Ông Patrick Shanahan - người được Tổng thống Mỹ Donald Trump đề cử vào vị trí Bộ trưởng quốc phòng ngày 18/6 đã bất ngờ rút lui sau khi vướng cáo buộc bạo lực gia đình. Càng bất ngờ hơn khi quyết định của Shanahan được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ với Iran đang leo thang và chỉ ít giờ trước khi Tổng thống Donald Trump công bố chiến dịch tái tranh cử.

Ông Patrick Shanahan (thứ 2 từ trái sang). Ảnh: Washington Post.

Patrick Shanahan, 56 tuổi, được đề cử vào vị trí lãnh đạo Lầu Năm Góc hồi tháng 1/2019 sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis từ chức vì bất đồng trong quan điểm chính sách với Tổng thống Trump.

Bi kịch gia đình

Ông Shanahan giải thích về việc đưa ra quyết định nêu trên là để giúp ba đứa con "không bị gợi lại một giai đoạn đau thương trong cuộc sống gia đình". "Thật bất hạnh khi câu chuyện đau đớn và riêng tư của gia đình tôi từ cách đây rất lâu lại đang bị khơi dậy", ông Shanahan cho biết trong một thông cáo.

Tờ USA Today đưa tin, FBI đang điều tra một vụ lùm xùm xảy ra 9 năm trước giữa Shanahan và vợ ông khi đó. Tờ báo dẫn lời Shanahan cho rằng ông "chưa bao giờ dùng tay" để làm tổn thương vợ cũ của mình. Cả ông Shanahan và vợ đều tố rằng mình bị người kia đấm. Vợ ông Shanahan từng bị tạm giữ sau vụ việc nhưng không có cáo buộc nào được đưa ra.

"Tôi chưa bao giờ gây tổn hại vợ mình, đồng thời hợp tác đầy đủ trong cuộc điều tra mà kết quả là cô ấy bị buộc tội tấn công tôi, những cáo buộc mà tôi đã bỏ qua vì lợi ích gia đình", Shanahan nói.

Washington Post cũng đưa tin con trai tuổi teen của ông Shanahan từng dùng gậy bóng chày đánh mẹ mình vào năm 2011, thời điểm mà hai vợ chồng ông đã ly thân, khiến vợ ông Shanahan bất tỉnh trong vũng máu.

"Những điều tồi tệ có thể xảy ra với gia đình... đây là một bi kịch", Washington Post dẫn lời ông Shanahan. Quyền bộ trưởng quốc phòng Mỹ vừa từ chức cũng nói thêm rằng vụ việc được đưa lên truyền thông sẽ "hủy hoại cuộc đời con trai tôi".

Không thể phủ nhận đó là một bi kịch gia đình, nhưng nó cũng gây ra sự tò mò đó là làm sao Shanahan có thể nghĩ ông ta có thể trở thành Bộ trưởng Quốc phòng mà không vướng vào việc bị bới móc quá khứ và kiện tụng? Hơn thế nữa, làm thế nào để ngay từ đầu Shanahan được lựa chọn và quy trình bổ nhiệm ông vào chiếc ghế Thứ trưởng Quốc phòng được tiến hành ra sao?

Nhiều câu hỏi đặt ra

Chắc chắn có rất nhiều câu hỏi liên quan đến trường hợp của ông Shanahan. Nhà Trắng đã chọn ông, FBI tiến hành kiểm tra lý lịch và Thượng viện chuẩn thuận ông cho vị trí Thứ trưởng.

Theo quan điểm của Shanahan, điều quan trọng là bản thân ông chưa bao giờ bị buộc tội có hành vi bạo lực gia đình, bất chấp cáo buộc từ phía vợ cũ của ông. Mặc dù vậy, Shanahan cũng đã thừa nhận có lỗi khi gợi ý con trai có phản ứng cứng rắn với mẹ, cho rằng hành động này là tự vệ chính đáng.

