“Kỹ sư” nông dân và kỳ tích tạo ra 5 giống lúa đặc sản

Lai tạo thành công 5 giống lúa mới được thị trường ưa chuộng, trong đó có giống lúa Ngọc đỏ hương dứa hiện trở thành đặc sản của huyện Lấp Vò, ông Nguyễn Anh Dũng - Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Giống nông nghiệp Định An, huyện Lấp Vò (Đồng Tháp) bảo, đó là tâm huyết của cuộc đời ông.

Ông Nguyễn Anh Dũng kiểm tra sự phát triển của cây lúa

Ông Dũng là 1 trong 4 cá nhân của tỉnh Đồng Tháp nhận danh hiệu cá nhân điển hình tiên tiến toàn quốc năm 2017.

Bộ đội phục viên thành nông dân chuyên nghiệp

Xuất thân là nông dân và cũng chẳng học hành gì cao nên ông Nguyễn Anh Dũng xung phong tham gia quân đội để có thể trưởng thành hơn trong suy nghĩ và rèn luyện ý chí vượt khó của chính mình. Năm 2000 xuất ngũ về quê, ông Dũng cũng tiếp tục canh tác lúa trên 6,5 công đất do cha mẹ để lại. Tuy nhiên, do canh tác lúa theo phương thức truyền thống nên cũng không mang lại lợi nhuận cao cho bản thân.

Ông Dũng chia sẻ, để “đổi đời” phải có hướng đi mới sáng tạo và không trùng lặp với ai. Và ông Dũng luôn suy nghĩ để tìm cách thực hiện.

Rồi may mắn cũng đến khi ông Dũng được đề cử tham gia lớp giống nông hộ, học cách trồng lúa, phòng trừ sâu bệnh để hướng dẫn lại cho các nông dân khác trên địa bàn.

Vụ đông xuân năm 2006, tận dụng vốn kiến thức học từ lớp giống nông hộ, các lớp tập huấn ngắn hạn của Viện Lúa ĐBSCL và Trường Đại học Cần Thơ, ông Dũng đã mạnh dạn tự lai tạo giống giữa nếp Thái với IR50404 và IR50404 với OM6976, chọn ra những cá thể vượt trội để tiếp tục nhân giống. Năm 2009, giống LD2008 được đưa ra sản xuất thử với diện tích 5.000m2 nhưng cho kết quả không như mong muốn.

Bằng niềm đam mê công việc và tinh thần tiên phong, ông Nguyễn Anh Dũng đã nhận về cho mình nhiều phần thưởng đáng quý như: Bằng khen của Bộ trưởng Bộ NNPTNT (năm 2009), bằng khen của Thủ tướng Chính phủ (năm 2012), Huy chương Vàng vì sự nghiệp phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn (năm 2015), Huy chương Vàng tại Festival quốc tế nông nghiệp vùng đồng bằng sông Cửu Long (năm 2017)... và đề cử nhận Huân chương Lao động hạng Ba sắp tới.

Không nản lòng, ông Dũng tiếp tục chọn những cá thể còn lại, lần này ông chọn cẩn thận hơn, để đến năm 2012 cho ra đời giống lúa có tên LD2012, thời gian sinh trưởng ngắn (88 – 92 ngày), kháng rầy nâu và bệnh đạo ôn rất tốt.

Cuối năm 2012, HTX Giống nông nghiệp Định An (huyện Lấp Vò) ra đời với 17 xã viên, sản xuất trên diện tích 30ha, vốn điều lệ hơn 500 triệu đồng, ông Nguyễn Anh Dũng giữ chức vụ giám đốc HTX. Từ đây ông là người “đứng mũi chịu sào” để lai tạo các giống lúa mới mang đặc thù địa phương và trở thành đặc sản của tỉnh.

Trở thành kỹ sư nông nghiệp

Phát huy những thành quả đạt được, ông Dũng tiếp tục nghiên cứu để có thể lai tạo ra những giống lúa có chất lượng cao, phẩm chất tốt, chống chịu sâu bệnh.

Vụ thu đông năm 2012, HTX Giống nông nghiệp Định An kết hợp Viện Khoa học kỹ thuật Miền Nam và Trung tâm Ứng dụng công nghệ cao Đồng Tháp tổ chức hội thảo đánh giá chất lượng giống LD2012. Ông Dũng cho biết, trong quá trình theo dõi đánh giá đồng ruộng phát hiện có một cá thể “đặc biệt” trên ruộng giống LD2012 có dạng hình khác, hạt dài, chiều cao cây cao hơn LD2012 10cm. Thấy cá thể lạ, ông giữ lại trồng thử và cho kết quả là hạt gạo thơm nhẹ, màu đỏ, thời gian sinh trưởng 90 – 95 ngày. Và “đứa con” Ngọc đỏ hương dứa ra đời từ đó.

