Tin 24h ngày 23/11/2024
Nhiệt độ xuống 2 độ C, đỉnh Fansipan xuất hiện băng
Khoảng 5h ngày 23/11, tại đỉnh Fansipan nhiệt độ xuống 2 độ C. Lớp băng mỏng (còn gọi là sương muối) phủ trắng sàn gỗ khu vực đặt biểu tượng Fansipan.
Hình ảnh băng mỏng xuất hiện tại đỉnh Fansipan sáng 23/11 |
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, trong ngày 23/11, tại Hà Nội thời tiết nhiều mây, không mưa, trưa chiều giảm mây trời nắng. Gió Đông Bắc cấp 2-3. Đêm và sáng sớm trời rét. Nhiệt độ thấp nhất 19-21 độ C, cao nhất 25-27 độ C.
Phía Tây Bắc Bộ mưa vài nơi, trưa chiều giảm mây trời nắng. Gió nhẹ. Đêm và sáng sớm trời rét. Nhiệt độ thấp nhất 17-20 độ C, có nơi dưới 16 độ C. Nhiệt độ cao nhất 24-27 độ C.
Phía Đông Bắc Bộ không mưa, trưa chiều giảm mây trời nắng. Gió đông bắc cấp 2-3. Đêm và sáng sớm trời rét. Nhiệt độ thấp nhất 17-20 độ C, vùng núi 15-17 độ C, có nơi dưới 15 độ C. Nhiệt độ cao nhất 24-27 độ C, có nơi trên 27 độ C.
Dự báo từ đêm 23/11 đến ngày 1/12, Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ đêm mưa vài nơi, ngày nắng, khoảng đêm 25/11 và ngày 26/11 mưa rải rác. Ngày 27-28/11, thêm đợt không khí lạnh tràn về nước ta, khu vực này trời chuyển rét, từ 29/11 đêm và sáng trời rét.
Cảnh giác với chiêu trò lừa đảo coi bói, giải hạn online
Gần đây, chiêu trò lừa đảo, chiếm đoạt tài sản bằng hình thức trục vong, giải hạn lại có xu hướng diễn biến phức tạp, khó lường, gây hậu quả nghiêm trọng về tài sản, khiến người dân bức xúc, lo lắng, trong đó có những vụ việc, đối tượng lừa đảo của bị hại lên đến 28 tỷ đồng.
Chiêu trò “trục vong, giải hạn”, lừa 28 tỷ đồng
Mới đây, ngày 28/10 cơ quan Cảnh sát điều tra Công an quận 5, thành phố Hồ Chí Minh đã khởi tố bị can, bắt tạm giam đối tượng Phan Thị Thu Trang (SN 1990, trú tại quận 5) về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Theo cơ quan điều tra, Trang sử dụng mạng xã hội Facebook, Tiktok với các nick name như: Phan Thu Trang, Phong Thủy Tâm Linh - Phan Thu Trang, rồi đăng tải bài viết nhằm thu hút người dân có nhu cầu xem bói, tử vi, tướng số và bán các vật phẩm phong thủy. Khi có người liên hệ, Trang bịa ra các câu chuyện tâm linh nhằm thao túng tâm lý khách hàng.
Những người nào tâm lý yếu, tin vào chuyện tâm linh, dần dần sẽ "sập bẫy" lừa của “cô đồng”. Sau đó, người này yêu cầu nạn nhân chuyển tiền để cúng giải hạn, giải bùa, giải vong. Sau khi nhận được tiền của các nạn nhân, Phan Thị Thu Trang trả nợ và tiêu xài cá nhân. Tính đến hiện tại, tổng số tiền Trang chiếm đoạt là hơn 28 tỷ đồng.
Trước đó, cuối năm 2023, TAND thị xã Kinh Môn, tỉnh Hải Dương tuyên phạt Trương Thị Hương (SN 1986, còn gọi là cô đồng bổ cau đúng nhận sai cãi) 7 năm, 3 tháng tù về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".
