái Nguyên” (gồm 2 tập) đã hoàn thành. Tháng 11/2024, Ban Chủ nhiệm Đề tài phối hợp với Tỉnh ủy – UBND tỉnh tổ chức Hội thảo khoa học góp ý nội dung bản thảo Tập 1 - Lịch sử tỉnh Thái Nguyên (Từ khởi nguồn đến năm 1945)”.

- Dự án xây dựng và kinh doanh hạ tầng Khu công nghiệp Sông Công II - Giai đoạn 2 đã chính thức được khởi công vào ngày 10/3.

Các đại biểu thực hiện nghi thức khởi công Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu công nghiệp Sông Công II - Giai đoạn 2.

Dự án được phê duyệt chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ, với quy mô gần 300 ha, tổng vốn đầu tư gần 4.000 tỷ đồng, do Công ty Cổ phần Viglacera Thái Nguyên - công ty thành viên của Tổng Công ty Viglacera làm chủ đầu tư. Triển khai tại xã Bá Xuyên và xã Tân Quang, thành phố Sông Công, đây là KCN tập trung, trong đó ưu tiên các ngành công nghiệp điện tử, viễn thông, dược phẩm, hỗ trợ, vật liệu mới, năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, năng lượng thông minh, chế biến, chế tạo... Với sự quyết tâm của chính quyền và sự đồng hành của các nhà đầu tư, KCN Sông Công II - Giai đoạn 2 kỳ vọng sẽ sớm hoàn thiện và trở thành động lực thúc đẩy công nghiệp Thái Nguyên, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội của tỉnh Thái Nguyên và các khu vực lân cận.

- Nhằm góp phần nâng tầm du lịch, đưa Thái Nguyên trở thành điểm đến nghỉ dưỡng hàng đầu của Miền Bắc, ngày 15/3 Tập đoàn Flamingo đã khởi công dự án Flamingo Majestic Island Resort tại hồ Núi Cốc.

Tổng diện tích quy hoạch của dự án giai đoạn đầu là 61 ha bao gồm mặt nước. Với dãy Tam Đảo hùng vĩ phía sau và mặt nước hồ Núi Cốc phía trước, dự án với không gian kiến trúc kết hợp giữa phong cách hiện đại và sự giao hòa cùng thiên nhiên. Đây là khu nghỉ dưỡng 6 sao đầu tiên của miền Bắc và cũng chính là giai đoạn đầu của siêu quần thể Flamingo Thái Nguyên trong tương lai. Bên cạnh đó, Flamingo Majestic Island Resort còn mở ra hàng nghìn cơ hội việc làm, thúc đẩy sự phát triển của ngành dịch vụ, góp phần quan trọng vào quá trình chuyển đổi toàn diện kinh tế địa phương./.