Tờ Washington Post đặt câu hỏi, vậy tại sao ngay từ đầu ông Shanahan không tính tới những vấn đề này và vẫn muốn ngồi vào chiếc ghế quyền Bộ trưởng? Phải chăng đã có sơ xuất từ Nhà Trắng và FBI hay ai đó cố tình nhắm mắt làm ngơ? Tờ báo lưu ý, cả 3 người con của Shanahan đều có mặt tại phiên điều trần chuẩn thuận ông làm Thứ trưởng Quốc phòng nhưng vấn đề bạo lực gia đình không hề được đề cập.

Thượng nghị sỹ Blumenthal, thành viên Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ nhận định: “Tôi cảm thấy đây là sự che giấu có chủ ý. Đây là hành vi vi phạm luật hình sự bởi vì Shanahan đã nói dối khi khai báo”.

Trên thực tế, đây đơn thuần chỉ là thất bại mới nhất của Nhà Trắng sau hàng loạt vụ việc tương tự. Hồi tháng 2/2018, ông Rob Porter, Thư ký Nhà Trắng, Trợ lý Tổng thống Mỹ Donald Trump, đã từ chức sau khi bị cáo buộc có hành vi lạm dụng cả về thể chất và tinh thần đối với hai người vợ cũ. Tháng 4/2018, bác sỹ của Nhà Trắng Ronny Jackson, người được Tổng thống Mỹ Donald Trump đề cử làm Bộ trưởng Cựu Chiến binh phải tuyên bố rút lui sau hàng loạt cáo buộc về hành vi không đúng mực tại nơi làm việc. Ông Andy Puzder, người từng được ông Trump đề cử cho vị trí Bộ trưởng Lao động cũng đã không thể ngồi vào chiếc ghế này vì cáo buộc bạo lực gia đình và sai phạm trong việc thuê nhân công…

Đáng lưu ý, những vấn đề của Shanahan vốn đã được Washington Post đề cập công khai kể từ tháng 1/2019 khi ông được chọn làm quyền Bộ trưởng Quốc phòng và khi Tổng thống Trump tiết lộ dự định sẽ đề cử Shanahan chính thức trở thành ông chủ Lầu Năm Góc hồi tháng trước.

Thách thức với Lầu Năm Góc

Không có một vị Bộ trưởng Quốc phòng chính thức trong suốt 6 tháng sẽ là điều bất thường trong bất kỳ chính quyền nào khác nhưng dưới thời ông Trump thì điều này lại trở nên bình thường. Một nguồn tin giấu tên cho biết, Tổng thống Trump nói rằng, ông thích các quan chức tạm quyền bởi vì điều đó giúp ông linh hoạt hơn. Theo đánh giá của giới quan sát, có lẽ điều này giúp cho ông Trump dễ kiểm soát các quan chức dưới quyền hơn và những vị quan chức được lựa chọn sẽ ít có cơ hội phản bác các kế hoạch của Tổng thống.

Shanahan được xem là một ví dụ hoàn hảo. Nhiều nguồn tin từ các nhân viên Lầu Năm Góc (cả ở lĩnh vực dân sự và quân sự) cho rằng, quyền Bộ trưởng Shanahan quá dễ bị Nhà Trắng thao túng. Theo đó, ông Shanahan thể hiện một tính cách hoàn toàn khác biệt so với cựu Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis – người không ngần ngại phản bác chính sách của Trump về các vấn đề chiến lược như: Syria, điều quân đội đến biên giới Mexico…

Giới phân tích cho rằng, với những gì đã và đang diễn ra, có lẽ ông Trump sẽ không cần phải chính thức có một Bộ trưởng Quốc phòng và sẽ tiếp tục duy trì một vị trí tạm quyền. Mặc dù vậy, điều này cũng đặt ra những quan ngại không nhỏ bởi điều đó cũng đồng nghĩa với việc người đứng đầu Lầu Năm Góc không toàn tâm toàn ý phục vụ với trách nhiệm cao để đảm bảo an ninh quốc gia Mỹ. Bên cạnh đó, nó cũng cho thấy sự bất ổn trong bộ máy lãnh đạo dưới thời ông Trump – điều này rõ ràng là không có lợi khi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020 đang tới gần./.