Thị trường ôtô cũ sắp tới được đánh giá là sẽ có nhiều biến động lớn, khi mà nguồn cung cấp sẽ trở nên ít hơn do rào cản về giá bán.

Trong báo cáo với Chính phủ về chính sách thuế nhập khẩu đối với linh kiện ô tô giai đoạn 2018-2020, Bộ Tài chính đã có một đề xuất được cho là sẽ tác động lớn đến mức thuế đánh vào xe ôtô đã qua sử dụng nhập khẩu về Việt Nam, một đề xuất mà nhiều chuyên gia cho rằng có thể sẽ là dấu chấm hết cho các mẫu xe cũ về Việt Nam, do giá bán sẽ tăng lên rất nhiều.

Thay đổi hầu như toàn bộ thuế nhập khẩu với các dòng xe

Dựa trên cam kết của WTO đối với việc nhập khẩu ôtô đã qua sử dụng, Bộ Tài chính đã đưa ra các đề xuất bao gồm cả hai cách thức: thuế tuyệt đối và thuế suất theo tỉ lệ phần trăm; đề xuất cũng đưa ra các mức tăng dành cho toàn bộ các phân khúc xe hiện nay tại thị trường Việt Nam; xe du lịch dưới 9 chỗ, xe tải, xe từ 10 chỗ trở lên…

Giành được sự quan tâm lớn nhất hiện nay là sự thay đổi các mức thuế đối với dòng xe du lịch dưới 9 chỗ (nhóm 87.03) - dòng xe được người tiêu dùng cá nhân lựa chọn.

Theo đó, các mẫu xe nhỏ dùng động cơ xăng dung tích dưới 1.000cc cũng đã phải tăng thuế thêm 5.000 USD, gấp đôi so với mức hiện hành. Đối với dòng xe có dung tích từ 1.000cc - 1.500 cc, thuế nhập khẩu sẽ đổi từ loại thuế tuyệt đối (10.000 USD) sang thuế hỗn hợp, lựa chọn mức thấp nhất giữa hai phương án: 200% giá khai báo nhập khẩu, hoặc 10.000 USD cộng thêm 150% giá xe nhập khẩu

Cụ thể các mức đề xuất thay đổi thuế nhập khẩu của Bộ Tài chính đối với xe đã qua sử dụng như sau:

Hiện tại, mức thuế nhập khẩu tuyệt đối là 9.500 USD cho xe có dung tích xi lanh từ 2.000cc trở xuống; mức 13.000 USD áp dụng cho xe có dung tích xi lanh từ 2.000cc đến 3.000cc và mức 17.000 USD đối với xe có dung tích xi lanh trên 3.000cc.

Và đề xuất của Bộ Tài chính là tăng lên kịch trần theo cam kết WTO, cụ thể như sau:

Mức X + 10.000 USD quy định cho xe có dung tích xi lanh dưới 2.500cc;

Mức X + 15.000 USD quy định cho xe có dung tích xi lanh từ 2.500cc trở lên.

Riêng với nhóm xe tải và xe chở người từ 16 chỗ trở lên, Bộ Tài chính đề nghị giữ nguyên mức thuế hiện hành là 150%; nhóm xe đông lạnh, xe thu gom phế thải có bộ phận nén phế thải, xe xi-téc, xe bọc thép để chở hàng hóa có giá trị; xe chở xi măng kiểu bồn và xe chở bùn có thùng rời nâng hạ được: áp dụng mức thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi là 1,5 lần so với mức thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi của xe mới.

Định hình lại thị trường xe cũ?

Với các dòng xe động cơ dưới 1.000cc, Bộ Tài chính đề xuất tăng gấp đôi thuế nhập khẩu, từ mức tuyệt đối là 5.000 USD lên thành 10.000 USD, bao gồm cho các dòng xe dưới 1.000cc (cả động cơ dầu và động cơ xăng). Dòng xe này trước đây chỉ có mẫu KIA Morning dùng động cơ i3 998 cc, nhưng nay đã không còn được nhà sản xuất cung cấp, và với việc tăng thuế nhập khẩu cũng sẽ không ảnh hưởng nhiều tới việc kinh doanh của các công ty nhập khẩu bởi các dòng xe nhỏ nói chung, thị trường Việt Nam đã có những sự lựa chọn phong phú hơn nhiều.