Theo cáo trạng, vào tháng 2/2022, lợi dụng sự mê tín của vợ chồng anh P.S.T, cô đồng này xem bói, đưa ra thông tin gian dối nếu không làm lễ giải hạn thì bố anh này sẽ gặp hạn, tiền của làm ra sẽ mất hết. Tin lời “cô đồng” này, vợ chồng anh T. chuyển tổng số 62,5 triệu đồng cho 2 lần. Sau khi làm lễ, anh P.S.T thấy cuộc sống và công việc vẫn gặp khó khăn như trước, bố anh bị tai biến nên một năm sau người này làm đơn trình báo Công an thị xã Kinh Môn.
Đến đầu tháng 12/2022, nữ bị cáo tiếp tục lợi dụng sự mê tín của vợ chồng anh T.T.X (ở Hải Phòng) rồi xem bói, đưa ra thông tin gian dối về việc nhà anh bị yểm bùa, có ma quỷ quấy phá, gia đình có vận hạn. Hương nói với anh T.T.X để giải vận hạn và bán được nhà thì phải làm lễ giải hạn. Tin lời, gia đình anh T.T.X đã hai lần chuyển tổng cộng 180 triệu đồng. Sau khi làm lễ xong và chờ hết tháng 12/2023 vẫn không bán được nhà, công việc không thuận lợi nên anh T.T.X đã gửi đơn tố giác hành vi của Trương Thị Hương tới công an địa phương.
Tổng số tiền nữ cô đồng bổ cau "đúng nhận, sai cãi" chiếm đoạt của hai bị hại trên là 242,5 triệu đồng.
Ngoài 2 bị hại trên, cơ quan điều tra còn nhận được 3 đơn tố giác của một số người khác tại thị xã Kinh Môn nhưng người dân không đưa ra được tài liệu, chứng cứ chứng minh. Do đó, cơ quan điều tra không đủ căn cứ để xử lý bị cáo.
Có thể thấy, mặc dù đã được tuyên truyền, cảnh báo về phương thức, thủ đoạn của các đối tượng tuyên truyền mê tín dị đoan để lừa đảo, nhưng vẫn có nhiều người “sập bẫy”. Chỉ cần nhập từ khóa “coi bói online” trên các nền tảng mạng xã hội, với hình thức quảng cáo rầm rộ đủ mọi “dịch vụ tâm linh”, các trang web, tài khoản mạng xã hội này đã thu hút hàng trăm nghìn lượt người theo dõi, chia sẻ.
Một số tài khoản còn tự xưng là “thầy”, “cô”, “cậu”…, quảng cáo có năng lực đặc biệt, luận giải được mọi vận hạn của đời người thông qua các đường chỉ tay, tướng mạo… Ngoài việc livestream bói toán, bán hàng phong thủy giả, những “dịch vụ tâm linh” này còn bị một số kẻ xấu lợi dụng để lừa đảo tiền bạc từ trao đổi, mua bán vật phẩm phong thủy mang màu sắc mê tín dị đoan và đánh cắp thông tin cá nhân. Và thực tế, đã có nhiều người “sa lưới” vào những lời quảng cáo gắn với “mác tâm linh” cầu an, giải hạn, xua đuổi rủi ro, bệnh tật.
Người dân cẩn trọng
Trước thực trạng này, Trung tá, Tiến sĩ Bùi Thị Liên - Khoa Tâm lý, Học viện An ninh nhân dân phân tích, hình thức của các đối tượng lừa đảo chủ yếu tập trung vào hai thủ đoạn chính.
Thứ nhất, các đối tượng lừa đảo nắm bắt được tâm lý của bị hại, biết được họ đang cần nhờ cậy đến thầy bói, nhằm mục đích hỗ trợ gia đình thoát khỏi những nỗi lo về mặt tâm linh. Từ đó, bị hại đặt mọi niềm tin, mong muốn thông qua thầy bói giúp họ thoát khỏi những vận hạn, những không may mắn mà họ có thể gặp phải trong cuộc sống.
