Tốc độ triển khai còn chậm

Sau hơn 5 năm thực hiện Luật DQTV, một số văn bản quy phạm pháp luật đã bộc lộ vướng mắc, bất cập, cần có các văn bản mới điều chỉnh cho phù hợp với sự phát triển kinh tế, xã hội, QPAN. Xuất phát từ tình hình trên, Chính phủ đã ban hành 2 nghị định, đó là: Nghị định số 03/2016/NĐ-CP ngày 5-1-2016 của Chính phủ Quy định chi tiết và biện pháp thi hành một số điều của Luật DQTV (thay thế Nghị định số 58/2010/NĐ-CP ngày 1-6-2010 của Chính phủ Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật DQTV); Nghị định số 133/2015/NĐ-CP ngày 28-12-2015 của Chính phủ Quy định việc phối hợp của DQTV với các lực lượng trong hoạt động bảo vệ biên giới, biển, đảo; bảo vệ an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở cơ sở; bảo vệ và phòng, chống cháy rừng...

Lãnh đạo Cục Dân quân tự vệ kiểm tra công tác huấn luyện của DQTV tỉnh Sơn La.

Sau khi các văn bản trên được ban hành, cơ quan chức năng thuộc Bộ Quốc phòng chủ trì giúp Chính phủ soạn thảo 2 văn bản trên đã tích cực, chủ động quán triệt, triển khai thực hiện. Tuy nhiên, qua thực tế kiểm tra ở một số địa phương cho thấy, công tác triển khai thực hiện văn bản mới còn chậm, một số cán bộ ở Ban CHQS cấp xã khi được hỏi về công tác xây dựng lực lượng, hoạt động của DQTV theo nội dung văn bản mới đều chưa nắm được, ảnh hưởng đến kết quả tham mưu, đề xuất với cấp ủy, chính quyền địa phương, cơ sở về công tác quốc phòng, quân sự địa phương...

Để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác DQTV, các bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện các văn bản mới ban hành. Đây là nhiệm vụ rất quan trọng, nhằm giúp mọi cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân hiểu, nắm được những nội dung cơ bản của pháp luật về DQTV, để từ đó đề cao trách nhiệm trong thực hiện. Vì vậy, các bộ, ngành, quân khu, địa phương cần tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn, tuyên truyền, phổ biến, quán triệt, nhằm bảo đảm sự thống nhất nhận thức, đồng thuận trong tổ chức thực hiện.

Những điểm mới cần lưu ý

Các văn bản mới nêu rõ việc phân cấp quản lý Ban CHQS cơ quan, tổ chức ở cơ sở, đơn vị DQTV. Đây là một trong những nội dung quy định mới cần tập trung nghiên cứu, quán triệt và tổ chức thực hiện. Về trang phục cho DQTV, như: Quần, áo, sao, mũ, phù hiệu... văn bản mới quy định phải bảo đảm chất lượng theo tiêu chuẩn quốc gia trong lĩnh vực quân sự, quốc phòng. Đồng thời, chế độ, chính sách cho cán bộ, chiến sĩ DQTV cũng được quy định cụ thể, phù hợp với quy định của luật, sát với thực tiễn về yêu cầu nhiệm vụ xây dựng DQTV và khả năng bảo đảm của từng địa phương. Đặc biệt, theo quy định của Nghị định số 03/2016/NĐ-CP, các địa phương không thực hiện thu quỹ QPAN, giảm đóng góp của người dân.

Đối với Nghị định số 133/2015/NĐ-CP của Chính phủ, khi nghiên cứu, quán triệt cần tập trung một số điểm: Quy chế phối hợp hoạt động của các lực lượng được quy định cụ thể, từ thẩm quyền ban hành, nội dung cơ bản của quy chế, trách nhiệm của các cấp xây dựng quy chế và tổ chức thực hiện tại Điều 4. Thẩm quyền điều động DQTV theo quy chế phối hợp hoạt động bảo vệ biên giới đất liền và bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền trên các vùng biển Việt Nam tại Điều 5. Đây là nội dung mới so với Nghị định 74/2010/NĐ-CP, bảo đảm sự liên thông, thống nhất với Nghị định số 06/2007/NĐ-CP, Nghị định số 34/2014/NĐ-CP và Nghị định số 161/2003/NĐ-CP về trách nhiệm chủ trì, trách nhiệm phối hợp trong bảo vệ an ninh, trật tự, an toàn xã hội ở khu vực biên giới.

