PHÓNG VIÊN: Thưa ông, mức độ nguy hiểm của bệnh viêm phổi cấp do chủng coronavirus mới ra sao và tác nhân gây bệnh là gì?

TS-BS NGUYỄN VĂN VĨNH CHÂU: Ngày 7-1-2020, Trung Quốc đã xác định được chủng virus mới thuộc họ coronavirus (và được gọi là 2019-nCoV). Đây là một loại virus mới cùng họ Corona với các virus đã biết trước đây bao gồm SARS-CoV (gây bệnh SARS) và MERS-CoV (gây bệnh viêm phổi vùng Trung Đông). Các virus này có nguồn gốc từ động vật và lây truyền sang người. Điều may mắn là khả năng lây từ người sang người hiện còn rất hạn chế.

khong nen hoang mang truoc nhung thong tin khong ro rang ve benh viem phoi cap
TS-BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu

Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tính đến ngày 13-1-2020 đã ghi nhận 59 ca trường hợp viêm phổi cấp do chủng coronavirus mới tại thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. Hầu hết các bệnh nhân này có yếu tố dịch tễ liên quan chợ hải sản của thành phố (Seafood City market), nơi bán hải sản và động vật sống. Trong số 59 bệnh nhân, có 41 bệnh nhân cho kết quả xét nghiệm dương tính với một chủng coronavirus hoàn toàn mới (trước đây chưa được biết đến). Triệu chứng của bệnh bao gồm sốt, ho, khó thở và có tổn thương viêm phổi lan tỏa 2 bên trên phim X-quang. Theo những thông tin cho đến hiện nay, bệnh viêm phổi do coronavirus mới này có biểu hiện lâm sàng không nghiêm trọng (so với bệnh SARS, MERS). Tại thành phố Vũ Hán, có 736 trường hợp có tiếp xúc gần với các ca bệnh đã được xác định và theo dõi, cho đến nay chưa có trường hợp nào xét nghiệm dương tính với chủng coronavirus mới này và hiện chưa có bằng chứng rõ ràng về việc lây truyền từ người sang người.

khong nen hoang mang truoc nhung thong tin khong ro rang ve benh viem phoi cap
Sử dụng máy đo thân nhiệt tại sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất để giám sát dịch bệnh

Vậy các ca bệnh mới phát hiện tại các nước khác là do đâu?

Cho đến nay có 2 trường hợp nhiễm virus nCoV-2019 bên ngoài Vũ Hán, Trung Quốc. Trường hợp thứ nhất được phát hiện tại Bangkok, Thái Lan. Đây là một phụ nữ Trung Quốc (61 tuổi), sống tại Vũ Hán, bắt đầu sốt ngày 5-1-2020, ngày 8-1-2020 bà cùng 5 thành viên trong gia đình đi theo tour du lịch 16 người đến Thái Lan. Bà được cách ly khi đến phi trường Suvarnabhumi do sốt, sau đó nhập viện. Tình trạng của bệnh nhân đã ổn định sau đó. Không có ai đi cùng đoàn bị nhiễm bệnh. Ca thứ hai là một người đàn ông Nhật Bản khoảng 30 tuổi, đi du lịch đến Trung Quốc và khởi sốt ngày 3-1 khi đang ở Vũ Hán. Ông ta quay về Nhật ngày 6-1 rồi nhập viện do ho, sốt kéo dài. Kết quả xét nghiệm sau đó cho kết quả dương tính với nCoV. Bệnh nhân sau đó đã ổn và xuất viện. Theo dõi cho đến hiện nay những người chăm sóc cho bệnh nhân này cũng như người thân trong gia đình không có ai bị nhiễm bệnh.

Như vậy cho đến nay tất cả các ca nhiễm bệnh chỉ xảy ra ở Vũ Hán, và kể từ sau ngày 3-1-2020 chưa phát hiện thêm ca bệnh mới. Bệnh chưa có khả năng lây từ người sang người trong giai đoạn này. Các cơ quan kiểm dịch quốc tế tại Việt Nam cũng như các nước lân cận đang tăng cường giám sát các du khách đến từ Vũ Hán để kịp thời cách ly điều trị (nếu có).

Bệnh viện Bệnh nhiệt đới đã chuẩn bị như thế nào để đối phó trong trường hợp không may xảy ra dịch bệnh này?

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Y tế và Sở Y tế TPHCM, bệnh viện đã có kế hoạch sẵn sàng tiếp nhận và cách ly các ca nghi ngờ đến từ Vũ Hán tại khu vực cách ly bệnh hô hấp của bệnh viện (nơi trước đây dùng để cách ly cúm gia cầm, MERS…) được trang bị phòng áp lực âm và đầy đủ các thiết bị phòng hộ cá nhân. Về mặt chẩn đoán, phòng xét nghiệm sinh học phân tử của bệnh viện phối hợp với các chuyên gia Đơn vị Nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford (Anh quốc) đã xây dựng quy trình xét nghiệm sàng lọc phát hiện chủng coronavirus mới (2019-nCoV) theo hướng dẫn vừa được công bố của WHO ngày 17-1-2020.

Ông có khuyến cáo gì tới người dân trong việc chủ động phòng, chống dịch bệnh?

Để chủ động phòng, chống dịch bệnh có nguy cơ xâm nhập, người dân cần tuân thủ vệ sinh cá nhân (rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, mang khẩu trang và tự cách ly khi có biểu hiện hô hấp…). Đây là các biện pháp đơn giản không chỉ ngừa bện coronavirus mà ngừa được các bệnh lây qua đường hô hấp khác như cúm; Hạn chế tiếp xúc gần với các trang trại nuôi động vật hoặc động vật hoang dã. Những người trở về từ thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc hoặc có tiếp xúc gần với người mắc bệnh viêm phổi tại thành phố Vũ Hán trong vòng 14 ngày nếu có dấu hiệu sốt, ho, khó thở, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn, khám, điều trị kịp thời. Đặc biệt, người dân không nên hoang mang trước những thông tin không rõ ràng, thiếu khoa học về căn bệnh trên mạng xã hội./.