Trong khi đó, đánh giá của nhiều chuyên gia cho rằng đề xuất của Bộ Tài chính sẽ khuyến khích người tiêu dùng tìm đến xe mới khi mức tăng đối với các dòng xe nhỏ tăng lên rất nhiêu so với mức thuế suất hiện hành.

Đối với phân khúc xe với dung tích từ 1.000 cc - 1.500 cc nếu như trước đây mức thuế tuyệt đối chỉ là 10.000 USD thì nay tăng lên gấp rưỡi hoặc gấp đôi giá trị xe. Ví dụ, chiếc Toyota Yaris dung tích 1.5L có giá khai báo tại hải quan là 7.000 USD thì sau khi nộp thuế nhập khẩu sẽ có mức giá tính thuế TTĐB là 17.000 USD; nhưng với các tính mới, mức thuế nhập khẩu sẽ là 20.500 USD. Và mức tăng này, cùng với các loại thuế tiếp theo như thuế Tiêu thụ Đặc biệt (40%), thuế Giá trị Gia tăng (10%), cùng các chi phí vận hành, quản lí và lãi của doanh nghiệp, giá bán lẻ mới tới tay người tiêu dùng sẽ phải cao hơn mức thuế cũ khoảng 150 triệu đồng.

Việc xiết chặt nhập khẩu xe cũ, theo các nhà quản lí là còn giúp hạn chế những chiếc xe không đảm bảo tiêu chuẩn khí thải vào thị trường Việt Nam.

Tương tự, ở phân khúc xe từ 1.500 - 2.500cc, mức thuế đối với xe đã qua sử dụng nhập khẩu vào Việt Nam cũng tăng ít nhất từ 5.000 - 10.000 USD ngay từ mức thu đầu tiên (thuế nhập khẩu này).

Đặc biệt, đề xuất mới sẽ khiến các mẫu xe đã qua sử dụng bao gồm xe sang và xe có dung tích lớn (từ 2.500cc trở lên) sẽ không tăng nhiều so với mức thu hiện tại, và tương đương các dòng xe mới, nhưng lại thua kém hẳn ở chế độ bảo hành, bảo trì chính hãng đã được chi trả trong tối thiểu 3 năm.

Náo loạn giới kinh doanh xe cũ

Dự thảo này của Bộ Tài chính sẽ được trình Chính phủ để xin ý kiến ngay trong đầu tháng 9 này để tổng hợp vào Tờ trình Chính phủ báo cáo về dự thảo sửa đổi Nghị định số 122/2016/NĐ-CP ngày 01/9/2016 của Chính phủ về Biểu thuế xuất khẩu, Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi, danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan. Và nếu quá trình này không có vấn đề gì xảy ra, dự kiện các điều khoản này sẽ được áp dụng từ ngày 1/1/2018 tới đây.

Chính vì vậy, đề xuất này đã gây ra xáo trộn rất nhiều cho các doanh nghiệp kinh doanh mảng xe cũ, không chỉ đối với doanh nghiệp phân phối mà đặc biệt, các doanh nghiệp nhập khẩu đang lao vào một cuộc đua nhập xe “chạy chính sách” điên cuồng.

Đại diện một doanh nghiệp nhập khẩu ôtô cũ cho biết: "Dù đây mới chỉ là đề xuất của Bộ Tài chính và chưa được Chính phủ chấp thuận, với kinh nghiệm lâu năm, chúng tôi biết đây sẽ là một giai đoạn cực kì khó khăn trước mắt. Thời điểm 2018 đã cận kề trong khi những đơn hàng của mới vẫn chưa thể lên đường về Việt Nam, mà đối với mảng kinh doanh này, việc có được một lô hàng về tới cảng phải mất vài tháng, lâu là nửa năm. Chưa kể việc về cảng còn khoảng thời gian cho thủ tục. Chính vì vậy, kể cả việc giờ đây có được đơn hàng, cầm được tiền đặt cọc của bạn hàng cũng chưa chắc đã đi kèm niềm vui."

Như Phúc