Thẩm quyền điều động DQTV theo quy chế phối hợp hoạt động bảo vệ an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở cơ sở tại Điều 6. Nội dung này có bổ sung, phát triển và cụ thể so với Nghị định số 74/2010/NĐ-CP, bảo đảm phù hợp Nghị định số 32/2009/NĐ-CP của Chính phủ về tình trạng khẩn cấp về quốc phòng, thiết quân luật, giới nghiêm; Nghị định số 74/2002/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Pháp lệnh Tình trạng khẩn cấp về an ninh quốc gia và trật tự, an toàn xã hội.

Trao đổi thông tin, giao ban, sơ kết, tổng kết tại Điều 9 đã tiếp thu và điều chỉnh cụ thể chi tiết phù hợp cho từng cấp, so với Nghị định số 74/2010/NĐ-CP với 3 nội dung mới: Ban CHQS cấp xã, Ban CHQS cơ quan, tổ chức ở cơ sở, người đứng đầu cơ quan, tổ chức (nơi không có Ban CHQS cơ quan, tổ chức ở cơ sở) phối hợp với cơ quan, đơn vị chủ trì tổ chức giao ban mỗi tháng một lần; sơ kết sáu tháng đầu năm và tổng kết hằng năm về hoạt động phối hợp. Ban CHQS cấp huyện phối hợp với cơ quan, đơn vị chủ trì tổ chức giao ban vào cuối quý I, cuối quý III; sơ kết 6 tháng đầu năm và tổng kết hằng năm về hoạt động phối hợp. Việc giao ban, sơ kết, tổng kết về phối hợp hoạt động có thể lồng ghép vào giao ban, sơ kết, tổng kết của cơ quan, đơn vị chủ trì.

Phối hợp của DQTV trong bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền trên các vùng biển Việt Nam tại Điều 13. Đây là nội dung mới so với Nghị định 74/2010/NĐ-CP, phản ánh đúng thực tế hiện nay DQTV hoạt động phối hợp với nhiều đơn vị như: Bộ đội Biên phòng, Hải quân, Cảnh sát biển, Kiểm ngư và các lực lượng khác liên quan thực hiện nhiệm vụ, chức năng tại Điều 40 Luật DQTV. Khắc phục được sự chồng chéo giữa các lực lượng phối hợp bảo vệ an ninh khu vực biên giới, đồng thời liên thông với Nghị định số 06/2007/NĐ-CP, Nghị định số 34/2014/NĐ-CP và Nghị định số 161/2003/NĐ-CP về trách nhiệm chủ trì, trách nhiệm phối hợp trong bảo vệ an ninh, trật tự, an toàn xã hội ở khu vực biên giới.

Cơ quan quân sự địa phương các cấp, ban CHQS bộ, ngành Trung ương phải chủ động, tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền, người đứng đầu cơ quan, tổ chức thực hiện tốt pháp luật về DQTV. Ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương, cơ sở trong tổ chức thực hiện công tác DQTV. UBND các cấp chỉ đạo cơ quan chức năng thuộc quyền rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch, kế hoạch, đề án tổ chức, hoạt động, chế độ, chính sách đối với DQTV giai đoạn 2016-2020 theo quy định của Nghị định số 03/2016/NĐ-CP; xây dựng quy chế, điều chỉnh kế hoạch phối hợp hoạt động giữa các lực lượng với DQTV theo quy định của Nghị định số 133/2015/NĐ-CP. Ban CHQS cấp huyện chỉ đạo kiện toàn, củng cố Ban CHQS cấp xã sau bầu cử Hội đồng nhân dân cấp xã nhiệm kỳ 2016-2021 và xây dựng kế hoạch tổ chức, huấn luyện, diễn tập, hoạt động của DQTV./.