Việt Nam và Ấn Độ thiết lập quan hệ lãnh sự từ năm 1956 và nâng lên thành quan hệ ngoại giao ở cấp Đại sứ ngày 7/1/1972. Quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam-Ấn Độ khởi nguồn từ những mối giao lưu về văn hóa, lịch sử, tôn giáo, được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Thủ tướng J.Nê-ru đặt nền tảng, được các thế hệ lãnh đạo hai nước gìn giữ, vun đắp trong giai đoạn thống nhất và phát triển kinh tế - xã hội của hai nước.

Quan hệ hai nước đã được Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đánh giá “Trong sáng không một gợn mây” và đã được nâng cấp lên tầm quan hệ Đối tác chiến lược năm 2007 trên cơ sở sự tương đồng về lợi ích chiến lược thực sự giữa hai nước. Mối quan hệ này tiếp tục được nâng cấp thành “Đối tác Chiến lược Toàn diện” (tháng 9/2016), phản ánh sự phát triển sâu rộng, tin cậy và hiệu quả của quan hệ Việt Nam - Ấn Độ.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang.

Trong những năm gần đây, quan hệ hữu nghị truyền thống và Đối tác chiến lược Việt Nam-Ấn Độ ngày càng sâu rộng, đi vào thực chất trên tất cả các lĩnh vực. Hai nước có quan hệ chính trị phát triển tốt đẹp, thường xuyên trao đổi các chuyến thăm cấp cao. Trong đó đáng chú ý là các chuyến thăm Ấn Độ của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang năm 2011, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng năm 2013, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng năm 2014 và chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Ấn Độ Pranab Mukhajee năm 2014. Gần đây là chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi vào tháng 9/2016. Trong chuyến thăm này của Thủ tướng Ấn Độ, hai bên đã thực hiện một bước tiến lịch sử, nâng mối quan hệ của hai nước lên quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện, một minh chứng rõ ràng về tình hữu nghị truyền thống lâu dài Việt Nam-Ấn Độ

Ấn Độ hiện là một trong 10 đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam. Kim ngạch thương mại hai chiều tăng dần qua các năm kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ đối tác chiến lược. Đặc biệt, hai nước đã thiết lập cơ chế Tiểu ban Hỗn hợp thương mại nhân chuyến thăm cấp Nhà nước tới Ấn Độ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và họp phiên đầu tiên tháng 1/2014.

Năm 2017, kim ngạch thương mại hai chiều ước đạt 7,5 tỷ đô la Mỹ (tăng gần 38% so với 2016).

Tính đến hết tháng 11/2017, tổng vốn đăng ký đầu tư Ấn Độ vào Việt Nam đạt 756 triệu đô la Mỹ, với 168 dự án đầu tư, đứng thứ 28/126 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Trong đó, Ấn Độ đã xác định các lĩnh vực ưu tiên trong hợp tác kinh tế thương mại với Việt Nam đó là: Điện khí hóa, điện, năng lượng tái tạo, cơ sở hạ tầng, du lịch, dệt may, giày dép, dược phẩm…Việt Nam hiện có 7 dự án đầu tư sang Ấn Độ với tổng vốn đăng ký là 6,15 triệu đô la Mỹ, chủ yếu trong lĩnh vực phân phối các sản phẩm thức ăn gia súc, phân phối vật liệu xây dựng, xuất khẩu mỹ phẩm, các sản phẩm tin học. Đến nay, hai nước đã trở thành đối tác thương mại quan trọng của nhau và đang hướng tới mục tiêu đưa kim ngạch thương mại song phương đạt 15 tỷ đô la Mỹ vào năm 2020.

Về quan hệ hợp tác giáo dục, văn hóa, thể thao và du lịch, Ấn Độ đang giúp Việt Nam đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trên nhiều lĩnh vực như: Công nghệ thông tin, kinh tế, luật, tiếng Anh… thông qua nhiều học bổng ngắn hạn và dài hạn; hai nước đã gia hạn Chương trình giao lưu văn hóa giữa Việt Nam và Ấn Độ.

Quan hệ hợp tác an ninh, quốc phòng giữa hai nước tiếp tục phát triển tốt. Trong đó, hợp tác quốc phòng hai nước đã được mở rộng trong cả 3 quân binh chủng: Hải, lục, không quân và tập trung vào 3 lĩnh vực: Đào tạo, công nghiệp quốc phòng và tàu thăm viếng; đồng thời, hai bên đã ký kết Chương trình hợp tác về các vấn đề gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc và Thỏa thuận kỹ thuật về Chia sẻ thông tin hàng hải phi quân sự. Hợp tác an ninh hai nước được tăng cường trong các lĩnh vực phòng chống tội phạm, khoa học hình sự, phòng chống ma túy, chống khủng bố. Đồng thời, hai nước cũng phối hợp chặt chẽ và ủng hộ lẫn nhau tại các Diễn đàn đa phương như: Liên hợp quốc, ASEAN, ARF, ADMM+…Trong vai trò là điều phối viên quan hệ Ấn Độ-ASEAN (giai đoạn 2015- 2018), Việt Nam ủng hộ Ấn Độ thực hiện Chính sách “Hành động hướng Đông”, các sáng kiến kết nối khu vực…

Chuyến thăm Ấn Độ của Chủ tịch nước Trần Đại Quang và phu nhân cùng đoàn cấp cao nước ta diễn ra trong bối cảnh quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt Việt Nam-Ấn Độ tiếp tục phát triển sâu rộng, đặc biệt kể từ khi hai nước thiết lập Đối tác Chiến lược (2007) và nâng cấp lên Đối tác Chiến lược Toàn diện (2016). Đồng thời khẳng định, Việt Nam kiên trì đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc tế, trong đó, luôn coi trọng tăng cường quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt với Ấn Độ. Chuyến thăm mở ra một cơ hội quan trọng để lãnh đạo cấp cao nhất hai nước gặp gỡ, thúc đẩy quan hệ hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Ấn Độ../.