Như vậy, đó gọi là lợi dụng lòng tin, thao túng tâm lý, khiến cho nạn nhân cảm thấy lo lắng và sợ hãi.
Thủ đoạn thứ hai mà các thầy bói thường áp dụng là lợi dụng nỗi sợ tiềm tàng. Khi nỗi sợ này đã hình thành ở các nạn nhân, nó sẽ chi phối họ, khiến cho đối tượng lừa đảo đưa ra yêu cầu gì, nạn nhân dễ dàng nghe và làm theo.
“Bản thân bị hại họ đang rất lo lắng, sợ hãi khi có người nói sẽ đứng lên và giúp đỡ mình bằng các phương pháp tâm linh.Với niềm tin và sự sợ hãi đó, đối tượng lừa đảo lợi dụng điều này, tác động đến nạn nhân và khiến cho tâm lý nạn nhân mất đi sự tỉnh táo và sáng suốt trong quyết định nên chuyển tiền cho đối tượng để nhờ cậy”- Tiến sỹ Liên nói.
Tiến sĩ Bùi Thị Liên cho biết, trong những trường hợp bị lừa đảo, chiếm đoạt tài sản bao giờ nạn nhân cũng mong muốn sớm được trả lại tiền đã bị lừa.
Trong trường hợp này, Trung tá Bùi Thị Liên cho rằng, người dân cần đến các cơ quan chức năng, đặc biệt là các cơ quan điều tra trực tiếp vụ lừa đảo, chiếm đoạt tài sản để trình báo các thông tin về quá trình mình bị lừa. Trong đó, cần phải lưu ý đến việc cần phải cung cấp các bằng chứng, những tin nhắn, hoặc những giao dịch chuyển khoản, hoặc liên quan đến những giao dịch về mặt tài sản.
Tuy nhiên, theo Trung tá Liên, cần phải có thời gian tương đối dài để tiến hành điều tra. Và bản thân người phạm tội, người lừa đảo còn phải có khả năng khắc phục được hậu quả, hành vi phạm tội của mình gây ra.
Từ những tình huống này, theo Trung tá Liên bài học rút ra đối với người dân đó là cần phải hết sức cảnh giác trước những hoạt động tôn giáo bộc lộ dấu hiệu trục lợi. Ví dụ, họ yêu cầu, đòi hỏi phải nộp nhiều tiền để thực hành một hoạt động nào đó, một nghi thức nào đó, người dân cũng cần phải chọn lọc.
Bởi, tất cả các hoạt động tôn giáo đều có cốt lõi bên trong là vô cùng tích cực và tốt đẹp chứ không trên cơ sở trục lợi tiền bạc.
“Chúng ta phải hết sức cảnh giác, cần có sự tham khảo ý kiến của các chuyên gia, những người có hiểu biết, thậm chí là những người thân trong gia đình để có được sự đồng thuận, hoặc có lời khuyên thích đáng trước khi chúng ta tiến hành thực hiện những nghi thức đó, cũng như là niềm tin tôn giáo cụ thể”- Trung tá Liên nói.
Vừa xảy ra hai trận động đất liên tiếp ở Quảng Nam
Sáng 23/11, Trung tâm Báo tin động đất và Cảnh báo sóng thần, Viện Vật lý Địa cầu phát đi thông báo về hai trận động đất ở Quảng Nam.
Theo đó, vào hồi 20 giờ 41 phút 1 giây (giờ GMT) ngày 22/11 tức 3 giờ 41 phút 1 giây (giờ Hà Nội) ngày 23/ 11 một trận động đất có độ lớn 2.8 độ richter xảy ra tại vị trí có tọa độ (15.060 độ vĩ Bắc, 108.050 độ kinh Đông), độ sâu chấn tiêu khoảng 8.2 km. Động đất xảy ra tại khu vực huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam.
