Mới đây, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đã có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ giải pháp xử lý khó khăn, bất cập tại một số dự án đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông theo hình thức BOT. Đồng thời kiến nghị Chính phủ bố trí 10.340 tỷ đồng mua lại 5 dự án BOT và mua một phần của 3 dự án khác.

Theo báo cáo, hiện nay Bộ Giao thông Vận tải hiện đang quản lý 54 dự án đang thu phí BOT, lũy kế doanh thu đến năm 2022 có 7 dự án cao hơn so với hợp đồng, 43 dự án đạt 30-100% và 4 dự án đạt dưới 30%.

Bộ GTVT đề xuất Chính phủ mua lại 8 dự án BOT do không đảm bảo doanh thu.Trong ảnh là BOT Thái Nguyên - Chợ Mới

Tuy nhiên, hiện nay có 8 dự án BOT đã hoàn thành, nhưng khi đưa vào khai thác thực tế, thì doanh thu chỉ đạt 30% so với hợp đồng hoặc không thể thu do mất an ninh trật tự, phương án tài chính bị phá vỡ mặc dù cơ quan Nhà nước và nhà đầu tư đã tìm giải pháp nhưng không khả thi.

Theo đó, 5 dự án được Bộ GTVT đề xuất mua lại, gồm: Dự án BOT cầu đường sắt Bình Lợi và cải tạo luồng sông Sài Gòn dự kiến với vốn nhà nước tham gia 571 tỷ đồng; BOT vành đai phía Tây TP Thanh Hóa với 892 tỷ đồng BOT nâng cấp, cải tạo Quốc lộ 91, TP Cần Thơ với vốn nhà nước tham gia 1.754 tỷ đồng; BOT Thái Nguyên - Chợ Mới và cải tạo, nâng cấp quốc lộ 3 dự kiến 2.850 tỷ đồng; BOT nâng cấp, mở rộng đường Hồ Chí Minh qua Đắk Lắk với vốn nhà nước tham gia 745 tỷ đồng.

Đối với 3 dự án còn lại sẽ được sửa đổi hợp đồng, bổ sung vốn nhà nước tham gia (không vượt quá 49%) và xem xét tiếp tục hợp đồng, kéo dài thời gian hoàn vốn, gồm: Dự án BOT cầu Thái Hà (Thái Bình, Hà Nam) được đề xuất bố trí 717 tỷ vốn ngân sách, nhà đầu tư cam kết giảm 50% tỷ suất lợi nhuận, thời gian hoàn vốn kéo dài 35 năm; Dự án BOT cầu Việt Trì - Ba Vì, dự kiến bổ sung 533 tỷ đồng, nhà đầu tư cam kết giảm 50% tỷ suất lợi nhuận kéo dài thời gian hoàn vốn 22 năm; Đối với Dự án BOT hầm đường bộ Đèo Cả, dự kiến bổ sung 2.280 tỷ đồng vốn nhà nước tham gia để thay thế cơ chế thu phí trên tuyến La Sơn - Tuý Loan. Đối với tuyến La Sơn - Tuý Loan sẽ thu phí nộp NSNN, thời gian thu phí kéo dài hoàn vốn khoảng 28 năm.

Bên cạnh đó, Bộ Giao thông Vận tải đã đàm phán với nhà đầu tư về phương án sửa đổi hợp đồng đã ký theo hướng đó là xóa bỏ trạm thu phí có bất cập và kéo dài thời gian thu phí. Thông qua nội dung báo cáo giải pháp xử lý khó khăn, vướng mắc dự án BOT giao thông và chủ trương xử lý khó khăn, bất cập đối với 8 dự án BOT do Bộ Giao thông Vận tải quản lý.

Bộ GTVT đã kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước, các ngân hàng cung cấp tín dụng có giải pháp phù hợp nhằm chia sẻ khó khăn với các nhà đầu tư (như cho phép ngân hàng khoanh nợ, giữ nguyên nhóm nợ, giảm lãi suất vốn vay đối với các khoản vay tín dụng…)

Theo đó, Bộ GTVT kiến nghị Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về nguyên tắc, giải pháp xử lý khó khăn, vướng mắc dự án BOT giao thông, để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trong tổ chức thực hiện; cho ý kiến về giải pháp xử lý khó khăn, bất cập tại 8 dự án BOT do bộ quản lý.

Ngoài ra, với tổng nguồn vốn dự kiến là 10.340 tỷ đồng để xử lý 8 dự án, Bộ GTVT đề xuất Chính phủ giao Bộ KH&ĐT chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ GTVT cân đối nguồn vốn phù hợp báo cáo Chính phủ thông qua./.