Nhập hàng ngàn ô tô cũ mông má thành "cô gái 18"

Chiều 13/12, Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính và Hiệp hội doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam tổ chức hội nghị đối thoại tại Văn phòng Chính phủ.

Liên quan đến mảng kinh doanh ô tô, Hiệp hội doanh nghiệp Nhật Bản cho rằng Nghị định 116 về sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu ô tô và dịch vụ bảo hành bảo dưỡng cho ô tô có một số vướng mắc cho nhà nhập khẩu. Cụ thể, nghị định yêu cầu phải cung cấp giấy chứng nhận chất lượng, kiểu loại của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền nước ngoài.

Các DN Nhật nêu vướng mắc tại buổi đối thoại. Ảnh: Nhật Bắc

Tuy nhiên, nhiều DN nêu vướng mắc trong thực tế, Chính phủ của mỗi quốc gia chỉ kiểm tra, thử nghiệm và cấp chứng nhận theo quy định của quốc gia đó cho việc sử dụng trong nước. Xe sản xuất để xuất khẩu nằm ngoài sự quan tâm của họ.

Mỗi lần thử nghiệm mất 10.000 đô

"Hiện nay ở Việt Nam đã có giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại được cấp bởi Cục Đăng kiểm Việt Nam. Chúng tôi nghĩ không cần phải có giấy chứng nhận như yêu cầu như trong Nghị định 116", Hiệp hội doanh nghiệp Nhật tại Việt Nam nêu.

Các DN Nhật cũng nêu rõ việc nghị định này yêu cầu thử nghiệm khí thải và chất lượng an toàn kỹ thuật cho xe CBU (Completely Built-Up: Xe được sản xuất hoàn toàn ở nước ngoài và nhập khẩu nguyên chiếc về Việt Nam) theo từng lô hàng là rất khó cho họ.

Bởi mỗi lần thử nghiệm sẽ khoảng 2 tháng, chi phí lên tới 10.000 USD - lãng phí rất nhiều thời gian và tiền bạc.

Hiệp hội đề nghị Chính phủ Việt Nam chỉ áp dụng việc thử nghiệm cho mẫu ô tô đại diện cho từng kiểu loại xe của lô hàng đầu tiên và chấp nhận báo cáo thử nghiệm cho các lô hàng tiếp theo trong 6 tháng.

Tuy nhiên, đại diện Bộ GTVT cho rằng, để xuất xưởng một phương tiện thì các hãng phải có đầy đủ điều kiện chứng nhận linh kiện, điều kiện sản xuất, thử nghiệm môi trường... để chứng minh chất lượng sản phẩm. Điều này cũng là để đảm bảo sự bình đẳng với các DN Việt Nam.

Song, Hiệp hội doanh nghiệp Nhật Bản cho biết, ở nước ngoài không có mẫu giấy như Việt Nam yêu cầu.

Bảo vệ người tiêu dùng và nhà sản xuất

Nghe vậy, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng giải thích, tư tưởng của nghị định 116 là vừa bảo vệ cho nhà sản xuất chứ không riêng người tiêu dùng.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng. Ảnh: Nhật Bắc

“Vừa qua chúng tôi nhập 2 lô xe BMW từ Đức, một lô 700, một lô 470 chiếc, nhưng là xe cũ được hoán cải, Việt Nam gọi là 'mông má từ người già thành cô gái 18' để lừa khách hàng. Lừa khách hàng như thế đương nhiên vừa ảnh hưởng người tiêu dùng nhưng thực chất là ảnh hưởng chính nhà sản xuất BMW”, Chủ nhiệm VPCP dẫn chứng.

Ông cho biết, việc cần giấy của nhà sản xuất để chứng minh sản phẩm có xuất xứ hàng hoá là của BMW và có trách nhiệm triệu hồi khi nhà sản xuất gây ra lỗi. Hiện nay, những vụ việc không có giấy chứng nhận mà nhà nhập khẩu bán cho người tiêu dùng khi xảy ra lỗi thì nhà nhập khẩu không có quyền triệu hồi xe.

Theo ông, khi các nhà sản xuất mở thị trường ở các nước thì việc cung cấp giấy tờ sẽ rất thuận lợi để chứng minh chất lượng hàng hoá, chứng tỏ lô xe này từ Đức sang Nhật hay từ Nhật sang nước khác.

Còn yêu cầu nhà nhập khẩu phải có bảo hành bảo dưỡng là trách nhiệm của nhà nhập khẩu là đối với nhà tiêu dùng. Mua xe BMW thì phải vào hãng này bảo hành, có giá chuẩn, phụ tùng chuẩn, không phải đến những nơi khác.

"Riêng đối với kiểm tra từng lô hàng, các bộ lưu ý tạo điều kiện cho nhà nhập khẩu, sản xuất, nếu cùng sê-ri, không có sự thay đổi thì như đề nghị của Bộ Công thương là sẽ có thuận lợi hơn cả hậu kiểm và đánh giá tuân thủ pháp luật", ông Dũng nói.

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cũng thông tin thêm, với hàng nhập khẩu, Việt Nam cũng có nhiều thuận lợi cho nước sản xuất tiên tiến, phân công thành luồng xanh, đỏ, vàng. Nếu tuân thủ pháp luật tốt, ở luồng xanh thì cứ đi. Nếu thực hiện theo hướng này thì Việt Nam cũng tiết kiệm rất nhiều ngày công và tiền bạc.

Bộ không được quy định mập mờ lừa Chính phủ

Trao đổi lại, một DN Nhật cho rằng, lô nhập khẩu BMW cần giấy chứng nhận của nhà sản xuất để đảm bảo trách nhiệm của nhà sản xuất trong việc triệu hồi, bảo hành. “Như vậy chúng tôi có thể hiểu quy định trong nghị định 116 cần có giấy chứng nhận của cơ quan có thẩm quyền nhà nước của nước ngoài đấy chính là giấy chứng nhận của hãng sản xuất?”, DN Nhật thắc mắc.

Tuy nhiên, Bộ GTVT cho biết không phải như vậy, mà đấy là giấy chứng nhận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền của nước ngoài chứ không phải giấy chứng nhận của nhà sản xuất.

Ông Mai Tiến Dũng liền đề nghị Bộ GTVT xem lại. Vì đây là hoạt động DN, cơ quan nước ngoài không cấp các loại giấy như thế, chỉ có mình mới làm như thế.

“Triệu hồi xe thì ai triệu, chính quyền hay hãng xe thì phải làm rõ cho đầy đủ, quy định mập mờ như thế này thì chết rồi. Đừng vẽ ra chuyện, nay mai mập mờ lừa Chính phủ. Chính quyền nào cấp giấy này? Quan trọng là giấy này để làm gì?”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng lưu ý.

Theo ông, giấy này là để các hãng xe có trách nhiệm triệu hồi, tránh tình trạng làm giả, mông má. Ông cũng đề nghị Bộ Tư pháp làm rõ quy định, Bộ Công thương, Bộ GTVT xem lại quy định này.