Ngọc đỏ hương dứa - đứa con của ông Nguyễn Anh Dũng

Sau khi ra đời, Ngọc đỏ hương dứa được ông trồng trên diện tích 1ha. Khi thu hoạch, ông gửi tặng cho lãnh đạo tỉnh, huyện, công chức, công nhân, nông dân, các đại lý gạo ở TP.Hồ Chí Minh… dùng thử. Các làm “sáng tạo” nhưng cũng đậm chất nông dân của ông Dũng đã tạo sức lan tỏa và hạt gạo Ngọc đỏ hương dứa đã đến với người tiêu dùng một cách chân thành nhất. Từ đó các đơn đặt hàng tới tấp đến với ông. Để có đủ nguồn hàng cung cấp cho người tiêu dùng, ông Dũng liên kết với nông dân các xã Bình Thạnh Trung, Bình Thành, thị trấn Lấp Vò… nhân rộng diện tích trồng giống lúa Ngọc đỏ hương dứa lên 23ha và thu hoạch được hơn 95 tấn. Trong quá trình sản xuất, ông chỉ sử dụng phân vi sinh, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên cây lúa.

Đến nay, ông Nguyễn Anh Dũng đã lai tạo thành công 5 giống lúa được thị trường đánh giá cao như: LD2012, Ngọc đỏ hương dứa, Tím sen, Sen Việt và OM384. Với diện tích hơn 7ha đất chuyên sản xuất lúa, năng suất khá cao (6 - 7 tấn/ha), sau khi trừ chi phí gia đình ông Dũng thu trên 1 tỷ đồng/năm.

Ông Nguyễn Quân Lực - Chủ tịch Hội Nông dân huyện Lấp Vò cho biết, việc tạo thành công các giống lúa đặc sản đã góp phần xây dựng thương hiệu gạo cho huyện nói riêng và cho tỉnh Đồng Tháp nói chung. Đồng thời giúp thành viên HTX có thêm thu nhập ổn định cuộc sống và phát triển kinh tế.

Khẳng định thương hiệu gạo với thế giới

Hiện tại, HTX Giống Nông nghiệp Định An đã phát triển với tổng diện tích hơn 110ha. Trong đó, 60ha được chuyển đổi sang trồng các loại cây có múi như: Cam, quýt, bưởi. Riêng giống Ngọc đỏ hương dứa được nhiều nông dân trên địa bàn tham gia sản xuất với tổng diện tích trên 300ha. Song song đó, để trang bị cơ sở vật chất phục vụ sản xuất và giới thiệu mô hình đến với du khách nước ngoài, các trung tâm nghiên cứu, Viện Lúa ĐBSCL và các trường đại học khác… ông Dũng đã đầu tư hơn 2 tỷ đồng để xây dựng phòng trưng bày, kho nguyên liệu, nhà sơ chế, nhà khách, hội trường, khu sinh thái... tại trại nghiên cứu và sản xuất lúa giống của HTX để hỗ trợ việc nghiên cứu, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm sản xuất cho nông dân và phục vụ tốt hơn cho việc lai tạo, sản xuất và kinh doanh các loại lúa giống.

Ông Nguyễn Anh Dũng tâm sự, mỗi năm HTX tiếp 6-7 đoàn khách nước ngoài, các nghiên cứu sinh của các trường Đại học Cần Thơ, Đồng Tháp, Nông Lâm TP.Hồ Chí Minh và khách tham quan khác nên cần phải đầu tư cơ sở vật chất phục vụ nhu cầu thiết yếu.

Chia sẻ về ý tưởng mới mà, ông Dũng cho biết ông đang thực hiện mô hình “Trải nghiệm nông dân”, sẽ được khai thác vào đầu 10 tới với nhiều hoạt động thú vị khi du khách được trồng lúa, câu cá, bơi xuồng, được tự tay xay gạo và nấu những món ăn mà mình yêu thích. Song song với việc phát triển kinh tế, ông Dũng còn “tiên phong” trong các hoạt động xây dựng nông thôn mới, an sinh xã hội của địa phương như: Xây cầu, làm đường, xây nhà Nghĩa tình đồng đội, các hoạt động xã hội từ thiện khác với số tiền hàng trăm triệu đồng./.