[Megastory] Ký ức ga Lưu Xá

Năm 1972, cùng với các cơ sở quốc phòng, cơ sở sản xuất công nghiệp của Thái Nguyên thì Lưu Xá, một ga nhỏ cũng nằm trong bản đồ ném bom chiến lược của đế quốc Mỹ. Bởi đây là một trong những trọng điểm trên tuyến huyết mạch vận tải hàng hóa chi viện cho chiến trường miền Nam. Những ký ức về ga Lưu Xá ngày 24/12/1972 sẽ không nguôi trong hoài niệm của người Bắc Thái - Thái Nguyên, đặc biệt là đối với những cán bộ, đội viên đại đội TNXP 915.

Gần nửa thế kỷ trôi qua, nhưng đối với những đội viên Đại đội 915 sống sót sau trận oanh tạc Giáng Sinh năm 1972, những ký ức Lưu Xá vẫn vẹn nguyên trong tâm trí. Ga Lưu Xá vẫn còn đây như một biểu tượng về niềm tự hào và khí thế xây dựng cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc khi nhân dân Bắc Thái chung tay, hòa mình trên đại công trường Khu công nghiệp Gang Thép - cánh chim đầu đàn của nền công nghiệp luyện kim ở nước ta.

Các cựu TNXP Đại đội 915 về thăm lại ga Lưu Xá, nơi họ từng tham gia giải tỏa hàng quân sự ngày 24/12/1972.

Người Bắc Thái - Thái Nguyên sẽ không bao giờ quên 12 ngày đêm ác liệt tháng Chạp năm 1972. Đến ngày 18/12, tại hai chân hàng ga Lưu Xá và ga Quán Triều còn tồn đọng hàng chục nghìn tấn lương thực và hàng quân sự các loại. Việc giải tỏa lương thực, hàng quân sự ở ga Lưu Xá trở nên hết sức cấp bách. Ngành lương thực đã huy động tối đa lực lượng thực hiện nhiệm vụ tiếp nhận, bảo quản lương thực để rồi chuyển tiếp ra mặt trận. Trong đó, ga Lưu Xá, ga trung chuyển quan trọng được tăng cường nhân sự, làm việc không kể ngày đêm.

“Đến tháng 12 thì hàng hóa vào càng nhiều. Các toa tàu về đến ga Lưu Xá thì bị ứ đọng và mật độ các toa tàu dừng lại từ ga Lưu Xá đến ga Quán Triều khoảng 10 cây số, có tới trên 100 toa. Mặt trận đang rất cần lương thực và hàng tiêu dùng, mà chủ yếu là lương thực. Lúc bấy giờ việc làm thế nào tiếp nhận được hàng hóa, lương thực ở ngoài vào, bảo quản được tốt, để lại chuyển khẩn trương vào phục vụ các mặt trận miền Nam lúc đó là một nhiệm vụ hết sức cấp thiết”.

- Ông Lê Quảng, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban hành chính tỉnh Bắc Thái -

Biết rõ nhiệm vụ giải tỏa lương thực, hàng quân sự ở ga Lưu Xá là rất nguy hiểm, nhưng với tinh thần quả cảm và nhiệt huyết tuổi trẻ, cán bộ, đội viên Đại đội 915 đều hăng hái xung phong tham gia vượt chỉ tiêu quân số trên giao. Họ đã lao vào cuộc chiến một cách can đảm, hồn nhiên và sẵn sàng dâng hiến tuổi thanh xuân, câu trả lời giản đơn khi tiền tuyến gọi.

Trong một số cuốn sách của các tác giả phương Tây về cuộc không kích đường không chiến lược Linebacker II, ngày 24/12/1972, phần lớn các cuộc tập kích của B52 và máy bay chiến thuật Mỹ nhằm vào các ga tàu hỏa Thái Nguyên và Kép, trong đó chủ yếu nhằm vào Thái Nguyên. Lưu Xá không bình yên, bởi Lưu Xá là một trong những trọng điểm trên tuyến huyết mạch vận tải hàng hóa chi viện cho tiền tuyến, lại là một chân hàng quan trọng, nơi tập kết, trung chuyển hàng quân sự để đưa vào chiến trường. Lưu Xá cũng nằm tiếp giáp với Khu công nghiệp Gang Thép, một trọng điểm bắn phá cường độ cao trong ý đồ phá hoại của không quân Mỹ. Nơi đây còn gợi nhớ khí thế lao động hăng say vì miền Nam ruột thịt của những thanh niên xung phong 915 thủa nào.