Lúc 20 giờ 53 phút 3 giây (giờ GMT) ngày 22/11 tức 3 giờ 53 phút 3 giây (giờ Hà Nội) ngày 23/11 một trận động đất có độ lớn 2.6 richter xảy ra tại vị trí có tọa độ (15.062 độ vĩ Bắc, 108.076 độ kinh Đông), độ sâu chấn tiêu khoảng 10 km. Động đất xảy ra tại khu vực huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam.
Trung tâm báo tin động đất và cảnh báo sóng thần - Viện Vật lý Địa cầu vẫn đang tiếp tục theo dõi hai trận động đất này.
Nguyên nhân khiến hàng trăm nghìn người Việt tử vong chỉ trong 3 năm
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, gần 300.000 ca tử vong do đề kháng thuốc kháng sinh tại Việt Nam trong khoảng thời gian từ năm 2020 đến năm 2023.
Cụ thể, ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho thấy từ năm 2020-2023 Việt Nam có khoảng 269.681 ca tử vong do đề kháng kháng sinh. Tỉ lệ kháng thuốc kháng sinh tại Việt Nam ở mức cao do nhiều yếu tố như lạm dụng và sử dụng kháng sinh quá mức, bán thuốc kháng sinh không có đơn thuốc của bác sĩ và chỉ định sử dụng kháng sinh chưa phù hợp.
Cũng về vấn đề này, trong hội thảo Hội thảo khoa học “ Quản lý đề kháng kháng sinh và nhiễm khuẩn hô hấp” do Bộ Y tế tổ chức, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết đề kháng kháng sinh là một trong những nguy cơ lớn nhất đối với sức khỏe con người. Tại Việt Nam, tình trạng này cũng không ngoại lệ. Các báo cáo cho thấy tỉ lệ vi khuẩn kháng kháng sinh đang gia tăng nhanh chóng. Điều này dẫn đến việc nhiều bệnh lý nhiễm khuẩn trở nên khó điều trị hơn, tốn kém hơn và kéo dài thời gian điều trị.
Theo ông, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này bao gồm: sử dụng kháng sinh không đúng cách (tự ý sử dụng kháng sinh mà không có chỉ định của bác sĩ, sử dụng kháng sinh không đủ liều, hoặc dùng kháng sinh không cần thiết”; quản lý kháng sinh chưa hiệu quả (thiếu sự giám sát và kiểm soát chặt chẽ trong việc kê đơn và sử dụng kháng sinh); ý thức cộng đồng về kháng sinh còn hạn chế (người dân chưa có kiến thức đầy đủ về tác hại của việc lạm dụng kháng sinh).
Ông Thomas Gass, Đại sứ Thụy Sĩ tại Việt Nam, cũng nhận định tại nước ta, vấn đề kháng kháng sinh có thể dẫn đến bẫy đói nghèo, làm gia tăng tổn hại về kinh tế cũng như các gánh nặng đối với nhiều gia đình và những người bệnh. Tình trạng kháng kháng sinh đang tạo ra gánh nặng như một đại dịch thầm lặng ở nhiều quốc gia trên thế giới.
Để giải quyết vấn đề này, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược Quốc gia về phòng, chống kháng thuốc giai đoạn 2023-2030, tầm nhìn đến năm 2045. Mục tiêu chung là làm chậm sự tiến triển kháng thuốc và ngăn chặn, kiểm soát sự lây lan của các vi sinh vật kháng thuốc, bệnh truyền nhiễm, đồng thời đảm bảo sự sẵn có, liên tục các thuốc kháng vi sinh vật và sử dụng thuốc kháng vi sinh vật hợp lý để điều trị hiệu quả các bệnh truyền nhiễm ở người và động vật, góp phần bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe con người và động vật, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế, xã hội của đất nước; chiến lược đã đề ra những mục tiêu, chỉ tiêu và biện pháp cụ thể nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng; Củng cố hệ thống giám sát để đưa ra cảnh báo kịp thời; Giảm sự lan truyền của vi sinh vật và bệnh truyền nhiễm và sử dụng thuốc hợp lý, an toàn và có trách nhiệm.
