Điều chỉnh quy hoạch Khu công nghiệp Sông Công 1 - Kỳ 1: Vấn đề cấp thiết cần sớm thống nhất

Khu công nghiệp Sông Công 1 được các cấp phê duyệt quy hoạch từ năm 1999 với quy mô 320ha. Sau 3 lần điều chỉnh, đến năm 2014 được UBND tỉnh điều chỉnh giảm xuống còn trên 196ha. Tuy nhiên, đến nay Khu công nghiệp này mới lấp đầy được trên 90ha (chiếm gần 50% diện tích quy hoạch). Một trong những nguyên nhân chính là do Công ty Cổ phần Phát triển hạ tầng Khu công nghiệp Thái Nguyên - chủ đầu tư hạ tầng Khu công nghiệp thiếu vốn giải phóng mặt bằng và đầu tư hạ tầng. Thực tế này không chỉ ảnh hưởng tới công tác thu hút đầu tư, mà còn làm thay đổi tính chất của Khu công nghiệp này, khó xây dựng theo quy hoạch ban đầu. Trong đó, một trong những hệ quả là tình trạng xen kẹp các khu dân cư trong lòng Khu công nghiệp và ảnh hưởng ô nhiễm môi trường từ các nhà máy. Ông Nguyễn Đức Giang, Bí thư Đảng ủy phường Bách Quang, thành phố Sông Công cho biết: "Đối với phường Bách Quang nằm trong Khu B Khu công nghiệp Sông Công 1. Số hộ dân bị ảnh hưởng bởi quy hoạch treo 20 năm nay là khoảng 240 hộ, hơn 1000 nhân khẩu không được chia tách, không được xây nhà trên diện tích đất. Do vậy ảnh hưởng rất lớn đến công tác quản lý nhà nước về đất đai, về quy hoạch trật tự xây dựng, từ đó ảnh hưởng đến đời sống nhân dân trên địa bàn".

Ông Phạm Văn Lợi, Bí thư Chi bộ Tổ dân phố Chương Lương, phường Bách Quang, thành phố Sông Công bức xúc nói: "Vừa rồi không thu hồi chỗ có dân cư ở, lại thu hồi đồng ruộng nên ngang nhiên kẹp số dân cư ở trong nhà máy nằm ở giữa và doanh nghiệp nằm xung quanh, từ đó ảnh hưởng đến đời sống người dân, phát triển kinh tế, ô nhiễm môi trường".

Các khu dân cư nằm trong lòng Khu công nghiệp và bị ảnh hưởng ô nhiễm môi trường từ các nhà máy.

Trong số hơn 100ha nằm trong vùng quy hoạch nhưng chưa được giải phóng mặt bằng có những vùng đông dân cư (chủ yếu thuộc tổ dân phố Chương Lương và Làng Mới, nơi có tỷ lệ đất ở và đất vườn liền thổ cao), giá bồi thường cũng tăng theo quy định, nên việc giải phóng mặt bằng và bố trí tái định cư càng khó khăn. Trước “bài toán” kinh tế và những kiến nghị liên tục của người dân, đầu năm 2017, các cấp, ngành liên quan đã thống nhất đề nghị điều chỉnh giảm diện tích Khu công nghiệp Sông Công I từ 196,88ha xuống 141,5ha, đồng thời đưa ra khỏi quy hoạch những vùng có mật độ dân cư cao. Việc điều chỉnh này cũng đã được UBND tỉnh Thái Nguyên phê duyệt trong Quy hoạch chung thành phố Sông Công đến năm 2040. Tuy nhiên, trong buổi khảo sát kết quả giải quyết ý kiến kiến nghị của cử tri do thường trực HĐND tỉnh tổ chức mới đây, đại diện Công ty CP Phát triển Khu công nghiệp Thái Nguyên đưa ra đề nghị, tiếp tục chờ ý kiến của Chủ sở hữu là Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC). Trong khi đó, cuối năm 2019, SCIC đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh Thái Nguyên cho giữ nguyên quy mô diện tích quy hoạch Khu công nghiệp Sông Công I là 196,88ha nhằm bảo toàn vốn nhà nước tại Công ty. Ông Vũ Duy Nghĩa, Chủ tịch UBND thành phố Sông Công nhấn mạnh: " Điều chỉnh quy hoạch đảm bảo quy hoạch chung của Khu công nghiệp Sông Công 1, đảm bảo được nhu cầu ổn định sinh sống của người dân. Ở góc địa phương, chúng tôi sẽ phối hợp với Ban Quản lý các Khu công nghiệp rà soát lại cụ thể xem mắc ở chỗ nào, chúng tôi sẽ có trách nhiệm, dẩy nhanh tiến độ đảm bảo, đáp ứng nhu cầu và nguyện vọng của người dân".

Theo văn bản số 1511 ngày 19/6/2020 của Sở Xây dựng Thái Nguyên về việc báo cáo kết quả giải quyết kiến nghị, ý kiến cử tri, việc điều chỉnh quy hoạch Khu công nghiệp Sông Công I là cần thiết và phải được thực hiện theo khoản 2, điều 8, Nghị định số 82, năm 2018 của Chính phủ quy định về quản lý Khu công nghiệp và Khu Kinh tế. Cụ thể, Ban Quản lý các Khu công nghiệp tỉnh và UBND thành phố Sông Công lập hồ sơ điều chỉnh giảm diện tích Khu công nghiệp, trình UBND tỉnh, trình Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì thẩm định, Thủ tướng phê duyệt. Công ty CP Phát triển hạ tầng Khu công nghiệp Thái Nguyên tiến hành tổ chức lập điều chỉnh tổng thể quy hoạch chi tiết xây dựng Khu công nghiệp Sông Công I. Trong trường hợp, công ty này không tổ chức lập điều chỉnh, UBND tỉnh giao UBND thành phố Sông Công hoặc Ban quản lý các Khu công nghiệp tổ chức lập điều chỉnh quy hoạch để đáp ứng lợi ích hợp pháp, không làm ảnh hưởng đến việc ổn định đời sống và sản xuất của nhân dân trong khu vực.

Việc rà soát, điều chỉnh quy hoạch là rất cần thiết đối với công tác thu hút đầu tư và an sinh xã hội trong khu vực.

Trong công văn gửi UBND các tỉnh, thành phố đầu năm 2019, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng nêu rõ: Đối với các Khu công nghiệp gặp khó khăn trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng hoặc không đảm bảo khả năng thu hút đầu tư, địa phương chủ động đề xuất điều chỉnh diện tích cho phù hợp với thực tế. Có thể nói, trước tình hình của Khu công nghiệp Sông Công I hiện nay, việc rà soát, điều chỉnh quy hoạch là rất cần thiết đối với công tác thu hút đầu tư và an sinh xã hội trong khu vực. Vấn đề này cần sớm thống nhất để triển khai, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa người dân, Nhà nước và doanh nghiệp.