Hiểu rõ về miễn dịch và vaccine để quyết định

“Để con được chích” là tựa đề cuốn sách chứa đựng mọi lời giải đáp cho những thắc mắc của cha mẹ, đồng thời làm rõ các tin tức sai lệch khiến các bậc phụ huynh hiểu lầm về vaccine. Đây cũng là lời phản bác mạnh mẽ lại các luận điểm của hội bài trừ vaccine.

Hai nữ tác giả trong số 4 tác giả của cuốn sách“Để con được chích”Uyên Bùi (váy đen) và ThS.BS. chuyên ngành Y học dự phòng Vân Hương (áo trắng) tại buổi ra mắt sách ở Hà Nội. Buổi ra mắt còn có sự tham gia của ThS.BS. Ngô Đức Hùng (ngồi giữa), Khoa Hồi sức cấp cứu A9, BV Bạch Mai.

Cuốn sách ra mắt độc giả mới đây được nhóm tác giả hy vọng sẽ mang tới lời giải đáp cho mọi thắc mắc về vaccine, đặc biệt với các bậc phụ huynh, để họ bổ sung những điều cần biết trong hành trình nuôi dạy con tốt và chăm sóc con một cách khoa học. “Bởi đến cuối cùng, mọi lựa chọn đều do cha mẹ quyết định và đều dẫn đến kết quả là sức khỏe của con” (trích giới thiệu sách).

Nếu chứng kiến trường hợp một bệnh nhi 13 tuổi phải vào Bệnh viện Nhi Trung ương (Hà Nội) vì viêm não Nhật Bản, bất cứ ông bố bà mẹ nào sẽ phải kiểm tra lại sổ tiêm chủng của con mình.

“Với viêm não Nhật Bản, việc tiêm phòng và tiêm nhắc lại là vô cùng cần thiết, bởi khi mắc bệnh, tỷ lệ trẻ tử vong cao, điều trị rất tốn kém và di chứng nhiều. Những tổn thương thần kinh để lại di chứng cực kỳ nặng nề và đứa trẻ sau này chỉ nằm im một chỗ, khả năng hồi phục kém”

Đây là trường hợp bệnh nhi ở Thanh Hóa nhập viện trong tình trạng hôn mê, phải mở phế quản và nằm im một chỗ. Bệnh nhi không có ý thức về mọi việc xung quanh và khả năng phục hồi rất thấp. Trường hợp bệnh nhi này, gia đình không nhớ đã tiêm vaccine cho trẻ hay chưa.

Qua đây, TS. BS Đỗ Thiện Hải, Trưởng khoa Nội, Bệnh viện Nhi Trung ương cảnh báo tình trạng anti-vaccine, đồng thời khuyến cáo cha mẹ đưa con đi tiêm phòng đầy đủ. Theo BS Hải, sau khoảng 3-5 năm, khả năng bảo vệ của vaccine xuống thấp, chỉ khoảng 60-70%. Do đó, tỷ lệ mắc viêm não Nhật Bản sẽ ở độ tuổi từ 5 trở lên, bởi đáng nhẽ phải tiêm nhắc lại, nhưng đã bị bỏ qua.

Trở lại với cuốn sách “Để con được chích”, những câu hỏi “Vaccine gây tự kỷ?”; “Tại sao tiêm vaccine mà dịch bệnh vẫn bùng phát?; Tỷ lệ biến cố do tiêm chủng là rất cao?”… sẽ được giải đáp cụ thể bởi những bác sĩ chuyên khoa, thầy thuốc ưu tú và những nghiên cứu của WHO.

Theo WHO, vaccine là một sản phẩm được chế tạo ra từ nguồn gốc sinh học, hay còn gọi là chế phẩm sinh học, có chứa các thành phần đặc biệt hiệu quả (đặc hiệu) giúp cải thiện, nâng cáo khả năng miễn dịch của cơ thể đối với bệnh bằng cách kích thích hệ thỗng miễn dịch tiêu diệt tác nhân gây bệnh đó, đồng thời tại nên trí nhớ miễn dịch… giúp cơ thể có sẵn dự phòng vệ khi bị virus tấn công.

Bố mẹ đưa trẻ đi tiêm vaccine.

Lời tuyên chiến mạnh mẽ với hội anti-vaccine

Cuốn sách ra đời trong thời điểm phong trào bài trừ vaccine (anti-vaccine) đang trở thành 1 trong 10 vấn nạn lớn nhất về sức khỏe thời hiện đại, do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo. Đây là một thực tế đáng buồn, bởi sự lan tỏa mạnh mẽ của mạng xã hội cũng mang theo đó là những thông tin sai lệch về vaccine, viện dẫn những biến chứng ở trẻ sau khi tiêm vaccine để kích động tâm lý hoang mang của các bậc phụ huynh trong việc lựa chọn có tiêm vaccine hay không.