Hưởng ứng chiến lược quốc gia, Chương trình Cộng đồng về Phòng, chống kháng kháng sinh (AMR) đã chính thức được khởi động nhằm kêu gọi người dân cùng hành động phòng, chống tình trạng kháng thuốc kháng sinh để bảo vệ con người, xã hội và các thế hệ tương lai của đất nước.
Với chủ đề “Kháng sinh đúng liều - Đủ yêu tổ ấm”, chương trình nhằm mục tiêu giải quyết mối đe dọa sức khỏe nghiêm trọng trên phạm vi toàn cầu với tác động đáng kể tại Việt Nam, ảnh hưởng đến sức khoẻ người dân và sự phát triển y tế bền vững của quốc gia. Chương trình được triển khai trong thời gian 5 năm, từ 1/11/2024 đến 31/12/2028, tập trung tiếp cận thông tin và giáo dục cộng đồng rộng rãi nhằm nâng cao nhận thức về sử dụng kháng sinh có trách nhiệm.
Vụ tử vong ở Công an huyện Long Thành: Bắt tạm giam cựu Trung uý Lưu Quang Trung
Ngày 23-11, theo nguồn tin của PLO, Cơ quan điều tra VKSND Tối cao đã ra quyết định khởi tố, bắt bị can Lưu Quang Trung (chức vụ khi phạm tội: Trung uý, điều tra viên, cơ quan CSĐT Công an huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai) để điều tra về tội dùng nhục hình theo quy định tại khoản 4 điều 373 Bộ luật hình sự.
Theo Thông báo kết quả giải quyết nguồn tin về tội phạm của cơ quan điều tra VKSND Tối cao, ngày 1-4, Cơ quan điều tra VKSND Tối cao nhận được đơn tố giác tội phạm của em trai nạn nhân Vũ Minh Đức, nội dung đơn có liên quan đến nguồn tin về tội phạm xảy ra tại Công an huyện Long Thành mà Cơ quan VKSND Tối cao đang thụ lý xác minh theo Phiếu chuyển nguồn tin về tội phạm số 0261/PC-VPCQCSĐT của Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đồng Nai.
Cụ thể, vào 10 giờ 15 phút ngày 22-3, ông Vũ Minh Đức đến Cơ quan CSĐT Công an huyện Long Thành để làm việc với Đại uý Thái Thanh Thương - Điều tra viên và Trung uý Lưu Quang Trung theo giấy triệu tập.
Đến khoảng 15 giờ cùng ngày, gia đình của ông Đức được Đại uý Thương thông báo sự việc “trong lúc lấy lời khai ông Đức thì ông Đức ngất xỉu được đưa đi bệnh viện Long Thành cấp cứu, sau đó được chuyển đến bệnh viện Chợ Rẫy TP.HCM".
Sau đó gia đình ông Đức tới bệnh viện nhưng chờ bên ngoài, không được thăm gặp, nhìn thấy ông Đức tình trạng như thế nào. Đến khoảng 21 giờ 30 cùng ngày, người thân nhận được thông tin ông Đức đã tử vong.
Theo giấy báo tử của Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM), nguyên nhân ông Đức tử vong là do hôn mê sau ngưng hô hấp tuần hoàn theo dõi tổn thương não sau ngưng tim; suy thận cấp (tổn thương thận cấp); suy gan cấp (tổn thương gan cấp), tổn thương phần mềm đùi phải, trái.
Kết quả điều tra, ngày 5-9, Cơ quan điều tra VKSND tối cao đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự dùng nhục hình, xảy ra tại Công an huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai.
Cách kiểm tra CCCD có bị lấy cắp thông tin để vay nợ hay không?
Nhiều người bỗng dưng thành "con nợ" do bị kẻ gian đánh cắp thông tin cá nhân đi vay tiền, do vậy việc kiểm tra mình có đang vướng vào khoản nợ nào mà không biết hay không là điều cần thiết.
Bị lộ số căn cước công dân (CCCD) có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. VIệc lộ CCCD đã tạo cơ hội cho các hình thức lừa đảo tinh vi nhằm vay nợ, chiếm đoạt tài sản của người bị lộ thông tin.
