Nghị quyết Đại hội XII của Đảng đã chỉ rõ: “Phát huy sức mạnh toàn dân tộc và dân chủ xã hội chủ nghĩa”(1), huy động mọi nguồn lực, mọi tiềm năng sáng tạo của nhân dân để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Nhận thức rõ điều đó, những năm qua, công tác phối hợp giữa các cấp, ngành, lực lượng nói chung, giữa Quân đội nhân dân (QĐND) Việt Nam và Hội Cựu chiến binh (CCB) Việt Nam nói riêng đã phát triển cả bề rộng và chiều sâu, bảo đảm tính chặt chẽ, hiệu quả trên các mặt công tác; góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Trong quá trình phối hợp, QĐND và Hội CCB Việt Nam luôn quán triệt, thực hiện tốt Thông tri liên tịch số 109/TT-CT-CCB ngày 15-4-1992 về phối hợp hoạt động giữa QĐND Việt Nam và Hội CCB Việt Nam; Nghị quyết liên tịch số 1674/NQLT/QĐNDVN-TWHCCBVN ngày 25-10-2012 về phối hợp hoạt động giữa QĐND Việt Nam và Hội CCB Việt Nam giai đoạn 2012-2017; Chương trình số 1861/CTr-PHHĐ ngày 29-9-2017 về phối hợp hoạt động giữa hai đơn vị giai đoạn 2017-2022... làm cơ sở để đề ra nội dung, biện pháp phối hợp hiệu quả.

Đại tá, Anh hùng LLVT nhân dân La Văn Cầu kể chuyện truyền thống với các bạn trẻ về dự Tọa đàm "Quân khu 2 đinh ninh lời Bác dạy" (tháng 5-2018). Ảnh: Đào Duy Tuấn

Đặc biệt, trong những năm gần đây, quân đội và Hội CCB đã chủ động triển khai đồng bộ, toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm các hoạt động phối hợp bằng sự nỗ lực và quyết tâm chính trị cao; trong đó, tập trung đổi mới mạnh mẽ nội dung, chương trình, mô hình tổ chức, phương thức phối hợp, bảo đảm phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ của từng lực lượng và cấp hội trên các khu vực, địa bàn và cả nước. Đẩy mạnh phối hợp đấu tranh làm thất bại chiến lược “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, âm mưu “phi chính trị hóa” quân đội của các thế lực thù địch. Công tác phối hợp trong tuyên truyền, vận động quần chúng, giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh (QPAN), giáo dục truyền thống dân tộc được chú trọng, tạo chuyển biến tích cực về nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ, hội viên CCB và toàn dân trong thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Các phong trào, cuộc vận động cách mạng của Đảng, Nhà nước, địa phương và chương trình phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới… được phối hợp triển khai đồng bộ, với nhiều hình thức, biện pháp phong phú, hiệu quả. Quân đội và Hội CCB đã có nhiều chủ trương, giải pháp trong thực hiện các chương trình, đề án của Chính phủ, nhất là triển khai Đề án 1237 về tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở trong và ngoài nước, bước đầu đạt kết quả quan trọng.

Các cơ quan, đơn vị quân đội đã chủ động phối hợp với từng cấp hội CCB ở các địa phương thực hiện tốt công tác chính sách, hậu phương quân đội, chăm sóc các thương binh, gia đình liệt sĩ; tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân và “thế trận lòng dân” vững chắc; xử lý kịp thời, hiệu quả các tình huống QPAN trên từng địa phương, địa bàn, nhất là địa bàn xung yếu, trọng điểm, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trong từng khu vực và cả nước.

Bên cạnh kết quả đạt được, trong thực hiện công tác phối hợp ở một số cơ quan, đơn vị, địa phương cũng còn hạn chế, bất cập. Nhận thức của một số cấp ủy, tổ chức đảng về nhiệm vụ này còn chưa ngang tầm, trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện chưa cao. Việc xây dựng chương trình, kế hoạch phối hợp hoạt động của một số cơ quan, đơn vị với các cấp hội CCB ở địa phương còn chậm, chưa cụ thể, có nội dung còn mang tính hình thức, thiếu trọng tâm, trọng điểm; công tác trao đổi thông tin, tổng kết, rút kinh nghiệm chưa thường xuyên, hiệu quả...

