Mượn ruộng hoang xây dựng cánh đồng mẫu lớn, vợ chồng ông Công đã đầu tư mua máy phun thuốc trừ sâu để tiết kiệm công lao động.

Cấy lúa không đủ ăn, cái nghèo mãi đeo bám, chán nản, ông từng bỏ ruộng đi làm thuê. Đến một ngày thấy rất nhiều bà con bỏ ruộng không cấy, tiếc rẻ, ông quyết định quay trở lại thực hiện ý tưởng gom ruộng hoang xây dựng cánh đồng mẫu lớn. Đó là câu chuyện của ông Nguyễn Tất Công ở thôn Thượng, xã Bình Lãng (Tứ Kỳ).

Khai hoang

- Nhờ chị chỉ giúp em đường vào nhà bác Nguyễn Tất Công với ạ?

- Ở đây có 2 Công. Cậu hỏi Công nào?

- Là bác Công chuyên đi mượn ruộng hoang để cấy lúa ấy ạ.

- À, Công “địa chủ” chứ gì? Ông này có mấy khi ở nhà đâu. Muốn gặp thì cậu phải đi xuống khu triều trũng phía cuối làng ấy.

Cả khu đó rộng 20 mẫu cũng là của gia đình tôi đấy. Giờ lúa đang ở thời kỳ đòng già đến trỗ rồi, đẹp lắm, chẳng mấy nữa mà lại được thu hoạch.

Đến nơi, theo chỉ dẫn của người bán hàng tạp hóa ở thôn Thượng Hải, xã Bình Lãng (Tứ Kỳ), tôi xuống khu triều trũng của đội Quang Trung. Nơi đây dường như đã bị bỏ hoang từ nhiều năm nay, cỏ dại mọc um tùm, có chỗ cao quá đầu người, trông chẳng khác nào vùng sình lầy. Cả khu đồng rộng lớn nhưng chỉ có duy nhất ông Công với chiếc máy cắt cỏ đeo vai đang lội ruộng sâu thực hiện công cuộc khai hoang dưới trời nắng rát.

Ông Công tắt máy cắt cỏ và cùng tôi vào ngồi nghỉ dưới tán cây đa ở một khu đất cao. Lấy vạt áo lau mồ hôi đang lăn dài trên khuôn mặt đen sạm, ông cho biết khu triều trũng này rộng 20 mẫu của hàng chục hộ dân đã bỏ không cấy nhiều vụ. Cỏ rất rậm, cao, cứng nên khó cắt và mất nhiều thời gian. Vài ngày nữa sau khi cắt cỏ xong, ông sẽ cho máy vào cày lật đất để vụ chiêm xuân năm tới sẽ bắt đầu gieo cấy.

- Đến nay, bác đã mượn được bao nhiêu ruộng hoang rồi? - tôi hỏi.

- Chắc cũng khoảng 40 mẫu của 50 - 60 hộ gì đó.

- Vậy nếu còn ruộng hoang bác có nhận nữa không?

- Nhận chứ. Ai cho mượn tôi cũng nhận. Chỉ khi nào không kham nổi mới thôi. 1 - 2 năm tới tôi sẽ mượn thêm khoảng 20 - 30 mẫu nữa.

Chỉ tay về phía khu triều trũng của đội Hồng Quang giáp với xã Hưng Đạo, ông Công nói với giọng hồ hởi như quên đi mỏi mệt: “Cả khu đó rộng 20 mẫu cũng là của gia đình tôi đấy. Giờ lúa đang ở thời kỳ đòng già đến trỗ rồi, đẹp lắm, chẳng mấy nữa mà lại được thu hoạch”.

Bởi vậy ở nơi đây, ông Công được bà con ví như "địa chủ" thời xưa.

Đất không phụ người

Ông Nguyễn Tất Công khai hoang khu triều trũng của đội Quang Trung để sản xuất vụ chiêm xuân tới

Gia đình ông Công từng thuộc diện khó khăn. Nhà ông có 3 sào ruộng khoán chuyên cấy lúa nhưng năng suất thất thường. Có vụ thời tiết không thuận cộng với chuột, sâu bệnh gây hại mạnh nên lúa mất mùa, ông phải đi đong thóc chịu về lo cái ăn cho cả nhà. Quanh năm gắn bó với ruộng đồng mà vẫn nghèo túng, khó khăn, vợ chồng ông Công bàn nhau bỏ ruộng đi làm thuê. Vậy là 5 năm trước, ông Công theo một đội thợ xây trong làng làm phụ vữa, còn bà Duyên (vợ ông) đi đóng than cho một lò gạch thủ công ven sông Thái Bình. Công việc nặng nhọc nhưng bù lại mỗi tháng hai vợ chồng cũng có nguồn thu nhập khoảng 7 triệu đồng, đủ lo cho 2 con ăn học.

Năm 2016, trong một lần đi phụ xây về sớm, ông Công ghé qua thăm mấy sào ruộng đã bỏ không cấy nhiều vụ của gia đình ở khu triều trũng đội Hồng Quang. Đứng trên đê sông Thái Bình, phóng tầm mắt ra xa, ông giật mình khi chứng kiến cả khu triều rộng lớn chuyên cấy lúa ngày nào giờ chỉ toàn cỏ dại mọc. Giống như ông, các hộ dân ở đây đã bỏ ruộng đi làm thuê vì cấy lúa không hiệu quả. Sau nhiều ngày trăn trở, ông Công nảy sinh ý định sẽ mượn lại ruộng mà bà con bỏ không cấy để quy hoạch thành cánh đồng mẫu lớn, đưa máy móc vào, thế nào cũng có ăn, có khi còn hơn công đi phụ xây. Ông đem ý tưởng của mình nói với vợ liền bị gạt phăng. Mấy người hàng xóm nghe chuyện cũng nói ông hâm dở, rằng người ta cấy chẳng được ăn mới bỏ đi làm công ty, nay ông thần kinh có vấn đề mới đâm đầu vào. “Cứ chịu khó làm rồi sẽ có thu nên tôi mặc kệ vợ giận dỗi và để ngoài tai những lời gièm pha của mọi người”, ông Công nói.