Theo Luật Viễn thông, từ 1/7/2024, các thuê bao sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về các số điện thoại mình đã đăng ký sử dụng với nhà mạng.
Do đó, việc kiểm tra các SIM điện thoại được đăng ký bằng số căn cước công dân cũng rất quan trọng, bởi đây là phương thức thường được kẻ gian lợi dụng để thực hiện các hành vi lừa đảo.
Để xem số CCCD và số căn cước của mình có bị lợi dụng hay không, hãy truy cập trang web của Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia (CIC) tại địa chỉ https://cic.gov.vn. Các bước cụ thể:
Truy cập website CIC để bắt đầu đăng ký tài khoản.
Đăng ký thông tin cá nhân: Điền đầy đủ và chính xác thông tin cá nhân theo yêu cầu hệ thống. Chọn loại tài khoản phù hợp (Cá nhân hoặc Doanh nghiệp) và tạo mật khẩu.
Lưu ý: Sử dụng email và số điện thoại chính chủ để nhận thông báo từ CIC. Không để trống các mục có dấu (*) bắt buộc.
Xác thực mã OTP: Nhập mã OTP được gửi về số điện thoại đăng ký, sau đó nhấn "Tiếp tục".
Xác thực qua điện thoại: Trong vòng 1 ngày, nhân viên CIC sẽ gọi để xác minh thông tin bằng hình thức hỏi – đáp.
Hoàn tất đăng ký: Sau khi tài khoản được xác nhận, thông tin đăng nhập sẽ được gửi qua SMS hoặc email của bạn.
Truy cập và khai thác báo cáo: Đăng nhập vào hệ thống CIC, chọn [Khai thác báo cáo] để xem thông tin tín dụng và kiểm tra nợ xấu tại mục "Thông tin tín dụng".
Một phương án khác là tải và cài đặt ứng dụng CIC Credit Connect trên điện thoại. Người dùng có thể tra cứu lịch sử tín dụng thông qua số CCCD hoặc căn cước của mình.
Bị đánh cắp thông tin để vay tiền, có phải trả nợ?
Theo Luật sư Nguyễn Anh Tuấn, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho biết, mỗi cá nhân phải hết sức cảnh giác khi để lộ số CMND/CCCD của mình. Bởi rất có thể, bản thân sẽ trở thành "nạn nhân" bị lấy cắp thông tin để vay tiền và bị đòi nợ số tiền mà bản thân không vay.
Tại Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015 quy định hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay. Khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật quy định.
Như vậy, theo quy định này, việc trả nợ chỉ xảy ra khi hai bên có thỏa thuận về việc vay nợ và người vay phải có nghĩa vụ trả nợ. Bởi vậy, nếu một người bị lấy cắp thông tin như số CMND, CCCD, số điện thoại… nhưng trên thực tế không hề vay tiền thì không có nghĩa vụ phải trả nợ.
Tuy nhiên, người bị lấy cắp thông tin trong trường hợp này phải chứng minh được bản thân không phải là người thực hiện việc vay tiền.
Cá nhân có hành vi sử dụng thông tin cá nhân của người khác không đúng mục đích hoặc không có sự đồng ý của chủ thể, có thể bị phạt tiền từ 20 - 30 triệu đồng theo quy định tại khoản 2 điều 84 nghị định 15/2020/NĐ-CP (sửa đổi bổ sung bởi nghị định 14/2022/NĐ-CP).
Ngoài ra, nếu phải chịu thiệt hại do hành vi tự ý chiếm giữ và sử dụng thông tin căn cước công dân để vay tiền, bạn có thể khởi kiện người đó, yêu cầu bồi thường thiệt hại theo khoản 1 điều 584 Bộ luật Dân sự 2015.
Thêm bước tiến lý giải về nguồn gốc sự sống trên Trái đất
Các nhà khoa học vừa tiến hành nghiên cứu mới nhằm đưa ra lời giải thích tiềm năng cho sự hình thành các nguyên bào Trái đất sơ khai.