Trong những năm tới, dự báo tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường. Tranh chấp chủ quyền, lãnh thổ, xung đột sắc tộc, tôn giáo, ly khai, khủng bố, tấn công mạng có chiều hướng gia tăng; các nước lớn tăng cường cạnh tranh chiến lược, thực thi nhiều biện pháp cứng rắn hơn trong quan hệ quốc tế cả về chính trị, kinh tế nhưng cũng sẵn sàng thỏa hiệp vì lợi ích quốc gia, dân tộc… Bên cạnh thuận lợi là cơ bản, đất nước ta cũng còn nhiều khó khăn, thách thức trong thực hiện phát triển kinh tế-xã hội (KT-XH), củng cố QPAN, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Các thế lực thù địch, phản động tăng cường chống phá Đảng, Nhà nước, quân đội về mọi mặt. Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang tác động sâu sắc đối với sự phát triển khoa học công nghệ và nghệ thuật quân sự Việt Nam. Tác động mặt trái của cơ chế thị trường; tình trạng tội phạm, tệ nạn xã hội diễn biến phức tạp; thiên tai, dịch bệnh… xảy ra ở nhiều nơi, ảnh hưởng đến đời sống xã hội và nhiệm vụ củng cố quốc phòng, xây dựng quân đội, bảo vệ Tổ quốc. Năm 2019 và năm 2020, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức nhiều sự kiện quan trọng, như: Kỷ niệm 75 năm Ngày thành lập QĐND Việt Nam và 30 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân; 60 năm Ngày mở Đường Hồ Chí Minh-Ngày truyền thống Bộ đội Trường Sơn; 50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh; Hội CCB Việt Nam kỷ niệm 30 năm Ngày thành lập hội. Để phát huy hơn nữa sức mạnh toàn dân tộc nói chung, tăng cường phối hợp hoạt động giữa QĐND với Hội CCB Việt Nam nói riêng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, chúng ta cần tập trung vào thực hiện tốt một số nội dung cơ bản sau:

Một là, đẩy mạnh phối hợp giáo dục, tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, chiến sĩ, hội viên hội CCB và toàn dân đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Xây dựng và bảo vệ Tổ quốc là hai nhiệm vụ chiến lược, xuyên suốt của cách mạng Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Điều đó đã được Đảng ta khẳng định trong Cương lĩnh và chiến lược phát triển đất nước cùng nhiều nghị quyết, chỉ thị và trở thành quan điểm nhất quán để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân triển khai thực hiện. Theo đó, nội dung cốt lõi của quan điểm này là phải kết hợp chặt chẽ kinh tế, văn hóa, xã hội với QPAN và QPAN với kinh tế, văn hóa, xã hội. Để thực hiện tốt mục tiêu đó, các cấp, ngành, lực lượng, địa phương, trước hết là QĐND và Hội CCB Việt Nam phải thường xuyên phối hợp chặt chẽ trong giáo dục, tuyên truyền cho cán bộ, chiến sĩ, các hội viên CCB và toàn dân nhận thức rõ tầm quan trọng của sự kết hợp này, nhất là trên các địa bàn chiến lược trọng điểm. Đồng thời, phải làm rõ sự cần thiết và yêu cầu, mục tiêu, giải pháp thực hiện kết hợp hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trên từng khu vực, địa bàn và cả nước.

