Lán Bác Hồ ở, làm việc tại đồi Khau Tý, xã Điềm Mặc, huyện Định Hóa

Trong cuốn hồi ức "Chiến đấu trong vòng vây", Đại tướng Võ Nguyên Giáp viết: Vị lãnh tụ tối cao của dân tộc cùng các lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ sống và làm việc trong những “căn nhà lá tồi tàn với những Bộ trưởng ba lô trên lưng, hồ sơ đựng trong xà cột…”; Và từ “trong những ngôi nhà lá với những ông Bộ trưởng như vậy, những quyết định quan trọng của Nhà nước Việt Nam đã ra đời và đã chôn vùi số phận quân đội viễn chinh”. Có thể nói, Thủ đô kháng chiến, Thủ đô gió ngàn ATK Thái Nguyên đã dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh và các cơ quan đầu não của Đảng và Chính phủ một địa bàn lý tưởng để sống, làm việc và lãnh đạo toàn dân trong suốt 9 năm trường kỳ kháng chiến.

Thạc sĩ Vũ Thị Thu Hương, Giảng viên chính Khoa Xây dựng Đảng, Trường Chính trị tỉnh Thái Nguyên: "Trước hết là vai trò Trung tâm đầu não kháng chiến, cùng với Tuyên Quang, Bắc Kạn, Thái Nguyên được mệnh danh là Thủ đô gió ngàn. Trong suốt 9 năm kháng chiến ATK Thái Nguyên là nơi phần lớn thời gian Chủ tịch Hồ Chí Minh sống và làm việc, nơi Trung ương Đảng, Chính phủ, các cơ quan quan trọng đặt trụ sở và cũng là nơi Trung ương đưa ra các quyết sách chiến lược quyết định dẫn tới thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. ATK Thái Nguyên cũng là biểu tượng của khối đại đoàn kết toàn dân, nhân dân Thái Nguyên luôn một lòng che chở, bảo vệ cơ quan đầu não kháng chiến, thể hiện tinh thần yêu nước, đoàn kết gắn bó keo sơn với cách mạng".

Chủ tịch Hồ Chí Minh và Bộ Chính trị đã đưa ra các quyết định mở những chiến dịch lớn trong suốt cuộc kháng chiến chống Pháp đều diễn ra tại ATK Thái Nguyên. Cũng tại đây, Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ trì Lễ phong hàm cho vị Đại tướng đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam - Đại tướng Võ Nguyên Giáp; nơi đón tiếp, gặp gỡ giữa các nhà lãnh đạo cách mạng Việt Nam với đại biểu nước ngoài, đặt cơ sở cho việc xây dựng nền ngoại giao giữa Việt Nam với thế giới; cũng tại đây Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc khơi dậy tinh thần yêu nước của toàn dân. Cũng dưới những tán rừng Việt Bắc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã hoàn thành tác phẩm Sửa đổi lối làm việc - một cuốn cẩm nang về xây dựng Đảng đúc kết những tư tưởng mang tính kinh điển để Đảng ta dựa vào đó xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.

Tiến sĩ Chu Đức Tính, nguyên Giám đốc Bảo tàng Hồ Chí Minh: "Ngay trong những ngày chiến tranh ác liệt khi mà đang ở Định Hóa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã bắt đầu đánh máy tác phẩm Sửa đổi lề lối làm việc, trong đó nói lên cách tổ chức, cách vận hành nhưng quan trọng nhất là nói lên phương pháp và đạo đức của người cán bộ".

Chủ tịch Hồ Chí Minh viết tác phẩm Sửa đổi lối làm việc tại ATK Định Hóa

Lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong lần về thăm Thái Nguyên cuối cùng, lần thứ 7 “...Tỉnh ta có nhiều điều kiện rất thuận lợi, toàn thể đồng bào và cán bộ phải ra sức làm cho Thái Nguyên trở nên một trong những tỉnh giàu có, phồn thịnh nhất ở miền Bắc nước ta”

78 năm đã đi qua kể từ thời khắc lịch sử, khi Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các cơ quan Trung ương quyết định chọn Thái Nguyên làm an toàn khu lãnh đạo cuộc kháng chiến 9 năm của dân tộc. Ngày hôm nay, luôn khắc ghi sự quan tâm, tình cảm của Bác dành cho vùng đất cách mạng, “Tỉnh ta có nhiều điều kiện rất thuận lợi, toàn thể đồng bào và cán bộ phải ra sức làm cho Thái Nguyên trở nên một trong những tỉnh giàu có, phồn thịnh nhất ở miền Bắc nước ta”. Những lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong lần về thăm cuối cùng, lần thứ 7 kể từ ngày rời Thủ đô gió ngàn về Thủ đô Hà Nội đã được Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc Thái Nguyên hiện thực hóa thành những mục tiêu, khát vọng để xây dựng tỉnh trở thành trung tâm của không chỉ chiến khu xưa mà còn của vùng trung du miền núi phía Bắc ngày nay.

Ông Vũ Thanh Khôi, nguyên Trưởng phòng Lịch sử Đảng, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Thái Nguyên: "Trong mấy chục năm qua Đảng bộ, Nhân dân các dân tộc trong tỉnh đã ra sức phấn đấu để thực hiện lời dạy của Bác và chúng ta nhìn thấy cuộc sống của nhân dân, nhìn thấy khung cảnh của đường phố có sự thay đổi rất lớn. Tôi nghĩ rằng cái hiện thực đó, cái lời dạy của Bác Hồ đã trở thành hiện thực trên vùng đất Thái Nguyên của ta".

Lịch sử đấu tranh cách mạng và kháng chiến của dân tộc Việt Nam đã tạo ra vị thế cũng như trao cho Thái Nguyên một sứ mệnh to lớn. Nhân dân Thái Nguyên đã làm tròn những nhiệm vụ thiêng liêng cao cả đó. Bảo vệ an toàn cơ quan lãnh đạo tối cao của toàn dân tộc, góp phần quan trọng đưa cuộc vận động khởi nghĩa vũ trang và cuộc kháng chiến chống Pháp (1945-1954) đến thắng lợi cuối cùng.

Lịch sử đã sang trang mới. Sứ mệnh lâu dài, căn bản và quan trọng nhất mà lịch sử dân tộc trao cho Thái Nguyên cùng với các tỉnh biên giới phía Bắc trước đây, hiện nay cũng như sau này, luôn làm tròn trách nhiệm một vùng “phên dậu” của quốc gia, bảo vệ một dải biên cương vô cùng trọng yếu và thiêng liêng của Tổ quốc./.