Chiều nay (4/4), các đại biểu Quốc hội chuyên trách đã cho ý kiến vào dự thảo Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước (sửa đổi). Nhiều ý kiến băn khoăn về quy định về nguyên tắc bồi thường và xin lỗi người bị oan, sai.

Liên quan đến nguyên tắc bồi thường, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định trình bày báo cáo cho biết, bên cạnh cơ chế giải quyết bồi thường tại cơ quan quản lý người thi hành công vụ gây thiệt hại thì cho phép kết hợp giải quyết bồi thường trong quá trình giải quyết khiếu nại, trong quá trình tố tụng hành chính, tố tụng hình sự; đồng thời, bổ sung quy định người bị thiệt hại khi đã có văn bản làm căn cứ yêu cầu bồi thường có quyền khởi kiện tại Tòa án yêu cầu bồi thường.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Phương

Đại biểu Nguyễn Ngọc Phương – Phó Trưởng đoàn ĐBQH chuyên trách tỉnh Quảng Bình cho rằng cơ quan giải quyết bồi thường trong luật chủ yếu quy định cơ quan nhà nước, còn chi phí cá nhân phải bồi thường không có.

“Như vậy lúc nào nhà nước cũng bao hết, cho nên cán bộ cố ý làm sai còn Nhà nước đứng ra bồi thường. Ngoài trách nhiệm Nhà nước phải quy định cả trách nhiệm cá nhân, không để Nhà nước bố trí ngân sách bồi thường còn trách nhiệm của cá nhân liên quan bị bỏ lọt” - ông Phương kiến nghị.

Phó Viện trưởng VKSND Tối cao Nguyễn Hải Phong Phong cũng nêu quan điểm, trong những trường hợp cá nhân ra bản án trái pháp luật khi đã biết là sai thì Nhà nước không thể bồi thường cho cá nhân, vì phi lý do Nhà nước đứng ra bồi thường thay cho người phạm tội.

Nhấn mạnh không luật nào mong làm oan cho dân, tuy nhiên, theo ông Phong, vẫn khó tránh khỏi có oan sai. Ví dụ vụ oan sai của ông Nguyễn Thanh Chấn (Bắc Giang) thì tòa tuyên sai do Viện kiểm sát, kiểm sát viên điều tra sai. Như vậy cá nhân làm sai thì phải chịu trách nhiệm. Và ông đồng tình với việc cấp nào đưa ra bản án sai thì cấp đó phải bồi thường.

Phó Viện trưởng VKSND Tối cao Nguyễn Hải Phong phát biểu tại hội nghị

Liên quan đến việc cải chính, xin lỗi người bị oan, Phó Viện trưởng VKSND Tối cao Nguyễn Hải Phong nêu quan điểm nên có thiết chế về lời xin lỗi, vì “bắt thì hoành tráng nhưng xin lỗi làm oan công khai chưa đầy 2 phút, ngay cả lời văn xin lỗi cũng không có văn hóa tố tụng”.

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Thị Thủy – Uỷ viên thường trực Ủy ban Tư pháp chưa đồng tình với việc vẫn giữ nguyên quy định cũ, nghĩa là người bị oan phải có yêu cầu thì mới tổ chức xin lỗi công khai.

Nữ đại biểu nhấn mạnh, ngay khi có văn bản xác định bị oan thì Nhà nước phải xin lỗi phục hồi nhân phẩm cho người bị oan. Bởi thực tế là người thực thi công vụ làm oan cho dân.

“Nếu dân làm sai với nhau thì Nhà nước bắt dân phải xin lỗi nhau. Còn Nhà nước làm oan thì lại có yêu cầu mới xin lỗi, quy định này cần phải được cân nhắc” – bà Nguyễn Thị Thuỷ nói./.