Phong trào anti-vaccine lan truyền đã phá vỡ hệ miễn dịch cộng đồng. Những căn bệnh tưởng chừng đã bị xóa sổ thì giờ đây quay lại và thậm chí manh nha bùng phát thành đại dịch. Một minh chứng rõ ràng nhất là dịch sởi đang kéo Mỹ và châu Âu trở lại “kỷ nguyên đen tối của bệnh tật”. Dẫn đến hệ quả đau thương nhất là số trẻ mắc bệnh và tử vong tăng nhanh.

Nhờ vaccine, các bệnh dịch đã được kiểm soát tốt, số trẻ tử vong sau tiêm do các bệnh hiểm nghèo đã giảm xuống mức thấp nhất. Nhiều đại dịch đã bị đầy lùi, nhiều căn bệnh đã bị xóa sổ khi miễn dịch cộng đồng được củng cố.

Song, vì đâu mà phong trào bài trừ, tẩy chay vaccine xuất hiện và kéo theo đó là những bậc phụ huynh bỏ qua những mũi tiêm quan trọng cho con mình. Trả lời cho câu hỏi “Vaccine gây tự kỷ?”, cuốn sách “Để con được chích” sẽ hé lộ khởi nguồn của phong trào anti-vaccine.

“Và lịch sử cho thấy, phong trào bài xích vaccine đã ra đời trước khi vaccine thực sự ra đời (sau khi được nhà hóa học Louis Pasteur xác nhận bằng thực chứng) đến cả trăm năm. Và đó lời khởi nguồn cho phòng trào bài vaccine hiện đại” - “Để con được chích”.

Tuy nhiên, phong trào anti-vaccine thực sự lớn mạnh và lan rộng đến mức phá hủy hệ miễn dịch cộng đồng khi bác sĩ người Anh Andrew Wakefield công bố kết quả nghiên cứu bị gọi là “sự vu khống vaccine MMR gây tự kỷ” được thực hiện năm 1997. Đây là loại vaccine ngừa sởi, quai bị và rubella. Nghiên cứu này khi được công bố đã tạo ra làn sóng tẩy chay vaccine trên khắp thế giới.

Dù rằng, Andrew Wakefield sau này bị tước giấy phép hành nghề và bị vạch trần việc điều chỉnh số liệu trong nghiên cứu, song những điều này không thể níu kéo người ta đưa trẻ đi tiêm vaccine trở lại, thậm chí, cho đến ngày nay.

Phải thẳng thắng thừa nhận, những biến cố với trẻ sau tiêm vaccine cũng là một phần nguyên nhân khiến nhiều cha mẹ ngần ngại đưa con đi tiêm. “Để con được chích” cũng nêu cụ thể 5 loại nguyên nhân gây ra biến cố sau tiêm, trong đó có vấn đề chất lượng vaccine và sai sót trong tiêm chủng, như sai sót trong qua trình sản xuất, khâu bản quản, vận chuyển không đảm bảo…

Cậu bé được mẹ đưa đi tiêm nhắc lại viêm não Nhật Bản.

“Chất lượng vaccine” chính là vấn đề quan tâm lớn của chị Diệu Linh (Hà Nội) và rất nhiều phụ huynh khác để con mình không gặp bất cứ sự cố đáng tiếc nào. Là một bà mẹ 3 con, nuôi mỗi đứa lại mỗi khác, nên chị Linh đặc biệt cẩn trọng trong chăm sóc con mình.

“Có một đợt tôi thấy rất nhiều trẻ bị biến chứng sau khi tiêm vaccine. Tôi đã rất sợ và không cho con đi tiêm nữa. Nhưng tôi không hề anti-vaccine, mà chỉ là chờ để theo dõi tình hình để xem chất lượng vaccine đã đảm bảo và lựa chọn điểm tiêm chủng uy tín để đưa con đi tiêm”, chị Linh cho biết.

Để đối phó với anti-vaccine, Mỹ và các nước châu Âu đã phạt tiền các gia đình không tiêm vaccine cho con hoặc có lệnh cấm trẻ đến trường nếu chưa tiêm đầy đủ vaccine. Nhiều thanh thiếu niên 18 tuổi, đủ nhận thức và tự chịu trách nhiệm với bản thân mình đã đi tiêm những mũi vaccine đầu tiên mà trước đây cha mẹ họ từ chối./.