Bệnh nhân nam 42 tuổi (Lạng Sơn) được đưa đến BV Việt Đức đêm 11/12 với chẩn đoán chấn thương sọ não do choáng, ngã, có hình ảnh máu tụ trong não.

Tại thời điểm nhập viện, bệnh nhân tỉnh, đau đầu nhiều. Qua khai thác tiền sử, bệnh nhân không có chấn động mạnh, lại thường xuyên bị đau đầu lâu nay. Nghi ngờ có phình mạch máu não, bệnh nhân đã được chiếu chụp, chẩn đoán vỡ túi phình gây choáng, ngã. Đây là một trong những trường hợp rất may mắn, bởi hầu hết các ca vỡ phình mạch máu não đến viện trong tình trạng nặng, hôn mê do chảy máu não.

PGS Hệ cho biết, ca phẫu thuật cho bệnh nhân được thực hiện sáng 15/12, do nữ giáo sư người Nhật Yoko Kato, Chủ tịch Hội Phẫu thuật Thần kinh châu Á trực tiếp mổ, thị phạm cho nhiều bác sĩ trẻ của Việt Nam, Lào, Campuchia. Đây là 1 trong số 12 bệnh nhân được giáo sư Yoko cùng đồng nghiệp chọn mổ trình diễn trong đợt sang Việt Nam lần này.

TS Yoko thị phạm ca phẫu thuật kẹp phình động mạch tại BV Việt Đức. Ảnh: H.Hải

“Đây là một phẫu thuật thường quy tại khoa Phẫu thuật thần kinh (BV Việt Đức). Tuy nhiên, với sự thị phạm trực tiếp của nữ giáo sư hàng đầu về phẫu thuật thần kinh, đây là cơ hội học hỏi tuyệt vời với các bác sĩ phẫu thuật thần kinh trẻ.

Thực tế, trên mạng bất cứ ai cũng có thể tìm được các clip về phẫu thuật phình mạch máu não, nhưng chỉ là những clip ngắn, đứt đoạn. Một cuộc mổ lớn diễn ra trong 4 giờ đồng hồ, với một chuyên gia hàng đầu sẽ mở mang rất nhiều vấn đề cho các bác sĩ trẻ. Nhất là tại Việt Nam, để đào tạo bác sĩ phẫu thuật thần kinh chỉ trong thời gian 3 năm, trong khi tại Nhật, đào tạo một bác sĩ chuyên ngành này sẽ mất 7 năm”, PGS Hệ nói.

Các ca mổ trình diễn này là một hoạt động quan trọng trong chuỗi hội thảo chuyên đề của liên đoàn phẫu thuật thần kinh thế giới diễn ra tại Hà Nội trong 3 ngày (15-17/12) với sự tham gia của khoảng 200 bác sĩ chuyên về ngoại thần kinh tại Việt Nam. Có 20 chuyên gia đầu ngành về phẫu thuật thần kinh sẽ tham gia giảng dạy các chuyên đề điều trị chấn thương sọ não nặng ở trẻ em, chỉ định phẫu thuật trong trường hợp dập não do do chấn thương khi nào nên mổ, kỹ thuật chính thống trong phẫu thuật cắt bỏ nội mạc động mạch cảnh…

Giáo sư Yoko Kato, chia sẻ mục tiêu của bà là đào tạo cho các bác sĩ trẻ chuyên phẫu thuật ngoại thần kinh trên khắp thế giới. Sắp tới, bà sẽ hỗ trợ hành lập trung tâm đào tạo phẫu thuật thần kinh châu Á để hỗ trợ đào tạo bác sĩ Việt Nam và khu vực châu Á đặt tại Bệnh viện Việt Đức.

Đi khám ngay nếu thấy đau đầu kéo dài

Theo PTS Hệ, căn bệnh phình mạch máu não rất nguy hiểm, khi vỡ gây chảy máu trong não, thậm chí có thể khiến bệnh nhân tử vong ngay lập tức. Đáng nói nó gặp ở 5-10% dân số, với những biểu hiện mơ hồ nên ít được phát hiện. Thực tế rất ít trường hợp được phát hiện khi chưa vỡ, tuy nhiên cũng có những trường hợp túi phình do, chèn ép gây biểu hiện (đau đầu, lác mắt, sụp mi; nặng thì hôn mê nếu chảy máu não”.

Đa phần các bệnh nhân vào viện trong tình trạng đã vỡ túi phình, bệnh nhân chảy máu dưới nhện và tụ máu trong não. Biểu hiện lâm sàng nhẹ thì đau đầu, có thể sụp mi. Trên bệnh nhân có cao huyết áp thì nguy cơ vỡ cao hơn.

“Bệnh nhân thường đau đầu đột ngột dữ dội hoặc mất ý thức đột ngột khi chỗ phình mạch máu não bị vỡ”, PGS Hệ cho biết.

Vì thế, với những biểu hiện ban đầu đau đầu nhiều, sụp mí, lác mắc các bác sĩ khuyến cáo bệnh nhân cần được khám chuyên khoa thần kinh để được chẩn đoán, điều trị.

PGS Hệ cho biết thêm, hiện nhiều phương pháp phẫu thuật xâm lấn tối thiểu đang được áp dụng phổ biến tại bệnh viện trong điều trị các bệnh lý thần kinh và u não. Riêng với phình mạch máu não có thể sử dụng phương pháp kẹp mạch hoặc nút mạch. Tuy nhiên, chi phí nút mạch hiện nay rất cao, gấp khoảng 10 lần so với kẹp mạch thông thường. Cả hai phương pháp phẫu thuật đều đạt hiệu quả điều trị nhưng với nút mạch, bệnh nhân tránh được cuộc phẫu thuật lớn, chi phí đắt đỏ nên tại BV Việt Đức, đa phần các ca phình mạch máu não đều tiến hành phẫu thuật nội soi kẹp mạch.

PGS Hệ cũng lưu ý bệnh nhân sau mổ cần tái khám định kỳ bởi những trường hợp phình mạch máu não nếu tái phát, vỡ thì hậu quả rất nặng nề.