EU nỗ lực đối phó với “thiên đường thuế”

Sau 10 tháng đàm phán căng thẳng, các Bộ trưởng tài chính của Liên minh châu Âu (EU) hôm qua (5/12) đã thông qua một “danh sách đen” gồm 17 nước và vùng lãnh thổ ngoài Liên minh châu Âu bị cho là các “thiên đường thuế”.

Hồ sơ Thiên đường. Minh họa của BusinessLive.

Tuy nhiên, dù đưa ra được danh sách song Liên minh châu Âu hiện vẫn chưa thống nhất được biện pháp trừng phạt.

17 cái tên nằm trong danh sách đen như: vùng lãnh thổ Samoa và Guam của Mỹ ở Thái Bình Dương, Bahrai), Hàn Quốc, Macau (Trung Quốc), Quần đảo Marshall, Mông Cổ, Panama, Trinidad & Tobago, Tunisia, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE)...

Ngoài ra, Liên minh châu Âu cũng đã lập một “danh sách xám” gồm 47 nước và thực thể bị coi là không đáp ứng các tiêu chuẩn về thuế của Liên minh châu Âu nhưng cam kết sẽ thay đổi.

Phát biểu trước báo giới, Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu về Đồng Euro và Đối thoại Xã hội Valdis Dombrovskis nói: “Có 2 danh sách thiên đường thuế đó là danh sách đen gồm các nước không hợp tác trong vấn đề thuế và hơn 40 nước và vùng lãnh thổ nằm trong danh sách xám đã đưa ra cam kết mà họ cần tuân thủ để không bị đưa vào danh sách đen”.

Mặc dù đã chỉ đích danh được các thiên đường thuế song vướng mắc hiện nay là các nước Liên minh châu Âu vẫn chia rẽ về việc có nên áp đặt trừng phạt tài chính đối với các nước nằm trong danh sách, hay danh sách này sẽ mang tính chỉ trích đơn thuần.

Một số nước, trong đó có Pháp, ủng hộ các biện pháp trừng phạt cứng rắn đối với các “thiên đường thuế” bị liệt vào danh sách. Các biện pháp đó có thể là không cho nước trong danh sách nhận tài trợ của Liên minh châu Âu và Ngân hàng Thế giới (WB). Nhiều nước khác tỏ ý không muốn áp trừng phạt chung, mà cho rằng tốt hơn hết nên để các thành viên Liên minh châu Âu trừng phạt đơn phương.

Theo thông tin từ Bộ trưởng Tài chính Đức Peter Altmaier cho biết, dự kiến 17 nước và vùng lãnh thổ bị nêu tên trong “danh sách đen” trên có thể sẽ không được nhận tài trợ của Liên minh châu Âu. Các biện pháp trừng phạt khác sẽ được công bố trong vài tuần tới.

“Tôi hy vọng đây sẽ là một sự khởi đầu tốt vì chúng tôi đã nhất trí được mục tiêu đối phó với các hành vi trốn thuế và gian lận về thuế. Đây là một bước đi đầu tiên. Nhiều bước đi khác sẽ được chúng tôi công bố trong thời gian tới”, ông Altmaier nói.

Danh sách 17 “thiên đường thuế” là nỗ lực mới nhất của quốc tế nhằm giảm tình trạng trốn thuế - đang ngày càng bị coi là một vấn đề đạo đức - sau khi Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) biên soạn một danh sách gồm “các thiên đường thuế bất hợp tác”.

Ý tưởng lập một danh sách chung của Liên minh châu Âu về các “thiên đường thuế” được khởi xướng từ tháng 4/2016, sau vụ rò rỉ “Hồ sơ Panama”, trong đó Hiệp hội các nhà báo điều tra quốc tế (ICIJ) phanh phui một hệ thống thuế quy mô toàn thế giới.

Trong một năm qua, Liên minh châu Âu đã thảo luận rất nhiều nhưng vẫn chưa nhất trí được “danh sách đen”. Các nước nhỏ và áp thuế thấp trong Liên minh châu Âu như Ireland, Malta và Luxembourg lo ngại danh sách này sẽ khiến các công ty đa quốc gia hoảng sợ. Anh cũng đặc biệt phản đối việc lập danh sách này do lo ngại các vùng lãnh thổ hải ngoại như Jersey và quần đảo Virgin có thể bị nêu tên. Vụ rò rỉ “Hồ sơ Thiên đường” (Paradise) hồi tháng trước đã tạo động lực mới cho kế hoạch lập danh sách nói trên./.