Trên cơ sở nhận thức đúng, quân đội và Hội CCB phải làm nòng cốt tạo sự lan tỏa, đồng thuận trong toàn xã hội, nhất là tạo sự thống nhất về chủ trương, hành động của hệ thống chính trị, các cấp, ngành, đoàn thể từ Trung ương đến địa phương, cơ sở. Quá trình thực hiện phải quán triệt tinh thần: Cùng với phát triển KT-XH, nâng cao đời sống nhân dân, cần thường xuyên củng cố QPAN; thực hiện mỗi bước phát triển kinh tế là một bước tăng cường tiềm lực quốc phòng; kiên quyết khắc phục nhận thức lệch lạc, phiến diện, chỉ nhấn mạnh một chiều đến tăng cường quốc phòng hoặc phát triển KT-XH. Vì thế, đi đôi với đẩy mạnh giáo dục, tuyên truyền về Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng… cần phối hợp chặt chẽ nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, bồi dưỡng kiến thức QPAN cho các đối tượng và toàn dân, nhất là đối với thế hệ trẻ, với nhiều hình thức đa dạng, thiết thực. Kết hợp chặt chẽ giáo dục lòng yêu nước, truyền thống dân tộc, quê hương, đất nước, phẩm chất tốt đẹp của Bộ đội Cụ Hồ, với nêu cao tinh thần cảnh giác trước mọi âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ, các hội viên CCB và nhân dân đối với hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng.

Hai là, nâng cao hiệu quả phối hợp xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh, tạo nền tảng thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược ngay từ địa phương, cơ sở.

Thực tiễn cho thấy, QĐND và Hội CCB Việt Nam tuy có chức năng, nhiệm vụ khác nhau nhưng đều có chung nguồn gốc, bản chất Bộ đội Cụ Hồ, đội quân chiến đấu, đội quân công tác và đội quân lao động sản xuất trên khắp địa bàn cả nước. Vì vậy, việc phối hợp giữa hai lực lượng này đối với các hoạt động nói chung, trong xây dựng hệ thống chính trị cơ sở trên từng địa bàn nói riêng có ý nghĩa hết sức quan trọng. Các cơ quan, đơn vị quân đội, nhất là cơ quan quân sự địa phương, Bộ đội Biên phòng… cần chủ động phối hợp chặt chẽ với hội CCB cùng cấp, tăng cường nắm bắt tình hình, đặc điểm của địa bàn để tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh, trước hết là vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Trong đó, chú trọng phối hợp trong xây dựng cấp ủy, chính quyền các cấp trong sạch, vững mạnh, thực sự là hạt nhân lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của địa phương. Đồng thời, tập trung xây dựng các tổ chức chính trị-xã hội vững mạnh, thực hiện tốt chức năng giám sát, phản biện xã hội; thẩm định chặt chẽ về QPAN các chương trình, dự án đầu tư, phát triển KT-XH trên địa bàn; tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền theo các Quyết định số 217-QĐ/TW, 218-QĐ/TW của Bộ Chính trị. Cùng với đó, cần tăng cường phối hợp vận động nhân dân thực hiện tốt Phong trào “Toàn dân xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” gắn với giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; sẵn sàng phối hợp với các lực lượng khác xử lý kiên quyết, kịp thời, hiệu quả các tình huống xảy ra, không để bị động bất ngờ.

Ba là, tăng cường phối hợp thực hiện tốt các phong trào, cuộc vận động ở địa phương gắn với phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xóa đói, giảm nghèo; thực hiện chính sách an sinh xã hội, chính sách hậu phương quân đội.

Thực tiễn đã khẳng định vai trò nòng cốt của QĐND cũng như sự tham gia tích cực, có hiệu quả của Hội CCB Việt Nam đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, xây dựng cơ sở chính trị và làm công tác dân vận trên các địa bàn, nhất là ở địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Vì thế, thời gian tới, các cơ quan, đơn vị quân đội cần căn cứ vào tình hình cụ thể khu vực nơi đóng quân để chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền, đoàn thể các địa phương, trong đó có hội CCB cùng cấp thực hiện tốt các phong trào, cuộc vận động ở địa phương, cơ sở. Đồng thời, coi trọng việc phối hợp, tham gia thực hiện có hiệu quả các chương trình, dự án quốc gia, xây dựng nông thôn mới, xóa đói, giảm nghèo, phát triển y tế, giáo dục, khuyến học, bảo vệ môi trường sinh thái và các mô hình phát triển kinh tế phù hợp với từng địa bàn, góp phần thay đổi diện mạo lĩnh vực nông nghiệp, nông dân và nông thôn trên phạm vi cả nước.