Một số đội viên nữ của Đại đội TNXP 915, Đội 91 Bắc Thái. Ảnh Tư liệu

“Đến nơi đã thấy những bao ngô, bao bột mì, bao gạo xếp đầy rồi, chúng tôi bốc lên xe chuyển đi. Bốc chưa hết thì tàu lại đến, tiếp tục bốc dỡ hàng từ tàu xuống rồi đưa lên xe để chuyển, cứ như thế…”

- Bà Bùi Thị Loan, Cựu TNXP Đại đội 915, Xã Bằng Lãng, Chợ Đồn, Bắc Kạn -

“Tôi hình dung lại hôm ấy, ga Lưu Xá rộn ràng, tấp nập. Khí thế làm việc hăng say của thanh niên xung phong cuốn hút tất cả. Tất cả đều theo không khí vui vẻ ấy, làm việc không mệt mỏi.

Thanh niên xung phong nhận vụ tại ga Lưu Xá với tinh thần rất hăng hái, hừng hực khí thế. Mặc dù việc bốc vác hàng hóa không phải là chuyên nghiệp, nhưng tinh thần anh em rất nhiệt tình, khắc phục, kể cả chỉ huy đến anh em chiến sĩ đều rất hăng hái, làm việc quên mình, quên giờ, khi nghỉ cũng chỉ tranh thủ nghỉ một chốc lát thôi rồi lại làm việc ngay”.

- Ông Trần Văn Phình, Thủ kho lương thực, Ty Lương thực Bắc Thái -

Ga Lưu Xá, một trong những trọng điểm bắn phá của đế quốc Mỹ trong 12 ngày đêm B52 năm 1972. Ảnh Tư liệu

“Cả ngày hôm ấy làm việc quần quật, bốc dỡ hàng lương thực ở ga Lưu Xá cả ngày. Nhưng ngày hôm ấy không được ăn cơm, vì không nấu được cơm. Máy bay địch nên báo động nhiều lắm, không thể nấu cơm được”.

- Bà Liêu Thị Ly, Cựu TNXP Đại đội 915, xã Phong Huân, Chợ Đồn, Bắc Kạn -

“Báo động thì cứ rủ nhau xuống hầm, vào trong hầm còn cười nói ầm ầm. Bom ở ngoài trút xuống, Đại đội trưởng bảo: Không nói nhiều nữa, lấy 2 ngón tay bịt tai vào, há mồm ra, không nói nhiều nữa, mất trật tự lắm. Đại đội trưởng còn bảo thế. Từ đấy là thôi, im phăng phắc rồi, chả biết gì nữa. Chả biết gì”!

- Bà Nguyễn Thị Nhung, Cựu TNXP Đại đội 915, TT Bằng Lũng, Chợ Đồn, Bắc Kạn -

Ngày 24/12/1972, ngày thiên Chúa giáng sinh. Thế giới và những người Mỹ có lương tri đã lên án khi bom Mỹ gieo tội ác, đã cướp đi sinh mạng của 60 cán bộ, đội viên TNXP Đại đội 915, Đội 91 TNXP Bắc Thái và 2 thủ kho lương thực. Họ đã ngã xuống mà trái tim, tấm lòng, tinh thần vẫn hướng về nhiệm vụ mà Tổ quốc giao phó. Tất cả đã hòa vào đất trời Thái Nguyên, đất trời Lưu Xá.

Thời gian trôi đi, những ký ức về ga Lưu Xá sẽ mãi được nhắc nhớ, để lan tỏa và tôn vinh truyền thống Đại đội 915 anh hùng./.