Tổng thống Pháp Macron thăm Mỹ “giải cứu” thỏa thuận hạt nhân Iran

Đêm 23/4 (theo giờ Việt Nam), Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã chính thức trở thành nguyên thủ quốc gia đầu tiên có chuyến thăm cấp nhà nước tới Mỹ dưới thới Tổng thống Donald Trump. Chuyến thăm của vị lãnh đạo được mệnh danh là “người đối thoại Châu Âu” được gắn cho một sứ mệnh đặc biệt là “giải cứu” thỏa thuận hạt nhân Iran đang đứng trước nguy cơ đổ vỡ. Liệu nhiệm vụ khó khăn này có dễ hoàn thành.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron thăm Mỹ. Ảnh: Irish Times.

Vừa bước ra khỏi chiếc chuyên cơ được hạ cánh tại căn cứ không quân Andrews của Mỹ, Tổng thống Pháp Macron khẳng định, chuyến thăm cấp nhà nước tới Mỹ dài 3 ngày (từ 23 đến 25/4) này mang một ý nghĩa đặc biệt quan trọng cho cả Pháp và Mỹ.

“Chuyến thăm tới Mỹ lần này không chỉ là cơ hội để hai bên thảo luận về các vấn đề song phương như kinh tế, quân sự, ngoại giao, khoa học và văn hóa, mà còn bao gồm những vấn đề quốc tế lớn cần giải đáp liên quan đến tình hình an ninh chung của hai nước. Đó là kinh tế, thương mại và môi trường. Cả Mỹ và Pháp đều có trách nhiệm cụ thể vào thời điểm này. Chúng ta là những người bảo lãnh của chủ nghĩa đa phương hiện đại. Tôi nghĩ rằng trong các cuộc thảo luận sắp tới, chúng tôi có rất nhiều quyết định để thực hiện và chuẩn bị. Chuyến thăm này là rất quan trọng đối với chúng ta, trong bối cảnh tình hình thế giới hiện nay có nhiều bất ổn, phức tạp và cả những mối đe dọa”, ông Macron nói.

Ông Macron được báo chí đặt cho biệt danh là “người đối thoại của Châu Âu” vào thời điểm hiện tại khi mà hai đồng minh lớn của Mỹ ở “lục địa già” là Anh và Đức đang gặp một số bất lợi. Thủ tướng Anh Theresa May vẫn còn bối rối với Brexit, khó duy trì được truyền thống “quan hệ đặc biệt” giữa London và Washington, trong khi Thủ tướng Đức Angela Merkel lại bị “yếu thế” sau 6 tháng thành lập chính phủ liên minh.

Theo kế hoạch, Tổng thống Pháp và người đồng cấp nước chủ nhà Donald Trump hôm 24/4 sẽ bước vào hội nghị thượng đỉnh Pháp - Mỹ, để bàn về các vấn đề song phương cũng như một số vấn đề lớn của quốc tế ở thời điểm hiện tại mà hai bên cùng quan tâm. Đặc biệt, cuộc gặp sẽ tập trung vào các vấn đề hai bên còn nhiều bất đồng như: thỏa thuận hạt nhân Iran; những động thái gần đây của Mỹ liên quan đến việc áp thuế cao đối với sản phẩm nhôm, thép nhập khẩu; thỏa thuận khí hậu Paris hay việc Mỹ định rút quân khỏi chiến trường Syria.

Trong số các vấn đề trên thì sứ mệnh “giữ chân” Mỹ ở lại thỏa thuận Iran được xem là “khó khăn” nhất khi mà Tổng thống Mỹ luôn cho rằng, đây là một thỏa thuận “tồi tệ” và các đồng minh Châu Âu cần phải sửa đổi một số điều khoản này trước khi hạn chót vào ngày 12/5 tới kết thúc, bằng không Mỹ sẽ rút khỏi thỏa thuận này. Trong khi đó, Tổng thống Pháp lại coi đây là thỏa thuận lịch sử được các bên ký kết năm 2015, cần phải thực thi một cách nghiêm túc.

Phát biểu trên kênh truyền hình Fox News trước khi lên đường chuyến thăm Mỹ, ông Macron cho rằng, việc bảo vệ thỏa thuận hạt nhân với Iran sẽ tốt hơn, thay vì loại bỏ nó. Ông Macron tuyên bố sẽ không có “Kế hoạch B” cho việc ngăn chặn điều mà ông gọi là “tham vọng hạt nhân” của Tehran. Tuy nhiên, ít phút sau khi ông Macron đặt chân tới Mỹ, Nhà Trắng lập tức ra tuyên bố rằng, sẽ không có thông cáo về thỏa thuận hạt nhân Iran. Người phát ngôn Nhà Trắng Sarah Sanders nhấn mạnh, Tổng thống Donald Trump đã nêu rất rõ rằng đó là một thỏa thuận tồi và điều đó chắc chắn không thay đổi.

Bởi vậy, sứ mệnh giữ chân Mỹ ở thỏa thuận hạt nhân với Iran thì chỉ riêng một mình Tổng thống Pháp Macron trong chuyến thăm lần này, dường như là chưa đủ. Tại hội nghị Ngoại trưởng G7 tại Toronto, Canada và hội nghị Không phổ biến hạt nhân diễn ra tại Geneva, Thụy Sỹ hôm 23/4, nhiều quan chức cấp cao của Châu Âu cũng đã lên tiếng kêu gọi Mỹ tôn trọng thảo thuận hạt nhân này.

Cùng ngày, tại Bắc Kinh (Trung Quốc), Ngoại trưởng Nga Lavrov và Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cũng ra tuyên bố sẽ ngăn chặn việc Mỹ phá hoại thỏa thuận hạt nhân Iran. Còn theo dự kiến, ngay sau chuyến thăm Mỹ của Tổng thống Pháp, Thủ tướng Đức Merkel cũng sẽ tới Washington với cùng một sứ mệnh: thuyết phục Mỹ ở lại thỏa thuận hạt nhân đã ký với Iran./.