Trong tình hình hiện nay, các cơ quan, đơn vị quân đội cần phối hợp chặt chẽ với từng cấp hội CCB thực hiện tốt các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”, hỗ trợ xây “Nhà tình nghĩa”, “Nhà đồng đội”, trợ giúp gia đình quân nhân, hội viên có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn; kết hợp chặt chẽ giữa thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội với giải quyết thỏa đáng những tồn đọng về chế độ, chính sách sau chiến tranh. Đặc biệt, có nhiều hình thức, biện pháp phối hợp thực hiện hiệu quả Đề án 1237 về cung cấp thông tin nơi an táng hài cốt liệt sĩ phục vụ công tác quy tập mộ liệt sĩ cả ở trong và ngoài nước. Đây là vấn đề lớn và gặp nhiều khó khăn, nhưng có ý nghĩa hết sức quan trọng, thể hiện chính sách ưu việt của Đảng và Nhà nước ta đối với các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân, tạo nền tảng để xây dựng “thế trận lòng dân” ngày càng vững chắc.

Bốn là, chú trọng phối hợp thực hiện tốt hoạt động hợp tác quốc phòng, đối ngoại nhân dân trong tình hình mới.

Đây là một trong những nội dung rất quan trọng đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thời kỳ mới; nhất là trong giai đoạn hiện nay, nước ta đang hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng thì phối hợp chặt chẽ trong hoạt động đối ngoại dường như đã trở thành mặt trận mũi nhọn nhằm kiến tạo, gìn giữ môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng và phát triển đất nước. Nghị quyết Đại hội XII của Đảng tiếp tục khẳng định: “Phối hợp chặt chẽ hoạt động đối ngoại của Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân; giữa ngoại giao chính trị với ngoại giao kinh tế; giữa đối ngoại với quốc phòng, an ninh”(2). Vì thế, tăng cường phối hợp giữa QĐND và Hội CCB Việt Nam trong hợp tác quốc phòng, đối ngoại nhân dân, nhất là đối với các nước láng giềng là vấn đề rất quan trọng. Để thực hiện điều đó, trên cơ sở quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối đối ngoại của Đảng, các cơ quan, đơn vị quân đội, nhất là Bộ đội Biên phòng và các đơn vị đóng quân trên địa bàn biên giới cần tăng cường phối hợp với hội CCB các tỉnh, thành phố trên địa bàn đứng chân triển khai nhiều hoạt động hợp tác quốc phòng, đối ngoại nhân dân, với nhiều hình thức phong phú, phù hợp và hiệu quả.

Từ kết quả hợp tác giữa Hội CCB Việt Nam với Hội CCB quốc gia Lào và Campuchia, quan hệ giữa hội CCB các tỉnh, thành phố với các địa phương của bạn cũng như quan hệ hợp tác quốc phòng với các nước, các cơ quan, đơn vị quân đội cần chủ động phối hợp với từng cấp hội, xây dựng nhiều mô hình, phương thức hợp tác đi vào chiều sâu, thực chất, nhằm làm sâu sắc thêm các quan hệ đã có. Thông qua các hoạt động gặp gỡ, giao lưu, trao kỷ vật liệt sĩ,… của CCB để kết nối, trao đổi thông tin, xây dựng lòng tin, sự hiểu biết lẫn nhau, làm cơ sở gắn kết, mở rộng các nội dung hợp tác quốc phòng với các nước trong tình hình mới. Ở chiều ngược lại, hiệu quả của hợp tác quốc phòng sẽ tạo cơ sở, tiền đề cho đối ngoại nhân dân của hội CCB ngày càng phát triển về mọi mặt. Quá trình phối hợp phải giữ vững nguyên tắc, bảo đảm bí mật quân sự, bí mật quốc gia; đồng thời, cần chủ động nghiên cứu, xây dựng các cơ chế phối hợp chặt chẽ, linh hoạt, hiệu quả giữa hai lực lượng.

Tăng cường phối hợp giữa các cấp, ngành, lực lượng, địa phương nói chung, giữa QĐND và Hội CCB Việt Nam nói riêng là nội dung quan trọng, nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của đất nước, của dân tộc trong điều kiện mới. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế diễn ra sâu rộng, chúng ta cần quán triệt, thực hiện tốt nội dung này, góp phần hiện thực hóa mục tiêu: Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh./.