Bệnh nhân có 3 dấu hiệu này cần đến viện sớm nhất mới qua khỏi

3 dấu hiệu nhận ngay ra đột quỵ

Tại Hội thảo Nâng cao chất lượng can thiệp cấp cứu và chăm sóc đột quỵ do BV Bạch Mai tổ chức, PGS.TS Mai Duy Tôn, khoa Cấp cứu (BV Bạch Mai) cho biết, đột quỵ hay còn gọi là tai biến mạch máu não là bệnh lý tổn thương một phần não xảy ra đột ngột do mạch máu nuôi não bị tắc nghẽn hoặc vỡ.

PGS.TS Mai Duy Tôn, khoa Cấp cứu (BV Bạch Mai). Ảnh: Thế Anh

Máu mang oxy và chất dinh dưỡng lên nuôi não. Khi thiếu máu nuôi, não sẽ ngưng hoạt động rồi chết đi trong vài giây đến vài phút. Biểu hiện lâm sàng của đột quỵ là liệt nửa người, tê và mất cảm giác nửa người, nói khó hoặc không nói được hoặc hôn mê…

Chuyên gia cũng hướng dẫn người dân nhận biết dấu hiệu đột quỵ để đưa bệnh nhân đến viện sớm nhất.

“Đột quỵ xảy ra đột ngột theo phút theo giờ. Vì thế, khi bệnh nhân đột ngột xảy ra các dấu hiệu như: đột ngột mất thị lực, không nhìn thấy một hoặc cả hai bên mắt; đột ngột nói khó, méo miệng, không thể nói được; bệnh nhân đột ngột yếu tê bì, giảm vận động một bên nửa cơ thể; đột ngột đau đầu dữ đội chưa bao giờ gặp phải; ngoài ra bệnh nhân có thể chóng mặt, dấu hiệu tiền đình nên nghi ngờ đột quỵ được bệnh nhân đến cơ sở y tế sớm nhất”, PGS Tôn cảnh báo.

PGS Tôn cũng hướng dẫn cách đơn giản để nhận biết, kiểm tra người thân của bạn có bị đột quỵ hay không. Đó là yêu cầu đến người bệnh thực hiện 3 động tác để kiểm tra.

“Hãy yêu cầu bệnh nhân NÓI. Nếu bệnh nhân nói không lưu loát là có bất thường. Hãy yêu cầu bệnh nhân CƯỜI. Quan sát nếu thấy khóe miệng người bệnh, một bên xệ là bất thường. Hãy yêu cầu bệnh nhân giơ cả hai tay lên CHÀO. Khi giơ tay, tay bên nào bệnh nhân không giữ được rơi xuống trước, điều đó là bất thường.

Khi một người có cả 3 dấu hiệu, nguy cơ đột quỵ rất cao, trên 95% phải đưa đến cơ sở y tế có khả năng điều trị đột quỵ nhanh nhất có thể”, PGS Tôn khuyến cáo.

Tại hội nghị, các chuyên gia cũng thừa nhận thức tế dù đã tuyên truyền rất nhiều, nhưng tỉ lệ bệnh nhân đột quỵ được đưa đến viện sớm còn thấp. Nhiều người bệnh đột quỵ chưa được đưa đến cơ sở y tế ngay lập tức, đây là thiệt thòi cho người bệnh bởi khi đến viện sau 4,5 – 6 giờ có biểu hiện đột quỵ thì cơ hội điều trị tối ưu bị bỏ qua.

Để càng lâu thì phần não bị chết càng lớn, không thể chữa trị phục hồi lại được. Người bệnh dễ bị di chứng hôn mê, liệt nửa người, rối loạn ý thức, rối loạn nuốt, mất ngôn ngữ không thể tự ăn uống, sinh hoạt cá nhân.

Cần phát triển điều trị tiêu sợi huyết ở tất cả các tuyến BV

GS.TS Nguyễn Văn Thông, Chủ tịch Hội phòng chống đột quỵ cho biết con số thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, cứ 6 người thì có 1 người tiềm ẩn nguy cơ bị đột quỵ. Trong đó, tỷ lệ đột quỵ não được dự báo sẽ tăng nhanh và đạt 1,2 triệu người mắc mới mỗi năm trên thế giới vào năm 2025.

Trong đó, đột quỵ do nhồi máu não chiếm từ 80-85% các trường hợp. Đây là tình trạng bệnh lý thường gặp ở người trên 40 tuổi, phổ biến nhất là những người có tiền sử bệnh lý tiểu đường, tim mạch, huyết áp, hay tăng cholesterol máu, hút thuốc lá...

Đột quỵ là một cấp cứu y tế khẩn cấp với 2 mục tiêu chính là hạn chế hoặc phục hồi các mô não bị tổn thương cấp và ngăn chặn tổn thương sau đột quỵ, hạn chế tàn tật, giảm tử vong.

Tỉ lệ bệnh nhân đột quỵ được can thiệp tiêu sợi huyết tăng lên, nhưng số người được đưa đến viện giai đoạn sớm còn hạn chế.

Những năm gần đây, điều trị tiêu huyết khối hiện nay được triển khai rộng rãi ở các tuyến, cho tất cả các lứa tuổi (trên 80 cũng xem xét điều trị).

“Tiêu huyết khối là quan trọng nhất ở các tuyến khi mà các cơ sở này chưa có điều kiện để sử dụng các can thiệp nội mạch lấy huyết khối. Nên áp dụng cho các tuyến bệnh viện, đặc biệt điều kiện Việt Nam”, PGS.TS Nguyễn Đạt Anh, Trưởng khoa Cấp cứu (BV Bạch Mai) cho biết.

Đặc biệt, các chuyên gia nhấn mạnh vai trò của đơn vị đột quỵ trong điều trị bệnh nhân đột quỵ cấp. “Các đơn vị đột quỵ thành lập tại khoa cấp cứu sẽ giúp phản ứng nhanh nhất, rút ngắn tất cả các khâu để can thiệp cho người bệnh sớm nhất. Đơn vị cấp cứu đột quỵ rất quan trọng và chúng tôi hi vọng các đơn vị đột quỵ sẽ được thành lập ở tất cả các tuyến bệnh viện”, PGS Tôn bày tỏ.

Những năm qua, Bệnh viện Bạch Mai là đơn vị đi đầu triển khai thành công các kỹ thuật cao điều trị bệnh nhân đột quỵ não cấp bằng phương pháp sử dụng thuốc tiêu huyết khối, lấy huyết khối và dẫn lưu não thất và chuyển giao kỹ thuật này đến gần hết tất cả các bệnh viện tuyến tỉnh phía Bắc, khu vực Hà Nội. Trên thực tế, tỉ lệ bệnh nhân được điều trị tiêu huyết khối có xu hướng tăng lên bởi kỹ thuật này đã được áp dụng tốt tại các cơ sở được chuyển giao.