Tại huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, cây tỏi được xem là “vàng trắng” bởi hương vị độc đáo, được trồng trên đất đảo. Thế nhưng nhiều năm gần đây, thương hiệu Tỏi Lý Sơn đang bị "bôi bẩn" bởi hàng giả, hàng nhái gây nhiều thiệt hại cho người trồng tỏi.

Được họp từ sáng sớm tinh mơ đến gần 8h sáng, chợ tỏi Lý Sơn ở thôn Đông, xã An Vĩnh giao dịch hàng tấn tỏi mỗi ngày. Người bán tỏi có cả nông dân, tiểu thương; người mua là thương lái mua đi bán lại, chủ các quầy hàng trên đảo.

toi ly son vang thau lan lon
Chợ tỏi Lý Sơn họp từ sớm tinh mơ đến 8h sáng mỗi ngày.

Tỏi sau khi được mua bán tại chợ, được các chủ cửa hàng phân ký bán cho khách du lịch trên đảo, lượng lớn được thương lái đóng bao tải đưa vào đất liền tiêu thụ. Nhiều người bảo rằng, tỏi được mua bán ở chợ tỏi Lý Sơn có xuất xứ từ nhiều nơi. Rất khó để phân biệt đâu là tỏi Lý Sơn và đâu là tỏi từ nơi khác.

Khi được người mua hỏi về cách phân biệt được đâu là tỏi Lý Sơn chính hiệu và đâu là tỏi khác? Thì hầu hết mọi người sẽ được chỉ dẫn rất cẩn thận.

Theo người bán, củ tỏi Lý Sơn thì tép nhỏ, chỉ bằng một nửa tép tỏi khác. Màu sắc cũng khác hẳn, tỏi phía trong đó vàng, còn tỏi Lý Sơn màu trắng…

toi ly son vang thau lan lon
Theo nhiều người tỏi Lý Sơn có tép nhỏ màu trắng.

Theo nhiều người trồng tỏi trên đảo Lý Sơn, tình trạng tỏi từ nơi khác vận chuyển ra đảo, trà trộn cùng tỏi Lý Sơn để bán xảy ra khá phổ biến. Bà Nguyễn Thị Hạnh, ở thôn Tây, xã An Vĩnh nói rằng, chính người trồng tỏi cũng chưa chắc mua đúng tỏi Lý Sơn .

"Tỏi nào rẻ thì dân du lịch người ta mua, họ bán. Chứ họ đâu biết tỏi nào. Dân Lý Sơn đây đi mua cũng không dám mua. Trừ khi mình làm ra thì mới biết" - bà Nguyễn Thị Hạnh cho biết.

Nhiều năm nay, tình trạng vận chuyển tỏi từ đất liền ra đảo Lý Sơn để bán diễn ra phức tạp. Tỏi từ khắp nơi được các thương lái vận chuyển ra đảo rồi trộn lẫn với tỏi Lý Sơn, bày bán công khai hoặc vận chuyển ngược lại vào đất liền dưới mác Tỏi Lý Sơn.

Chính quyền địa phương đã có nhiều biện pháp can thiệp nhưng vẫn chưa ngăn chặn được việc mua bán gian dối này.

toi ly son vang thau lan lon
Nhiều người cho rằng tỏi bày bán ở Lý Sơn có nguồn gốc nhiều nơi

Bà Phạm Thị Hương, Phó Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi cho biết: Để có giải pháp căn cơ và giữ được thương hiệu Tỏi Lý Sơn, truy suất được nguồn gốc, phân biệt được tỏi Lý Sơn với tỏi các nơi khác để giữ được thương hiệu Tỏi Lý Sơn.

"Chúng tôi cũng đã đề nghị các đồn biên phòng Cảng Sa Kỳ và Lý Sơn kiểm tra chặt chẽ các chủ phương tiện chở hàng hóa ra đảo, phải ngăn chặn và tuyên truyền giải thích cho người dân không được trà trộng, phải phân định rõ cho khách du lịch biết" - bà Phạm Thị Hương nhấn mạnh.

Tỏi Lý Sơn được xem là "vàng trắng" của xứ đảo đang dần mất thương hiệu.

Đầu tháng 4 vừa qua, UBND huyện Lý Sơn đã kiểm tra đột xuất các điểm buôn bán tỏi. Qua đó đã phát hiện hàng chục điểm bán tỏi không có nhãn mác. Nhiều chủ cửa hàng trộn lẫn tỏi không rõ nguồn gốc bán cho khách du lịch dưới mác Tỏi Lý Sơn.

UBND huyện Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi cũng đã công bố đường dây nóng tiếp nhận phản ánh của người dân và du khách về chất lượng tỏi, kịp thời xử lý những hành vi gây hại đến thương hiệu Tỏi Lý Sơn./.