Những tiết mục văn nghệ ngẫu hứng như điệu nhảy dân vũ cổ truyền được bà con biểu diễn.

Khi những chồi đào mới hé lộc, báo hiệu xuân sắp về, thì ở xóm nhỏ của người Dao Quần Chẹt, không khí Tết đã rộn ràng, náo nức. Với họ, một năm không chỉ có một mà đến ba cái Tết quan trọng: Tết Thanh minh, Rằm tháng Bảy và Tết “Năm Cùng”. Nhưng thiêng liêng nhất, đầm ấm nhất vẫn là Tết “Năm Cùng” - thời khắc gửi gắm tất cả niềm vui và hy vọng cho một năm mới an lành, đủ đầy.

Ông Dương Trung Vân, TDP Hoà Bình, thị trấn Quân Chu, Đại Từ, Thái Nguyên

Ông Dương Trung Vân, TDP Hoà Bình, thị trấn Quân Chu, Đại Từ, Thái Nguyên cho biết: Tết này là Tết tổng kết cuối năm, tức là cả một năm lao động, sản xuất, rồi thu nhập đầy đủ hết rồi. Bây giờ là lúc con cháu nghỉ ngơi, ăn tết cuối năm. Ở đây dân tộc Dao thì có 2 chỗ phải thờ, tức là phải về nhà Tổ, làm hương, làm lễ ở nhà Tổ xong bắt đầu về các nhà rồi mới ăn.

Với người Dao Quần Chẹt, nghi lễ báo công không thể thiếu thầy cúng có chức sắc trong làng. Lễ vật không đặt nặng, gia đình có gì cúng nấy, nhưng thủ lợn, gà trống và bánh dầy là ba thứ không thể thiếu để một lòng thành kính dâng lên tổ tiên.

Anh Triệu Tiến Tư, TDP Hoà Bình, thị trấn Quân Chu, Đại Từ, Thái Nguyên

Anh Triệu Tiến Tư, TDP Hoà Bình, thị trấn Quân Chu, Đại Từ, Thái Nguyên cho biết: Năm 2025 so với mọi năm thì tổ chức sớm hơn một chút và năm nay gia đình cũng đặc biệt chuẩn bị cũng được chu đáo hơn một chút, đó là gia đình tự nuôi được gà, lợn và năm nay thì cỗ cũng lớn hơn năm ngoái một chút, mời bà con trong làng cùng anh em, bạn bè, cùng chung vui cầu chúc cho gia đình, anh em, bạn bè luôn mạnh khỏe, để gặp nhiều may mắn trong cuộc sống.

Trong lễ cúng tổ tiên, người Dao không dùng hương mà đốt vỏ cây mỏng, có mùi thơm nồng, đặt trong chén nhỏ. Rồi cứ nối tiếp từng lớp hương cho đến khi chén đầy như một cách dâng lên tổ tiên sự ấm áp và lòng thành kính.

Anh Triệu Tiến Tư, TDP Hoà Bình, thị trấn Quân Chu, Đại Từ, Thái Nguyên cũng cho biết thêm: Hương để dùng trong những dịp lễ, tết thì ở đây chúng tôi được lấy từ một loại cây ở trong rừng và chỉ lấy duy nhất vào ngày mùng 7 tháng 7 âm lịch hằng năm thì khi đốt thì sẽ cho được ra được cái mùi hương đặc trưng của cây hương.

Nét đặc trưng nhất của Tết “Năm Cùng” chính là làm bánh dầy. Gạo nếp ngon được đồ chín. Giữa cái lạnh mùa đông, những người khỏe mạnh cùng nhau giã bánh đến khi dẻo mịn mới nặn thành bánh, sau đó chấm muối vừng thơm bùi. Mẻ bánh đầu tiên luôn dành để cúng tổ tiên, mẻ thứ hai, các cụ cao niên mới được nếm trước, rồi cả gia đình và khách đến dự sẽ cùng quây quần chia nhau hương vị Tết ấm áp. Và không thể thiếu được chính là những tiết mục văn nghệ ngẫu hứng như các điệu nhảy dân vũ cổ truyền hay bài hát diễn xướng rất đặc sắc.

Bà Phạm Thị Phương, Chủ nhiệm CLB Văn nghệ xung kích, TDP Hoà Bình, thị trấn Quân Chu, Đại Từ, Thái Nguyên

Bà Phạm Thị Phương, Chủ nhiệm CLB Văn nghệ xung kích, TDP Hoà Bình, thị trấn Quân Chu, Đại Từ, Thái Nguyên cho biết: Câu lạc bộ văn nghệ xung kích tổ chức tất cả những hoạt động, ví dụ như: về cái bản sắc của dân tộc, bài bản làng em, bài múa của dân tộc truyền cổ truyền.

Tết “Năm Cùng” rộn ràng, mùa xuân mới ngập tràn khắp thôn xóm, bản làng của người Dao Quần Chẹt nơi chân dãy Tam Đảo. Chúc bà con một năm mới ấm no, hạnh phúc và quan trọng nhất là những nét đẹp văn hóa truyền thống sẽ mãi được gìn giữ, trao truyền qua các thế hệ./.