Chiều 24/6, TS. Phan Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cho biết sau quá trình tìm kiếm ở khu vực dự án bãi đỗ xe đang làm gần lăng vua Tự Đức, đã tìm thấy một tấm bia đá có nội dung ghi tên một người vợ của vua Nguyễn ở cấp bậc thứ 9.

Tấm bia đá ghi “Tiền Triều Tài Nhân Cửu Giai Lê Thị Thụy Thục Thuận Chi Mộ (ảnh: P.T.H).

Theo đó, tấm bia đá cổ được ghi “Tiền Triều Tài Nhân Cửu Giai Lê Thị Thụy Thục Thuận Chi Mộ” được tìm thấy vào lúc 14h10’ chiều nay 24/6 tại khu vực 3, phường Thủy Xuân, TP Huế gần lăng vua Tự Đức.

Đây là tấm bia được cho là thuộc một mộ cổ tại khu vực dự án “Bãi đỗ xe tham quan lăng Tự Đức và lăng Đồng Khánh” gần lăng vua Tự Đức do Công ty TNHH Chuỗi Giá Trị làm chủ đầu tư. Khu vực này không thuộc trong phạm vi bảo vệ theo Luật Di sản của lăng vua Tự Đức – một trong những cấu thành của Quần thể Di tích Cố đô Huế, Di sản văn hóa Phi vật thể thế giới.

“Qua nội dung tấm bia, cho thấy đây là bia của một người vợ vua ở thứ bậc thấp nhất là Cửu Giai Phi, cấp thứ 9 trong 9 bậc của vợ vua. Bà tên là Lê Thị Thụy. Tuy nhiên, vợ của vua nào thì cần phải làm rõ”, TS. Hải thông tin.

Lăng bà Học Phi - vợ chính vua Tự Đức vẫn còn.

Trong những ngày qua, người dân ở tổ 11, khu vực 3, phường Thủy Xuân phản ánh dự án bãi đỗ xe trên đã san phẳng một ngôi mộ cổ của bà Mỹ Phi – là vợ của vua Tự Đức.

Ông Trần Duy Quế, trú tại tổ 11, phường Thủy Xuân cho biết, lăng mộ bà Mỹ Phi trước đây được xây dựng trên đồi Vọng Cảnh, đối diện với lăng vua Tự Đức. Lăng mộ này có diện tích gần 50m2, được xây bằng đá và vôi vữa, có cổng hình vòm, riêng phần tường cao từ 3-4m, trước lăng còn có tấm bia khắc chữ Hán bằng đá nguyên khối. Ông Quế cho rằng ngày 19/6 vừa qua đơn vị thi công đã dùng máy móc san ủi lăng mộ này. Ngay sau đó, đơn vị đã tạm dừng dự án để kiểm tra.

Khu vực làm bãi đỗ xe của Công ty TNHH Chuỗi Giá Trị đã bị người dân phản ánh san phẳng 1 mộ cổ nghi là vợ vua tên Mỹ Phi.

Tuy nhiên, theo Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, qua kiểm tra tất cả tài liệu, sử sách lưu lại thì vua Tự Đức không có người vợ nào tên là Mỹ Phi. Vua có 103 người vợ, gần khu vực lăng vua có mộ của bà Học Phi (là vợ chính), lăng 15 Liếp (các người vợ sau)… nhưng không có lăng mộ nào tên của bà Mỹ Phi.

Nếu lăng mộ của các vợ chính, theo quy chế nhà Nguyễn rất chặt chẽ thì lăng mộ phải to và rộng với diện tích chuẩn là 25m x 18m (450m2), tường cao 3m, tường ngoài dày 0,8m, tường trong dày 0,6m… tất cả xây dựng phải đến 400-500 khối gạch.

Ở khu mộ bị san phẳng tại dự án bãi đổ xe này chỉ có diện tích nhỏ hơn khoảng 50m2 nên có thể cũng thuộc một vị có thứ bậc trong triều đình nhưng ở phẩm hàm thấp hơn chứ không phải là vợ chính của vua.

Vị trí nghi là lăng Mỹ Phi nay phát hiện ra tấm bia ghi tên vợ thứ 9 của vua Nguyễn tên Lê Thị Thụy. Qua xâu chuỗi, tấm bia trên thuộc khu mộ vừa bị san phẳng nhưng không phải tên Mỹ Phi mà là Lê Thị Thụy.

Việc tìm ra tấm bia đá nghi là từ của khu mộ bị san phẳng có nội dung ghi là vợ vua cấp bậc thứ 9 như trên đã đặt ra giả thiết đây cũng là một người vợ của vua Nguyễn (có thể là vua Tự Đức hoặc vua khác) nhưng không phải tên Mỹ Phi mà là tên Lê Thị Thụy./.