Ít có câu hỏi nào thu hút loài người hơn là bí ẩn về nguồn gốc sự sống trên Trái đất. Các tế bào sống đầu tiên xuất hiện như thế nào? Các nguyên bào sơ khai này phát triển các màng cấu trúc cần thiết cho sự phát triển mạnh mẽ và cuối cùng là lắp ráp thành các sinh vật phức tạp như thế nào?
Nghiên cứu mới từ phòng thí nghiệm của Giáo sư Hóa học và Hóa sinh Neal Devaraj thuộc Đại học California San Diego đã khám phá ra lời giải thích hợp lý liên quan đến phản ứng giữa hai phân tử đơn giản.
Vai trò của màng lipid trong sự sống
Sự sống trên Trái đất cần có màng lipid – cấu trúc của tế bào chứa các cơ chế bên trong và hoạt động như một khung cho nhiều phản ứng sinh học. Lipid được tạo thành từ các chuỗi axit béo dài, nhưng trước khi sự sống phức tạp xuất hiện, các màng tế bào đầu tiên này hình thành như thế nào từ các phân tử đơn giản có trên Trái đất hàng tỷ năm trước?
Các nhà khoa học tin rằng các phân tử đơn giản của các chuỗi chất béo ngắn có ít hơn 10 liên kết carbon-carbon (các chuỗi chất béo phức tạp có thể có gần gấp đôi số liên kết đó) rất nhiều trên Trái đất sơ khai. Tuy nhiên, các phân tử có chuỗi dài hơn là cần thiết để hình thành các túi, các ngăn chứa bộ máy phức tạp của tế bào.
Mặc dù một số phân tử chất béo đơn giản có thể tự hình thành các ngăn lipid, nhưng các phân tử này sẽ cần ở nồng độ rất cao. Điều kiện nồng độ như vậy có thể không tồn tại trên Trái đất thời tiền sinh vật - thời điểm mà các điều kiện trên Trái đất có thể thuận lợi cho sự sống nhưng chưa có sinh vật nào tồn tại.
Devaraj, cũng là Giáo sư Hóa học và Hóa sinh Murray Goodman, cho biết: "Nhìn bề ngoài, điều này có vẻ không mới lạ vì quá trình sản xuất lipid luôn diễn ra khi có sự hiện diện của enzyme. Nhưng hơn bốn tỉ năm trước, không có enzyme. Nhưng bằng cách nào đó, các cấu trúc nguyên mẫu đầu tiên này đã được hình thành. Bằng cách nào? Đó là câu hỏi mà chúng tôi đang cố gắng trả lời".
Một khám phá mang tính đột phá: Hình thành lipid mà không cần enzyme
Để khám phá ra lời giải thích cho các màng lipid đầu tiên này, nhóm của Devaraj đã bắt đầu với hai phân tử đơn giản: một loại axit amin có tên là cysteine và một choline thioester chuỗi ngắn, tương tự như các phân tử tham gia vào quá trình hình thành và phân hủy sinh hóa của axit béo.
Các nhà nghiên cứu đã sử dụng thủy tinh silica làm chất khoáng xúc tác vì silica tích điện âm bị hút bởi thioester tích điện dương. Trên bề mặt silica, cysteine và thioester tự phản ứng để tạo thành lipid, tạo ra các túi màng giống như tế bào nguyên sinh đủ ổn định để duy trì các phản ứng sinh hóa. Điều này xảy ra ở nồng độ thấp hơn so với nồng độ cần thiết khi không có chất xúc tác.
Devaraj cho biết: “Một phần công việc chúng tôi đang thực hiện là cố gắng hiểu cách sự sống có thể xuất hiện khi chưa có sự sống trước đó. Quá trình chuyển đổi từ vật chất sang sự sống ban đầu diễn ra như thế nào? Ở đây, chúng tôi đã đưa ra một lời giải thích khả thi về những gì có thể đã xảy ra”.