Được bà con đồng ý cho mượn ruộng, cuối năm 2016, ông Công tay cầm dao quắm đi phạt cỏ dại ở khu triều trũng của đội Hồng Quang. Cỏ quá cao, dày nên dao quắm không có tác dụng. Ông quay sang mua máy cắt cỏ và công việc trở nên dễ dàng hơn. Mất hơn 2 tháng, ông Công mới hoàn thành cắt cỏ, đắp bờ, cày lật đất cho khu ruộng rộng 8 mẫu. Diện tích ruộng hoang còn nhiều nhưng vì sợ không kịp thời vụ nên ông để lại vụ sau. Thấy chồng vất vả, lại quyết tâm cao, bà Duyên hết giận, bắt đầu xắn tay cùng làm với chồng. “Nghĩ cho cùng, ông ấy cũng vì miếng cơm manh áo của gia đình mà vất vả làm lụng, tôi sao có thể khoanh tay đứng nhìn. Lại nhớ câu các cụ xưa vẫn dạy rằng thuận vợ thuận chồng tát Biển Đông cũng cạn nên tôi cũng về làm ruộng cùng ông ấy”, bà Duyên chia sẻ.

20 mẫu lúa mùa xanh tốt của gia đình ông Công từng là khu đồng bị người dân bỏ hoang

Vụ đầu, vợ chồng ông Công ngăn 8 mẫu ruộng thành 4 thửa, cấy lúa Q5 và P6. Diện tích lớn, nhà chỉ có 2 lao động nên việc chăm sóc lúa rất vất vả. Mỗi lần phun thuốc trừ sâu, vợ chồng ông phải đeo bình phun liên tục 8 ngày mới xong. Lúa bị chuột cắn phá, ban ngày ông Công đi trải mồi bả, đặt bẫy bán nguyệt, đêm đến nhờ em trai cùng đi soi đèn đập diệt. Hệ thống thủy lợi kém, vợ chồng ông mất cả tháng đào mương, lại mua thêm máy bơm 8 mã lực để lấy nước từ sông trục vào khu ruộng. Gần như ngày nào vợ chồng ông cũng có mặt trên đồng ruộng để thăm nom, chăm sóc lúa.

Ông Công cho biết công việc rất vất vả nhưng vui vì đất không phụ người quyết tâm. Vụ đầu làm thử trên 8 mẫu ruộng nhưng gia đình ông đã thu được hơn 17 tấn thóc (bình quân 220 kg/sào). Thóc gặt về không có chỗ phơi phải trải nhờ ra khắp đường làng. Thóc vừa khô đã có người đến thu mua, trả luôn tiền mặt khiến vợ chồng ông rất vui. “Trừ tất cả các loại chi phí gia đình tôi còn lãi gần 30 triệu đồng. Một vụ lúa kéo dài hơn 3 tháng, tức là mỗi tháng vợ tôi có thu nhập khoảng 10 triệu đồng, hơn đứt thu nhập của phụ xây và đóng than thuê, với lại không bị gò bó về thời gian”, ông Công hạch toán.

Thấy có hiệu quả, vụ mùa năm nay, vợ chồng ông Công tiếp tục mượn thêm 12 mẫu ruộng nữa ở cùng khu triều của đội Hồng Quang để cấy lúa Tám xoan, Q5, 301. Ông dùng số tiền lãi thu được từ vụ đầu tiên và vay mượn thêm để đầu tư mua máy cày, máy phun thuốc trừ sâu với tổng trị giá gần 150 triệu đồng. Nếu vụ này tiếp tục làm ăn có lãi thì vụ tới ông Công sẽ mua máy cấy và máy gặt đập liên hợp. Bằng sự nhạy bén, dám nghĩ, dám làm của mình, ông Công đã có được những thành công bước đầu. Chính quyền xã Bình Lãng cũng bớt đau đầu trong việc tìm giải pháp khắc phục tình trạng bỏ ruộng không cấy đang ngày càng diễn ra phổ biến.

Ông Nguyễn Khắc Viễn, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết thành công của ông Công đã chỉ ra rằng cần vận động các hộ dân cho những tập thể hoặc cá nhân có nhu cầu mượn những khu ruộng trũng cấy lúa bấp bênh, bị bỏ hoang để cải tạo, quy hoạch thành những cánh đồng mẫu lớn, áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất mới cho hiệu quả.

Hiện ở xã Bình Lãng đã có thêm một thanh niên cũng đang đi hỏi mượn khoảng 30 mẫu ruộng bị người dân bỏ hoang ở cánh đồng giáp xã Tái Sơn để gieo cấy trong vụ chiêm xuân tới. Rõ ràng, thành công của ông Công đã tạo ra những hiệu ứng tích cực, khích lệ sự mạnh dạn, làm thay đổi nhận thức, tư duy trong sản xuất của một bộ phận người dân. “Xã sẽ nghiên cứu để sớm hỗ trợ những hộ như ông Công về mồi bả diệt chuột, công tác thủy lợi, giao thông nội đồng, hướng dẫn làm thủ tục để được hưởng chính sách hỗ trợ của Nhà nước”, ông Viễn nói.